خمس خانه ای که به ارث رسیده چگونه است؟

ستاره | سرویس مذهبی –خمس خانه ای که به ارث رسیده چگونه است؟ آیا خانه ای که به کسی ارث رسیده خمس دارد؟ این یکی از سوالاتی است که در مورد ارث و تخصیص خمس به آن پرسیده می شود. در این مقاله استفتائات مراجع تقلید در مورد چند سوال در این زمینه را پیگیری می کنیم.

 

خمس خانه ای که به ارث رسیده 

اگر خمس زمینی پرداخت شده باشد و سپس در آن زمین چند واحد آپارتمانی ساخته شود آیا مجددا باید برای هر واحد خمس پرداخت کرد؟

آیت الله خامنه ای:

اگر واحدهاى ساخته شده را براى استفاده مسکونى خود ساخته باشند و ساکن در آن شوند خمس ندارد و اما اگر براى مثلاً اجاره دادن ساخته‌ اند اگر با پولى که متعلق به خمس بوده ساخته شده، لازم است خمس مبلغى که در ساخت به کار رفته است داده شود و اگر براى فروختن و تجارت با فروش آن ساخته شده، لازم است سر سال خمسى ارزش واحدها داده شود.

آیت الله سیستانی:

بله در صورتی که مازاد بر نیازشان باشد و یا به قصد تجارت آن را ساخته باشند خمس دارد.

آیت الله مکارم شیرازی:

آری، به افزایش قیمت آنها خمس تعلق می گیرد.

آیت الله هادوی تهرانی:

۱. اگر مالی به ارث برسد، خمس به آن تعلق نمی گیرد، هرچند احتیاط اقتضا می کند، اگر وارث می داند که موّرث خمس آن مال را به صورت خاص نپرداخته است، خمس آن پرداخت شود.

۲. اگر آپارتمان های مزبور جزء ارث باشد، حکم آن در بند ۱ بیان شد و اگر این آپارتمان ها یا بخشی از آن، مانند ساختمان، ارث نباشد، از آنجا که افزون بر هزینه های سالیانه است، خمس آن واجب می باشد.

 

خمس برای زمینی که پول آن داده شده است

اگر با پولی که خمس آن داده شده است زمینی بخریم و چند سال بعد آن را به چندین برابر قیمت خرید بفروشیم به این درآمد خمس تعلق می گیرد؟ اگر به پول اولیه خمس تعلق گرفته باشد ولی پرداخت نشده باشد در این حالت تکلیف چیست؟

به طور کلی اموال و سرمایه هایی که به آنها خمس تعلق می گیرد، اگر یک بار خمس آنها پرداخت شود، دیگر متعلق خمس نمی شوند حتی اگر آن سرمایه سالیان دراز باقی بماند. اما اگر مال از چیزهایی باشد که رشد و نمو داشته باشد و یا قیمت آن اضافه شود، اصل آن دیگر خمس ندارد، اما نسبت به مازاد و قیمت اضافه شده باید خمس پرداخت شود.

چیزی که خمس آن داده شده؛ بر آن خمس تعلق نمی گیرد، مگر بر ترقّی قیمت. بله اگر آن جنس جزء موونه بوده است، بر آن و بر ترقّی آن خمسی تعلق نمی گیرد. یا اگر چیزی که مخمس بوده به ارث رسیده باشد به ارث و ترقی قیمت آن حتی پس از فروش خمس تعلق نمی گیرد.

باید توجه داشته باشید که: تأخیر پرداخت خمس از سال خمسى به سال دیگر جایز نیست، هر چند هر وقت آن را بپردازید اداى بدهى حاصل مى‏ شود. مکلف پس از رسیدن سال خمسى تا خمس مالش را نداده، نمى ‏تواند در آن تصرف کند و اگر در آن قبل از پرداخت خمس تصرف کند، مقدار خمس آن را ضامن است و چنانچه با عین مال غیر مخمّس کالا یا زمین و یا مانند آنها بخرد، معامله در مقدار خمس فضولى و موقوف بر اجازه ولىّ امر خمس است، که پس از اجازه ولىّ امر باید خمس آن کالا یا زمین را به قیمت فعلى حساب نماید و آن را بپردازد.

نتیجه این که: اگر زمین با عین مال غیر مخمّس خریده شده باشد، معامله به مقدار خمس، فضولى است و متوقف بر اجازه ولىّ امر خمس است و تا آن را اجازه و تنفیذ نکند، نمی تواند در آن تصرفی نماید مثلا نماز خواندن در آن جایز نیست.

 

 

نظر مراجع تقلید در مورد این سوال

آیت الله خامنه ای:

ج۱) اگر خریدارى به جهت ارتقاى قیمت و سوددهى بوده، باید خمس سود آن را بدهید.

ج۲) باید کل مال تخمیس شود.

آیت الله مکارم شیرازی:

در صورت اوّل به اضافه بر قیمت اصلی و در صورت دوّم به تمام مبلغ خمس تعلق می گیرد.

اگر کسی خانه اش را بفروشد و خانه ای دیگر بخرد یا بسازد، آیا پول خانه فروخته شده خمس دارد اگر چه بر آن پول سال نگذرد؟

امام خمینی:

اگر خانه فروخته شده از ارباح مکاسب و حقوق درآمد بدون دادن خمس (اگر چه بر آن پول سال نگذرد) تهیه شده، پول فروش آن فوراً خمس دارد.

آیت الله سیستانی:

به قیمت خرید منزل سابق خمس تعلّق نمی گیرد، بلی اگر گران تر فروخت آن زیادی، از ارباح سال فروش است که اگر تا آخر سال صرف در موونه نشد خمس آن زیادی را، یا هر چه از او مائده باید بدهد.

آیت الله صافی گلپایگانی:

اگر پولی را که از فروش خانه قبلی به دست آمده در همان سال فروش، صرف خرید خانه مسکونی جدید شود خمس ندارد.