علت و علائم عفونت روده و راه های درمان آن

ستاره | سرویس سلامت – عفونت روده بیماریی است که در اثر مسمومیت ناشی از سم میکروب‌های موجود در مواد غذایی بروز می‌کند. مسمویت ناشی از میکروب موجود در مواد غذایی باعث بروز تب نمی‌شود ولی فرد بعد از چند ساعت دچار علائمی همچون دل درد، استفراغ، سردرد، اسهال و اسهال خونی خواهد شد که این علائم پس از چند ساعت بهبود می‌یابد.

انواع عفونت روده

عفونت روده‌ای به دو نوع تقسیم بندی می‌شود:

• عفونت در روده‌ی بزرگ
• عفونت در روده‌ی کوچک

عفونت در روده‌ی كوچك از راه میكرو ارگانیزم‌ها (ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و…) ایجاد می‌شود كه خود را به صورت اسهال حجیم و آبكی نشان می‌دهد و معمولا نیازی به خوردن آنتی‌بیوتیك ندارد و خود بخود بهبود می‌یابد. اما در نظر داشته باشید با توجه به اینكه در این نوع عفونت حجم زیادی از آب بدن از دست می‌رود، باید املاح از دست رفته را بلافاصله جایگزین کرد. برای این کار باید بعد از هر بار اجابت مزاج، فرد بیمار برای جایگزین كردن آب از دست رفته، مایعات فراوان بنوشد و بهتر است كه همراه با آب از محلول “او آر اس” (O.R.S) كه دارای سدیم، كلر، پتاسیم و قند است، استفاده کند. برای این کار یک بسته پودر او آر اس را در یك لیتر آب حل كنید و بعد از هر اجابت مزاج به بیمار بدهید تا آب و املاح از دست رفته بلافاصله جایگزین شود. مصرف غذاهای آبكی مانند سوپ و دوغ و چای كمرنگ همراه با نبات و كمپوت سیب بهترین غذاها در زمان اسهال است و شیر و موز شدت اسهال را افزایش می‌دهد.

اما در عفونت روده‌ی بزرگ، تب مهمترین علامت است. در این نوع عفونت، اسهال حجیم و زیاد نیست؛ ولی ممكن است به صورت خونی باشد. مصرف آنتی بیوتیك در عفونت روده بزرگ الزامی است و باید مدفوع بیمار مورد آزمایش قرار گیرد تا با مصرف آنتی بیوتیك، میكروب‌ها‌یی كه به جدار روده بزرگ هجوم آورده‌اند از بین بروند. در عفونت‌ روده بزرگ، بر خلاف روده كوچك، بدن حجم زیادی از آب را دفع نمی‌كند. بنابراین، لزومی برای جبران این آب از دست رفته وجود ندارد و نوشیدن مایعات فراوان ضرورتی ندارد.

علت عفونت روده چیست؟ 

نوشیدن آب آشامیدنی ناسالم، عدم رعایت بداشت فردی و خوردن مواد غذایی آلوده باعث بروز این عارضه می‌شود که علائم ذکر شده در بالا معمولا بعد از ۷۲ ساعت خود را نشان می‌دهند. این بیماری در افردای که بیماری زمینه‌ای دارند (همانند کودکان شیر خوار و افراد مسن) خطرناک است و باید سریعا درمان شود. در ادامه به دیگر علل بروز این بیماری اشاره خواهد شد: 

