آفت دهان چیست؟ راه های درمان خانگی و دارویی

ستاره | سرویس پزشکی – زخم دهان انواع بسیای دارد که شایعترین آن، آفت می‌باشد و گه‌گاهی در دهان بوجود می‌آید و معمولا طی ۱۰ الی ۱۴ روز بدون هیچ درمانی از بین می‌رود.

 

آفت دهان چیست؟ 

آفت‌ دهان از جمله زخم‌هایی است که در هر جای داخل دهان به خصوص قسمت‌هایی که پوست ضخیم نمی‌باشد، به وجود می‌آید. از جمله داخل لب‌ها، زبان و لثه‌ها. به طور نسبی از هر پنج نفر در دنیا حداقل یک نفر آفت دهان را در زندگی خود تجربه کرده است. همچنین بررسی‌ها حاکی از آن است که زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته‌اند. این آفت‌ها معمولا بین سنین ۱۰ الی ۴۰ سالگی به وجود می‌آیند و اغلب در سنین بالا کاهش می‌یابند.این عارضه در سه دسته طبقه بندی می‌شود:

1. آفت دهان جزئی، نوع بسیار رایج آفت که به صورت دایره یا بیضی‌هایی با حدود ۱۰ میلی متر  بوده و اطراف آن قرمز رنگ می‌باشد. این نوع معمولا در داخل لب‌ها، گونه‌ها و سقف دهان به وجود می‌آیند و  بین۱۰-۷ روز از بین می‌روند.
2. آفت ماژور، حدود ۱۰ میلی متر یا بزرگتر و دارای زخم‌هایی عمیق بوده و تقریبا بعد از دو هفته بهبود می‌یابند. این نوع آفت بسیار دردناک است و فرد هنگام غذا خوردن دچار مشکل می‌شود.
3. آفت هرپسی، که هر یک حدود ۱-۲ میلی متر می‌باشند و معمولا چند آفت کوچک به همدیگر پیوسته و تاول بزرگی را ایجاد می‌کنند و تقریبا بعد از یک هفته تا دو ماه بهبود می‌یابد.

 

علت آفت دهان چیست؟ 

علت اصلی آفت ناشناخته است و جز بیماری‌های واگیردار دسته‌بندی نمی‌شود. در اکثر مواقع در بدن مردمی که سالم هستند بدون هیچ علت واضحی رخ می‌دهد. حدود ۴۰% از مردمی که آفت دهان داشته‌اند، ادعا کرده‌اند که آفت در خانواده‌ی آن‌ها رایج بوده است و ممکن است عامل وراثتی باشد. مطالعات نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل خارجی واکنش نشان داده و این آفت‌ها بروز می‌کنند. بعضا در تعدادی موارد این آفت‌ها مربوط به تغییر در سطح هورمون‌های بدن، ترک سیگار، آلرژی به غذا، استرس و یا حساسیت دارویی می‌باشد. 

 

راه های درمان آفت دهان 

هدف از درمان، کاهش درد ناشی از آفت و کمک به بهبودی سریع آن می‌باشد. نکته‌ی قابل توجه این است که هیچ درمان قطعی برای جلوگیری از برگشت دوباره آفت وجود ندارد. این آفت‌ها معمولا با درد ملایمی همراه هستند که نوع  رایج (نوع جزئی) آن بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابد.

 

 

اقدامات عمومی:

• کاهش استرس
• پرهیز از غذاهای تند، نمکی از جمله چیپس، نوشیدنی‌های حاوی اسید میوه که ممکن است درد و سوزش را تشدید کنند.
• استفاده از نی برای نوشیدن مایعات جهت جلوگیری از برخود مستقیم نوشیدنی با جلوی دهان. (هشدار: از نوشیدن مایعات گرم همراه با نی بپرهیزید زیرا باعث سوختگی گلو می‌شوند.)
• استفاده از مسواک نرم.
• مراجعه به دندان پزشک در صورت مشکل با عدم جاگیری دندان‌های مصنوعی.
• استفاده از دهان‌شویه‌ی نمک، بدین صورت که نصف قاشق چایی خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل نموده و قرقره کنید. این دهان‌شویه در هر زمان قابل استفاده بوده و به تسکین درد کمک بسیاری می‌کند. بهتر است این دهانشویه را فرو ندهید.
• مصرف مکمل‌های غذایی از جمله قرص ویتامین‌های ب کمپلکس (بهترین مولتی ویتامین) به صورت روزانه
• مصرف ۳-۱ قاشق آبمیوه آلوئه ورا سه بار در روز به صورت دهانشویه و فرو دادن آن منعی ندارد.

 

داروهایی که به تسکین آفت دهان کمک می کنند

• دهانشویه کلروهگزیدین، باعث کاهش درد و نابودی آفت‌ها و همچنین به جلوگیری از عفونی شدن کمک زیادی می‌کند. اما متاسفانه این دهانشویه نمی‌تواند از ایجاد آفت‌های جدید جلوگیری کند. در اثر استفاده مرتب روزانه از این دهانشویه ممکن است لکه‌های قهوه‌ایی روی دندان ایجاد شود، ولی این لکه‌ها دائمی نمی‌باشند و با مصرف نوشیدنی‌های از قبیل چای یا قهوه از بین می‌روند. نکته‌ای که قابل توجه این است که بعد از مسواک زدن دهان خود را به خوبی شسته و سپس دهانشویه را استفاده کنید، زیرا در صورت عدم شستشوی کامل دهان پس از مسواک زدن، مواد خمیردندان اثر کلروهگزیدین را غیرفعال می‌کنند.
• استفاده از قرص‌های مکیدنی Steroid: نحوه مصرف به این گونه است که به وسیله زبان قرص را در مجاور آفت دهان قرار داده تا زمانیکه قرص حل شود. این قرص‌ها روزانه چهار عدد قابل مصرف می‌باشند تا زمانی که زخم‌ها بهبود یابند. توجه داشته باشید که در یک دوره درمان، مصرف این دارو بیشتر از پنج روز توصیه نمی‌شود.
• استفاده از ژل‌های مسکن لیدوکائین و بنزوکائی: بدین صورت که این ژل‌ها باعث پوشش آفت شده و درد را به طور موقت کاهش می‌دهند.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

آفت‌های دهان معمولا جدی نمی‌باشند ولی ممکن است تحت تاثیر میکروب و باکتری‌ها، آثاری همچون قرمزی، درد شدید و یا تب در بدن ایجاد کنند. نکته‌ای که باید یادآور شویم، بعضی از سرطان‌های دهان از یک آفت درمان نشده آغاز می‌شوند. اگر آفت برای مدت چند هفته بهبود نیافت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید، خصوصا اگر دخانیات مصرف می‌کنید. 

منابع: patient