جایگاه فرزند حاصل از ازدواج موقت از نظر قانون و شرع

ستاره | سرویس مذهبی – فرزندانی که از ازدواج موقت متولد می شوند شرعا و قانونا فرزند پدر و مادر محسوب می شوند.

 

تکلیف فرزندان حاصل از ازدواج موقت

فرزندانی که از ازدواج موقت (صیغه موقت) متولد می شوند مانند فرزندان ازدواج دائم هستند؛ یعنی شرعا و قانونا فرزند این پدر و مادر محسوب می شود و نفقه آنها بر پدر واجب است و از پدر و مادر هم ارث می برند. بنابراین این فرزندان هیچ گاه احساس شرمندگی نخواهند داشت زیرا پدر و مادر آنها از راه قانونی و شرعی و بر اساس دستور الهی تن به چنین ازدواجی داده اند و هرگز کار خلاف شرعی نکرده اند.

 

نظر مراجع در مورد فرزند حاصل از ازدواج موقت

آیت الله مکارم شیرازی: فرزندانى که از ازدواج موقت متولد مى ‏شوند تمام حقوق فرزندى را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث‏ می‌برند؛ هر چند آن زن و شوهر از هم ارث‏ نمى‏ برند.

 

 

شناسنامه فرزند حاصل از ازدواج موقت

• اگر فرزندی از ازدواج موقت به وجود بیاید ازدواج، ثبت می شود و کودک به رسمیت شناخته می شود و زوجه (مادر) می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و اثبات واقعه نكاح كه به تبع الحاق فرزند به پدر هم ثابت خواهد شد پدر را به گرفتن شناسنامه برای فرزند اجبار كند.

ثبت اسم فرزند حاصل از ازدواج موقت در شناسنامه والدین الزامی می باشد لذا در قانون ثبت احوال این مسأله پیش بینی شده است كه در صورت عدم مراجعه پدر برای فرزند حاصل از ازدواج موقت، نام خانوادگی مادر در شناسنامه ثبت شود. قانون تا زمانی كه پدر برای شناسنامه فرزند مراجعه نكرده اجازه داده است كه نام مادر گذاشته شود و اگر پس از مدتی وی مراجعه كند، وضعیت می تواند تغییر كند

 

 

فرزند حاصل از ازدواج موقت متعلق به کیست؟

مسولیت فرزند در ازدواج موقت به عهده پدر است اما باید توجه داشت که این موضوع اختصاص به ازدواج موقت ندارد. چه در ازدواج موقت و چه در ازدواج دائم حضانت و نگهداری فرزند تا ۷ سالگی حق مادر است و از این سن به بعد بر عهده پدر گذاشته شده است.

همچنین در هر دو ازدواج کلیه مخارج فرزندان و سرپرستی آنها بر عهده پدر است. اما اگر پدر کودکی فوت کند دادستان برای وی قیم تعیین کند و در این صورت مادر در قیمومیت از وی سزاوارتر است.

 

چرا فرزند حاصل از ازدواج موقت به پدر داده می شود؟

چه در ازدواج دایم و چه در ازدواج موقت حضانت (نگهداری و پرورش) پسر تا دو سالگی و دختر تا هفت سالگی حق مادر است که می تواند از این حق استفاده کند و یا آن را به پدر واگذار نماید و بعد از این سن حتی در ازدواج دایم نیز مسئولیت فرزند به عهده پدر گذاشته شده است، ولی در ازدواج دایم چون معمولا زن و شوهر با هم زندگی می کنند این مطلب احساس نمی شود.

همچنین در هر دو ازدواج کلیه مخارج و هزینه های مالی فرزندان و سرپرستی آنها بعد از سن حضانت بر عهده پدر است و روشن است که این به خاطر ارفاق و جانبداری از مادران است؛ زیرا نوع زنان از نظر مالی و اقتصادی ضعیف تر از مردان هستند و ممکن است برای اداره فرزند خود به زحمت بیفتند.

به همین جهت اسلام برای رعایت حال مادر و فرزند، سرپرستی و نفقه فرزند را ابتدا بر عهده پدر گذاشته است. ولی مادر می تواند با توافق پدر این مسئولیت را مجانا یا در قبال اخذ اجرت بر عهده بگیرد و هیچ کس نمی تواند مادر را از دیدن فرزند و ابراز محبت به او منع کند

 

 

حمایت از فرزند حاصل از ازدواج موقت در قانون

در ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی می خوانیم: «طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است، مشروط بر اینكه از تاریخ نزدیكی تا زمان تولد كمتر از شش ماه و بیشتراز ده ماه نگذشته باشد.»

بر اساس ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی حضانت و نگهداری از فرزندان حق و تکلیف والدین معرفی شده و از آنجایی که پدر سرپرست خانواده محسوب می‌شود، هزینه‌های نگهداری از فرزندان نیز برعهده وی گذارده شده است

 

بچه دار شدن در ازدواج موقت

برای جلوگیری از بچه دار شدن در ازدواج موقت جلب رضایت دیگری ضرورتی ندارد. معمولاً در چنین ازدواج هایی طرفین به دنبال فرزند دار شدن نیستند. و هر یک از دو طرف می توانند شرط کنند که اصلاً بچه دار نشود و یا این که مادر برای مدتی و یا برای همیشه بچه را بزرگ کند. ولی چنین نیست که تمام فرزندانی که از متعه به دنیا آمده باشند ناخواسته بوده اند، بلکه گاهی بعضی از مردها چون از همسر اول خود بچه دار نمی شوند اقدام به چنین عملی کرده و بچه را به بهترین وجه محافظت و نگه داری می کنند.

 

نکات ضروری در مورد ازدواج موقت

• ازدواج موقت باید ثبت رسمی شود و الا اگر شرعا هم عقد به طور صحیح جاری شود اثبات نسب فرزند به پدر مشکل خواهد شد و چه بسا مرد زیر بار نرود و مشکلات حیثیتی و حقوقی فراوان برای خانم ایجاد نماید.
• با توجه به اینکه در ازدواج موقت پدر و مادر معمولا جدا زندگی می کنند و در واقع زندگی شان زیر دو سقف است، قهرا فرزند باید یکی از والدین را انتخاب نماید در این صورت باید با کودک طوری رفتار شود که جای خالی والد جدا خیلی احساس نشود و مرتب با وی در ارتباط باشند و حتی اگر امکانش باشد زوجین همچنان در قید زوجیت بمانند تا مشکل محرمیت نداشته باشند.
• به کرامت کودک باید احترام گذاشته شود و از اینکه وی از ازدواج موقت به دنیا آمده است تحقیر نشود بلکه طوری به وی القا شود که وی با بقیه کودکان هیچ تفاوتی ندارد.
• پدر کودک نباید از دادن نفقه خودداری نماید و باید رفاه بچه را در نظر بگیرد تا حداقل موجب آزار مالی کودک نگردد و فرزند امنیت مالی داشته باشد.