نویسنده: زهرا روشنایی
بروزرسانی: 22 مرداد 1401
ستاره | سرویس روانشناسی – آیا صبح‌ها با افسردگی از خواب بیدار می‌شوید؟ انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد که برخی شامل تغییرات روزانه و علائمی هستند که در زمان خاصی در طول روز بدتر می‌شوند. این بدان معناست که به نظر می‌رسد، نشانه‌های بیماری هر روز و در زمان مشخصی مانند صبح یا عصر شدید می‌شوند. در افسردگی صبحگاهی علائم افسردگی شامل احساس درماندگی، ناراحتی و ناامیدی در صبح شدیدتر هستند.
آنچه در این مطلب خواهید خواند...
عدم نمایش
افسردگی صبحگاهی چیست؟
همانطور که گفته شد افسردگی صبحگاهی به نوعی از افسردگی اشاره دارد که علائم آن در اویل روز و بعد از بیدار شدن از خواب شدت پیدا می‌کند. فرد مبتلا به افسردگی صبحگاهی، همه‌ی علائم افسردگی را از خود نشان می‌دهد. این علائم یا در صبح شروع می‌شوند و یا در صبح شدت می‌گیرند و ممکن است همینطور که روز ادامه می‌یابد، کاهش یابند. ممکن است افرادی که از نظر بالینی مبتلا به افسردگی نیستند هم در طول روز تغییراتی در حالت روحی خود احساس کنند، اما به نظر می‌رسد که افراد مبتلا به افسردگی صبحگاهی، نوسانات روحی بیشتری را هر روز در ساعت مشخصی تجربه می‌کنند.
علائم افسردگی صبحگاهی
برای تشخیص افسردگی، فرد باید پنج مورد یا بیشتر از موارد زیر را به مدت حداقل دو هفته تجربه کند. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی از دست دادن علاقه نسبت به کار‌ها یا چیزهایی است که فرد قبلا لذت می‌برده است. سایر علائم عبارتند از:
- یک حالت افسردگی که بیشتر روز به درازا می‌کشد، هر چند ممکن است در برخی مواقع از روز هم بدتر باشد.
- تقریبا از هیچ فعالیتی لذت نمی‌برد.
- کاهش چشمگیر وزن بدون تلاش و یا کاهش اشتها
- دشواری در خوابیدن یا خواب بیش از حد
- بی‌قراری در بیشتر روز‌های هفته
- خستگی یا احساس کمبود انرژی در بیشتر روز‌های هفته
- احساس بی‌ارزشی و گناه بیش از حد
- سختی در تمرکز، فکر کردن، یا تصمیم‌گیری در بیشتر روز‌های هفته
- افکاری پی‌درپی درباره مرگ، خودکشی و یا آسیب رساندن به خود
علاوه بر این، فرد مبتلا به افسردگی صبحگاهی ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کند:
- دشواری در بیدار شدن از خواب
- دشواری‌های فیزیکی هنگام بیرون آمدن از رختخواب
- خواب زیاد
- به دشواری فکر کردن، خاصه در صبح
- دشواری در انجام کار‌ها در صبح مثل مسواک زدن یا لباس پوشیدن
- در فرد مبتلا به افسردگی صبحگاهی، این علائم اغب با پیشروی صبح کمتر می‌شوند.
دلایل ابتلا به افسردگی صبحگاهی
پزشکان تا کنون علت مشخص و قطعی از این بیماری را کشف نکرده‌اند، اما عوامل موثر زیادی را معرفی کرده‌اند. از آنجا که افسردگی صبحگاهی هر روز در ساعت مشخصی رخ می‌دهد، پزشکان اغلب آن را به اختلال در ریتم شبانه روزی یا ساعت زیستی شخص مرتبط می‌دانند.
ریتم شبانه روزی بدن، فرآیندی است که کل فعالیت‌های خواب و بیداری، پروتئین‌های موجود در بدن و بسیاری از فرایند‌های دیگر را مدیریت می‌کند. یکی از هورمون‌هایی که در این فرایند آزاد می‌شود ملاتونین است که فرد را خواب آلود می‌کند.
ریتم شبانه روزی بدن، فرآیندی است که کل فعالیت‌های خواب و بیداری، پروتئین‌های موجود در بدن و بسیاری از فرایند‌های دیگر را مدیریت می‌کند. یکی از هورمون‌هایی که در این فرایند آزاد می‌شود ملاتونین است که فرد را خواب آلود می‌کند.
برخی تحقیقات حاکی از آن است که عدم تعادل در ساعت زیستی بدن، میزان خواب و میزان قرار گرفتن در معرض نور می‌توانند به تغییرات روحی به خصوص در افراد مبتلا به افسردگی منجر شوند.
