ستاره | سرویس روانشناسی – ترس به عنوان یک واکنش طبیعی همیشه در انسان وجود داشته است تا او را در برابر خطرات احتمالی حفظ کند. اما گاهی این ترس جنبه مرضی به خود گرفته و از حالت تعادل فراتر میرود. این ترس غیرمنطقی که فوبیا نام دارد، میتواند در واکنش به موقعیتهای مختلف ایجاد شود که یکی از آنها تنهایی است. ترس از تنهایی هم در بزرگسالان و هم در کودکان وجود دارد که در ادامه با این هراس در دوران بزرگسالی بیشتر آشنا میشویم.
ترس از تنهایی
تنهایی هراسی که گاه خودبیزاری (Autophobia) نیز نامیده میشود، به احساس نفرت شدید شخص از خودش گفته میشود. خودبیزاری معمولا به دلیل احساس بیارزش بودن، راضی نبودن از خویش یا نبودن در موقعیت دلخواه، به وجود میآید. در این شرایط است که فرد از تنها ماندن با خویش میگریزد.
- فوبیای تنهایی میتواند واکنش به یک موقعیت یا اتفاق خاص مثل مرگ یا نبودن طولانیمدت عزیزان باشد. همچنین بعد از تولد کودک، ازدواج یا اتفاقات کوچک و بزرگ زندگی ممکن است ایجاد شود.
- ترس از تنها شدن میتواند از چیزهای مختلف سرچشمه بگیرد. ممکن است در نقطهای از زندگی احساس کرده باشید که دیگران شما را طرد میکنند و یا تصور کنید تنها بودن یعنی کسی دوستتان ندارد یا همه نادیدهتان میگیرند. ترس از تنها شدن میتواند مستقیم با نداشتن اعتمادبهنفس و این باور که از هیچ فعالیتی به تنهایی نمیتوانید لذت ببرید، در ارتباط باشد.
- طبق تحقیقات اخیر، ۲۵ درصد از افراد بزرگسال حداقل هر چند هفته یکبار حس تنهایی دردناکی را تجربه میکنند و این میزان در بین نوجوانان و دانشجویان حتی بالاتر است. حس تنهایی نه وضعیتی ثابت و مداوم است و نه به خودی خود بد است. بلکه باید به آن بعنوان علامت هشداری برای نیازهای مهمی که نادیده گرفته شدهاند نگاه کنید.
- این ترس در صورتی یک اختلال به حساب میآ که آشفتگی و رنجوری بیپایان و مستمری به همراه داشته باشد كه بیمار را از انجام كوششهای روزانه مانند رفتن به محل كار و یا سرزدن به اماكن شهری و تفریحی باز دارد، باید خاطر نشان کرد پیآمد فوبیا، بیماریهای دیگری نظیر افسردگی است.
عوامل موثر در افزایش حس خودبیزاری و ترس از تنهایی
- احساس این که دیگران از من متنفرند
- افکار منفی درباره خود
- کمالگرایی
درمان فوبیا و ترس از تنهایی
خوشبختانه، فوبیا درمانپذیر است و بیشتر افرادی که به دنبال درمان فوبیا هستند به طور کامل بر ترسهای خود غلبه میکنند. به کمک رفتار درمانی شناختی میتوانیم اندیشهها و باورهایی را که به اضطراب دامن میزند شناسایی کنیم و از ناخشنودی و افسردگی فاصله بگیریم و سرانجام باید گفت که مهمترین بخش برنامه درمان ترس و اضطراب، حساسیتزدایی و روبرو شدن تدریجی با موضوع ترس است. در توصیههایی برای مقابله با ترس از تنها ماندن آمده است:
۱- ترس از تنهایی را بپذیرید
اولین قدم این است که قبول کنید با تنها ماندن مشکل دارید و میخواهید احساس و رفتارتان تغییر کند. یادتان باشد، همه ما نقاط قوت و ضعفهایی داریم و مخفی کردن ضعفهایمان انرژی بسیار بیشتری میبرد تا اینکه بخواهید روی آنها کار کرده و بر آنها غلبه کنیم. جایگزین اینکه تنهایی و ترس از تنها ماندن را یک نقص یا یک خصوصیت غیرقابلتغییر شخصیتی بدانید این است که بفهمید تنهایی چیزی قابلتغییر است. همچنین خیلی مهم است که بدانید تنهایی و ترس از تنها ماندن تجربیاتی بسیار متداول هستند.
۲- نسبت به دیگران مثبت باندیشید
بیشتر افرادی که دچار فوبیا هستند زیاد در منزل میمانند و کمتر بیرون میروند. اینگونه افراد باید سعی کنند بیشتر بیرون بروند و به بهانههای گوناگون همچون خرید و پیادهرویی و.. بیشتر در میان مردم و جامعه باشند تا ترس بیمورد آنها کاهش یابد و اعتماد به نفسشان بالا رود. البته مثبت اندیشیدن و باورکردن قدرت بیرونی و درونی، خود عاملی در جهت بهبودی است.
۳- از تنهاییتان لذت ببرید
شاید هم هیچوقت یاد نگرفتهاید که چطور وقتی تنها هستید، احساس راحتی کنید. این هم مثل همه چیزهای دیگر زندگی قابل یادگیری است. شما میتوانید یاد بگیرید که چطور وقتی تنها هستید، از تنهاییتان لذت ببرید.
۴- از تکنیکهای آرامسازی کمک بگیرید
تکنیکهای ریلکسیشن و تمدداعصاب معمولا در کنار روشهای درمانی دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. این تکنیکها شامل روشهای خاص تنفس، تمرینات ریلکسیشن عضلات، تصویرسازی ذهنی و صحبت کردن با خود است. این تکنیکها به شما کمک میکند بتوانید با حس تنهایی، افسردگی و اضطرابتان کنار آمده و بر آنها غلبه کنید. مدیتیشن هم میتواند مورداستفاده قرار گیرد. بااینکه اینها ترس از تنها ماندن را درمان نمیکنند اما میتوانند موقتا علایم آن را بهبود بخشند.
۵- حیوان خانگی داشته باشید
یک روش درمانی دیگر برای تنهایی و افسردگی، به ویژه در افراد میانسال، درمان به وسیله حیوانات خانگی است. بعضی تحقیقات و مطالعات نشان میدهند که وجود یک حیوان میتواند احساس افسردگی و تنهایی را بهبود بخشد. طبق یافتههای اخیر مرکز داشتن یک حیوان خانگی فواید بسیار زیادی برای سلامتی افراد دارد.
۶- از روانشناس کمک بگیرید
متداولترین نوع روش درمانی که برای این مشکل استفاده میشود، درمان شناختی-رفتاری، واقعیتدرمانی و رفتاردرمانی است. با کار کردن با متخصصین و روانشناسان باتجربه میتوانید رویکردهای رفتاری و مهارتهای ارتباطی جدید و تکنیکهای خاصی یاد بگیرید که کمکتان میکند با اضطراب و افسردگیتان کنار بیایید.
وقتی بتوانید بر ترس از تنهایی غلبه کنید، بلافاصله فردی مستقلتر شده و اعتمادبهنفستان بالا میرود. درواقع، غلبه بر ترس از تنها ماندن مزیتهای زیادی برایتان دارد. وقتی تنها باشید میتوانید با آرامش فکر کنید و نوعی آرامش خاص هست که فقط میتوانید آن را در تنهاییهایتان تجربه کنید. خیلی وقتها زمانهایی را که به تنهایی میگذرانید باعث میشوند زمانهایی که با دیگران هستید برایتان لذتبخشتر شود.