• نورو ویروس: نورو ویروس شایع‌ترین علت اسهال و استفراغ بزرگسالان محسوب می‌شود که چون بیشتر در طول فصل زمستان منتشر می‌شود، گاهی اوقات “میکروب استفراغ زمستانی” نیز نامیده می‌شود. با این حال در هر زمان از سال احتمال بروز عفونت روده وجود دارد. این ویروس در مدفوع بیمارِ دچار عفونت در روده وجود دارد، بنابراین چنانچه بیمار پس از اجابت مزاج دستان خود را به خوبی نشوید، ویروس به تمام سطوح، اشیاء و مواد غذایی لمس شده توسط وی منتقل می‌شود و برای چند روز در چنین محیط‌هایی زنده باقی می‌ماند که این باعث انتقال به افراد دیگر می‌شود.
• طبخ نکردن غذا در دمای مناسب یا به مدت کافی
• نگهداری نکردن مواد غذایی در دمای مناسب و گرم بودن محیط
• مصرف مواد غذایی تاریخ گذشته
• مصرف غذاهای حاوی کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیا کلی؛ غذاهایی نظیر گوشت خام یا نیم پز، شیر غیرپاستوریزه و همچنین آب تصفیه نشده دارای این باکتری‌ها هستند. 

راه های پیشگیری از عفونت روده 

• نوشیدن آب‌ از چشمه و چاه، هرچند به ظاهر این آب‌ها زلال و شفاف و عاری از آلودگی باشند باعث بروز این بیماری می‌شود. زیرا این گونه آب‌ها حاوی انگل‌هایی است که خوردن آب باعث بروز بیماری می‌شود.
• پیش از خوردن مواد غذایی آن‌ها را گرم کنید.
• میوه و سبزیجات را قبل از مصرف حتما با چند قطره مایع ظرفشویی شسته و سپس آن‌ها را آب بکشید.
• ‌از مصرف یخ قالبی پرهیز كنید؛ زیرا در بهترین شرایط، تولید یخ قالبی در جریان توزیع با آلودگی‌ها مواجه می‌شود كه موجب عفونت‌های روده‌ای خواهد شد.
• در فصل تابستان از خوردن توت نشسته خودداری كنید.
• از شیرهای غیر پاستوریزه استفاده نکنید.

راه های درمان عفونت روده 

پزشک شما در صورت شدید بودن علائم این بیماری، مصرف بعضی از داروها و قرص‌هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده است را به پیشنهاد می‌کند:

داروهای ضد اسهال: داروهای ضد اسهال گاهی اوقات برای کاهش اسهال مصرف می‌شوند. لوپرامید داروی ضد اسهالی است که معمولاً برای درمان عفونت معده و روده استفاده می‌شود. این دارو حرکت مواد موجود در روده را آهسته می‌کند و همچنین جذب آب از دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد. یبوست و گیجی دو اثر جانبی رایج لوپرامید و دل پیچه، خواب آلودگی، حساسیت پوستی و نفخ از عوارض نادر آن محسوب می‌شوند. لوپرامید برای بیماران مبتلا به کولیت اولسروز یا دیسانتری (وجود خون یا مخاط در اسهال و تب) و بانوان باردار مناسب نیست؛ اما مصرف آن در دوران شیردهی مجاز است. کودکان زیر ۱۲ سال نباید داروی ضد اسهال مصرف کنند، مگر آن که پزشک معالج، آن را تجویز کرده باشد.

داروی ضد استفراغ: داروهای ضد استفراغ، مانند متوکلوپرامید، گاهی اوقات در جلوگیری از استفراغ یا کاهش آن مفید هستند. متوکلوپرامید، به صورت قرص یا آمپول، عضله‌های مورد استفاده در زمان استفراغ را شل می‌کند و در این بین جذب مایعات و مواد غذایی توسط دستگاه گوارش را نیز تسریع می‌کند.

آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان عفونت معده و روده تجویز نمی‌شوند، چون بسیاری از موارد این بیماری ناشی از ویروس است نه باکتری. حتی هنگامی که باکتری عامل بروز بیماری است، آنتی بیوتیک غالباً بیش از زمانی که بیمار صرفاً منتظر برطرف شدن علائم می‌ماند، مؤثر نیست. با این حال آنتی‌بیوتیک در صورت اسهال و استفراغ شدید و تعیین وجود باکتریی خاص در نمونه مدفوع تجویز می‌شود. طعم فلز در دهان، حالت تهوع و استفراغ از اثرهای جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت روده و معده محسوب می‌شود.

منبع: وبسایت دکتر رضادوست – بیتوته