تشخیص افسردگی صبحگاهی
پزشکان برای تشخیص این بیماری از فرد در مورد حالات روحی او در طول روز سوال می‌کنند. آن‌ها ممکن است همچنین سوالاتی در مورد خواب، وزن و اشتها داشته باشند. پزشک یا درمانگر تلاش می‌کند که مشخص کند تا چه حد علائم طول می‌کشند و اینکه آیا رو به بهبودی هستند و یا خیر.
آن‌ها همچنین سعی خواهند کرد که گزینه‌های دیگری که ممکن است منجر به علائم مشابهی با افسردگی شود را مشخص کرده و یک به یک خط بزنند تا به تشخیص قطعی برسند. برخی دارو‌ها نیز می‌توانند منجر به ایجاد حالات افسردگی شوند بنابراین آگاهی از سابقه پزشکی شما نیز بسیار مهم است.
آن‌ها همچنین سعی خواهند کرد که گزینه‌های دیگری که ممکن است منجر به علائم مشابهی با افسردگی شود را مشخص کرده و یک به یک خط بزنند تا به تشخیص قطعی برسند. برخی دارو‌ها نیز می‌توانند منجر به ایجاد حالات افسردگی شوند بنابراین آگاهی از سابقه پزشکی شما نیز بسیار مهم است.
درمان افسردگی صبحگاهی
هرگونه فکر در رابطه با خودکشی یا آسیب رسانی به خود باید سریعا به پزشک متخصص ارجاع داده شود. درمان‌های زیادی برای افسردگی وجود دارند که شامل موارد زیر است:
- رواندرمانی: رواندرمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا الگو‌های فکری منفی را تشخیص دهد و الگو‌های مثبت را جایگزین کند. گروه درمانی یا درمان خانوادگی نیز می‌تواند به تقویت روابط فرد کمک کند.
- دارودرمانی: درمان با کمک دارو‌های ضد افسردگی و ضد روانپریشی می‌تواند مفید باشد، اما گاهی آزمون و خطا برای یافتن بهترین دارو زمانبر است.
- ورزش کردن: ورزش منظم، به خصوص در فضای باز، می‌تواند به کاهش علائم افسردگی صبحگاهی کمک کند. ورزش کردن در صبح، بی خوابی را کاهش و فرد را در معرض نور آفتاب قرار می‌دهد.
- تحریک مغز: درحالی که به ندرت از این روش درمانی خصوصا در مراحل اولیه بیماری استفاده می‌شود، اما تحریک مغناطیسی و الکترونیکی مغز می‌تواند علائم را کاهش دهد.
- برخی افراد نیز از روش‌های درمانی دیگری مثل طب سوزنی، مدیتیشن و یوگا بهره‌مند می‌شوند. درحالی که این فعالیت‌ها می‌توانند بسیار در بهبود حال روحی فرد تاثیرگذار باشند، نباید جایگزین قطعی درمان‌های پزشکی باشند.
همزمان با درمان‌های مرتبط با افسردگی صبحگاهی، فرد می‌تواند با به کارگیری برخی عادت‌های مثبت، به بهبود روند درمان کمک کند. تغییرات مثبت می‌تواند هریک از موارد زیر باشد:
- بهبود بهداشت خواب: یک فرد می‌تواند با تاریک کردن اتاق خواب، حفظ دمای مناسب و از بین بردن حواس پرتی‌ها مثل تلفن همراه، تلویزیون و … به بهبود کیفیت خواب خود کمک کند.
- آماده شدن برای صبح روز بعد در شب قبل: باگذاشتن لباس‌ها و وسایل مربوط به کار و مدرسه و مهیا کردن ناهار از قبل می‌تواند به شما انگیزه بیشتری برای بیدار شدن از خواب بدهد.
- استراحت کافی: خوابیدن و بیدار شدن در زمان مشخص و میزان ۸ ساعت خواب در شبانه روز می‌تواند علائم افسردگی صبحگاهی را بهبود بخشد.
- استفاده از نور: نور می‌تواند با بدن انسان ارتباط برقرار کند؛ بنابراین صبح‌ها با باز کردن پرده‌ها اجازه دهید نور خورشید به خانه وارد شود تا بدن راحت‌تر از خواب بیدار گردد.
در رابطه با افسردگی های دوره ای، مطلب افسردگی فصلی چیست؟ را مطالعه کنید و شما نیز تجربیات خود را در رابطه با افسردگی صبحگاهی با ما به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: medicalnewstoday
