اعمال ۲۸ صفر شب و روز رحلت پیامبر چیست؟

یکی از روزهای خاص برای انجام اعمال ماه صفر، روز بیست و هشتم این ماه است. روز ۲۸ صفر که برابر با رحلت جانسوز پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) است، به مانند بسیاری از روزهای مقدس در سال، اعمال مستحبی نظیر انجام غسل، روزه، دعا و خواندن دو رکعت نماز دارد که مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان جزئیات آن را بیان کرده است. در ادامه این مطلب اعمال ۲۸ صفر گردآوری شده است.

 

زیارت و اعمال ۲۸ صفر

آداب و اعمال ذکر شده در کتب دینی برای روز ۲۸ صفر به شرح زیر میباشد:

۱. صدقه دادن

آنچه که از گذشتگان و برخی روایات دینی ما رسیده است، ماه صفر به ویژه روزهای پایانی این ماه که وفات پیامبر گرامی اسلام (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) در آن واقع شده است، به نحوست معروف بوده و در این ماه پیامبر و امامان در مورد دادن صدقه ماه صفر روایات زیادی نقل نموده و به انجام آن سفارش کرده‌اند.

 

۲. خواندن ۱۰ مرتبه دعای یا شَدِيدَ الْقُوَى…

اگر کسی بخواهد از بلاهای نازله در ماه صفر محفوظ بماند، در هر روز دعایی را که «محدث فیض» روح الله روحه، در «خلاصة الاذکار» ذکر فرموده است، ده مرتبه بخواند.

وَ يَا شَدِيدَ الْمِحَالِ يَا عَزِيزُ يَا عَزِيزُ يَا عَزِيزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِكَ جَمِيعُ خَلْقِكَ فَاكْفِنِي شَرَّ خَلْقِكَ يَا مُحْسِنُ يَا مُجْمِلُ يَا مُنْعِمُ يَا مُفْضِلُ يَا لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِين‏

ای سخت نیرو، و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‏ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شرّ خلق خودت را، ای احسان بخش! ای نیکوکار! ای نعمت بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزّهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غمّ و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمّد و آل پاک و پاکیزه‏ اش!

 

۳. روزه گرفتن

روزه گرفتن در روزهای ابتدایی، میانی و پایانی هر ماه تأکید بسیاری شده که بر همین اساس، روزه در ۲۸ ماه صفر نیز که از روزهای پایانی این ماه قلمداد می‌شود، دارای ارزش بسیاری است.

 

۴. غسل کردن

از انجا که یکی از اعمال ۲۸ صفر، خواندن زیارت حضرت رسول (ص) است، مستحب است که قبل از خواندن زیارت حتی از راه دور، غسل انجام شود.

 

۵. خواندن زیارت حضرت محمد (ص) از راه دور

شیخ مفید و شهید و سید بن طاوس رحمهم الله گفته‌اند که چون در غیر مدینه طیبه خواهى که حضرت رسول صلى الله علیه و آله را زیارت کنى غسل بکن و شبیه به قبر در پیش روى خود بساز و اسم مبارک آن حضرت را بر آن بنویس و بایست و دل خود را متوجه آن حضرت گردان و زیارت ایشان را بخوان. متن زیارت حضرت رسول (ص) و ترجمه آن به شرح زیر می‌باشد:

اَلسَّلامُ عَلَیک یا رَسُولَ
سلام بر تو ای رسول

اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا نَبِی اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیک یا مُحَمَّدَُ بْنَ عَبْدِ اللّهِ
خدا سلام بر تو ای پیغمبر خدا سلام بر تو ای محمد فرزند عبداللّه

اَلسَّلامُ عَلَیک یا خاتَِمَ النَّبِیینَ اَشْهَدُ اَنَّک قَدْ بَلَّغْتَ الرِّسالَةَ وَاَقَمْتَ
سلام بر تو ای خاتم پیمبران گواهی دهم که تو رسالت را رساندی و

الصَّلوةَ وَ اتَیتَ الزَّکوةَ وَاَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ
نماز را برپا داشتی و زکات دادی و امر کردی به معروف و نهی کردی از کار بد

وَعَبَدْتَ اللّهَ مُخْلِصاً حَتّی اَتیک الْیقینُ فَصَلَواتُ اللّهِ عَلَیک وَرَحْمَتُهُ
و عبادت کردی خدا را از روی اخلاص تا مرگ به سراغت آمد پس درودهای خدا بر تو باد و رحمتش

وَعَلی اَهْلِ بَیتِک الطّاهِرینَ
و بر خاندان پاکیزه ات

اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریک لَهُ
گواهی دهم که معبودی نیست جز خدای یگانه ای که شریک ندارد

وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَاَشْهَدُ اَنَّک رَسُولُ اللّهِ وَاَنَّک
و گواهی دهم که محمد بنده و رسول او است و گواهی دهم که توئی رسول خدا و همانا

مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِاللّهِ وَاَشْهَدُ اَنَّک قَدْ بَلَّغْتَ رِسالاتِ رَبِّک وَنَصَحْتَ
توئی محمد بن عبداللّه و گواهی دهم که رسالت پروردگارت را رساندی و برای

لاُِمَّتِک وَجاهَدْتَ فی سَبیلِ اللّهِ وَعَبَدْتَ اللّهَ حَتّی اَتیک الْیقینُ
امتت خیرخواهی کردی و در راه خدا جهاد کردی و خدا را پرستش کردی تا مرگت فرا رسید

بِالْحِکمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَاَدَّیتَ الَّذی عَلَیک مِنَ الْحَقِّ وَاَنَّک
بوسیله حکمت و پند نیک و آنچه را از حق به عهده داشتی ادا کردی و براستی تو

قَدْ رَؤُفْتَ بِالْمُؤْمِنینَ وَغَلُظْتَ عَلَی الْکافِرینَ فَبَلَّغَ اللّهُ بِک اَفْضَلَ
نسبت به مؤ منان مهربان و نسبت به کافران سخت گیر بودی خدایت به بهترین

شَرَفِ مَحَلِّ الْمُکرَّمینَ اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی اِسْتَنْقَذَنا بِک مِنَ الشِّرْک
شرافت جایگاه گرامیان برساند ستایش خدائی را است که ما را بوسیله جناب تو از شرک

وَالضَّلالَةِ اَللّهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَواتِک وَصَلَواتِ مَلاَّئِکتِک الْمُقَرَّبینَ
و گمراهی نجات بخشید خدایا پس درودهای خود و درودهای فرشتگان مقربت

وَاَنْبِیاَّئِک الْمُرْسَلینَ وَعِبادِک الصّالِحینَ وَاَهْلِ السَّمواتِ
و پیمبران مرسلت و بندگان شایسته ات و ساکنان آسمانها

وَالاْرَضینَ وَمَنْ سَبَّحَ لَک یا رَبَّ الْعالَمینَ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْ خِرینَ
و زمینها و هر که را برای تو ای پروردگار جهانیان تسبیح گویند از اولین و آخرین

عَلی مُحَمَّدٍ عَبْدِک وَرَسُولِک وَنَبِیک وَاَمینِک وَنَجِیک وَحَبیبِک
همه را یکجا قرار ده برای محمد بنده و رسولت و پیامبرت و امین (بر وحیت ) و همرازت و حبیبت

وَصَفِیک وَخآصَّتِک وَ صَفْوَتِک وَخِیرَتِک مِنْ خَلْقِک اَللّهُمَّ اَعْطِهِ
و دوست خالص و مخصوصت و برگزیده و منتخب تو از میان خلقت خدایا به محمد درجه

الدَّرَجَةَ الرَّفیعَةَ وَ اتِهِ الْوَسیلَةَ مِنَ الْجَّنَةِ وَابْعَثْهُ مَقاماً مَحْمُوداً
بلندی عطا فرما و مقام وسیله را در بهشت به او بده و به مقام پسندیده ای او را برگزین

یغْبِطُهُ بِهِ الاْوَّلُونَ وَالاْ خِرُونَ اَللّهُمَّ اِنَّک قُلْتَ وَلَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا
که غبطه خورند به او اولین و آخرین خدایا تو فرمودی ((و اگر ایشان در آن هنگام که به خود ستم کردند

اَنْفُسَهُمْ جآؤُک فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ
به نزد تو آیند و از خدا آمرزش خواهند و پیغمبر هم برای ایشان آمرزش بخواهد همانا بیابند خدای را

تَوّاباً رَحیماً وَاِنّی اَتَیتُک مُسْتَغْفِرًا تآئِباً مِنْ ذُنُوبی وَاِنّی اَتَوَجَّهُ بِک
بسیار توبه پذیر و مهربان )) و من آمرزشخواهانه به درگاهت آمده و توبه از گناهانم کردم و من بوسیله تو

اِلَی اللّهِ رَبّی وَرَبِّک لِیغْفِرَ لی ذُنُوبی
رو به خدائی کرده ام که پروردگار من و تو است تا بیامرزد گناهانم را

 

سخن آخر

ذکر این نکته ضروری است که به دلیل اینکه رحلت خاتم پیامبران (ص) بزرگترین مصیبت در جهان اسلام محسوب می‌شود بر تعطیل شدن بازارها در این روز و دوری از انجام هر گونه فعالیت کاری، سفارش بسیاری شده است.