تربیت کودک دو ساله – چگونه با کودک دو ساله رفتار کنیم؟

ستاره | سرویس روانشناسی – تربیت کودک دو ساله قدری دشوار به نظر می‌رسد چرا که دو سالگی یکی از مقاطع حساس برای تربیت است. کودکان دو ساله اغب قابل پیش بینی نیستند و گاهی رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که والدین را مستاصل می‌کنند. آنان گاهی با رفتارهای مودبانه و شیرین زبانی، نشان می‌هند که انگار از سنشان بیشتر می‌فهمند. در سن دو سالگی کودک از قالب نوزادی خارج شده و در قالب یک انسان کوچک کامل به لحاظ افکار، عقاید و خواسته‌هایش قرار می‌گیرد و همین باعث می‌شود که رفتار با کودک دو ساله و تربیت آن برای والدین دشوار به نظر بیاید.

 

تربیت کودک دو ساله

 در زیر به چند نکته مهم در مورد تربیت کودک دو ساله و رشد این گروه سنی اشاره می‌کنیم.

۱.تجربه اندوزی: بچه‌ها در این سن دوست دارند بدانند هر چیز در دنیا چگونه کار می‌کند. از آنجا که در این سن هر چیزی و هر اتفاقی می‌تواند برای آنان جنبه آموزنده داشته باشد لازم نیست برای آموزش و تربیت کودک دو ساله خود نگران آموزش‌های رسمی آنان در مهد کودک باشید. جمع کردن برگ‌های خشک پاییزی، بزرگ شدن دانه عدسی که در یک گلدان کوچک کاشته‌اید یا حتی حرکت ماهی‌های قرمز در تنگی کوچک، بهترین کارگاه کسب تجربه و مهارت‌های زندگی برای آنان است.

۲.کنار آمدن با والدین: گاهی کودک دو ساله یکی از والدین را به دیگری ترجیح می‌دهد. این رفتار یک مرحله از رشد طبیعی کودک برای شناخت و استقلال خودش است و بهترین رویکردی که می‌توان برگزید این است که وقتی هر دو والد حضور دارند والد ترجیح داده شده نقش فعال‌تر به خود بگیرد و والد دیگر به هر ترتیبی که بتواند به والد منتخب کمک کند. از طرف دیگر خوب است که کودک را به طور منظم با والد دیگر تنها گذاشت.

 

 

۳. شکل‌گیری شخصیت:  آنها در سنی هستند که مهارت‌های کلامیشان افزایش پیدا کرده و شروع به ابراز علایق و حتی اولویت‌های خود می‌کنند. بچه‌ها از بیست ماهگی به بعد به مهارت‌های فیزیکی قابل توجهی نیز دست پیدا می‌کنند، کودکی که تا چند ماه پیش کتاب آشپزی شما را در دست می‌گرفت و با دست عکس غذاهای مورد علاقه‌اش را به شما نشان می‌داد حالا دیگر ممکن است بخواهد در درست کردن آن و یا تزیین سالاد الویه به شما کمک کند. آنها سعی می‌کنند به استقلال رفتاری دست پیدا کرده و بخواهند بر اساس تصمیماتی که گرفته اند، عمل کنند. کم و بیش می‌گویند چه دوست دارند بخورند و چه دوست ندارند و سلیقه غذایی خود را اعمال می‌کنند.

۴. آموختن عشق ورزی و محبت: باعث تعجب است اما کودکی که تا همین چند ماه پیش فقط شما را برای رسیدگی و پاسخ دادن به نیازها و خواسته‌هایش می‌شناخت در این زمان یاد می‌گیرد همان توجه و دلسوزی را معطوف شما کند و این ممکن است شما را غافلگیر کند. آنها در این سن به حسی از خودشناسی دست پیدا کرده و یاد می گیرند احساسات و عواطف خود را بشناسند. این مسئله به آنها کمک می‌کند احساسات دیگران را درک کنند. متخصصان معتقدند دلسوزی و محبت یک رفتار اکتسابی و آموختنی است. بنابراین اگر کودک مهربان و دلسوزی دارید بخشی از این رفتار خوب را به عملکرد خود نسبت دهید. شما الگوی خوبی برای او بوده‌اید.

۵. ابراز وجود کردن: اگر همیشه دوست داشتید بدانید کودک‌تان چه نظری راجع به رنگ لباس شما و زیبایی آن دارد، می‌توانید آن را از زبان خود او بشنوید. بچه‌های دو ساله سرشار از عقیده و اظهارنظر هستند و مهارت‌های زبانی لازم برای ابراز آنها را کسب کرده‌اند. دایره واژگان بیشتر بچه‌های دو ساله در حدود ۳۰۰ کلمه است و در پایان دوسالگی می‌توانند به راحتی جمله‌های سه تا پنج کلمه‌ای بسازند. 

۶. کمک کردن به دیگران: اگر از یک کودک دوساله برای انجام کارهای کوچک مثل بردن قاشق سر میز شام کمک بخواهید، کمتر دست رد به سینه شما خواهند زد. بچه‌های نوپا دوست دارند از والدین‌شان تقلید کرده و رضایت آنها را جلب کنند. کمک کردن بچه‌ها اگر چه گاه والدین را از نتیجه کار راضی نگه نمی‌دارد اما علاوه بر دادن حس اعتماد به نفس به آنان گاه واقعا می‌تواند برای والدین مفید باشد.

۷. انتظار توجه: اغلب کودکان دوساله به تنهایی بازی نمی‌کنند و از والدینشان می‌خواهند که مدام آنها را سرگرم کند. برای تربیت کودک دو ساله بهتر است در این حالت مدتی برای بازی با کودک وقت بگذارید، سپس به او بگویید که برای انجام بخشی از کارهای روزانه (مثلا آماده کردن غذا) باید بروید و بعدا با او بازی می‌کنید. در مدت زمانی که با او بازی می‌کنید تمام توجه خود را معطوف به بازی کنید ولی پایان بازی را خودتان تعیین کنید.

۸. شلوغ بازی:‌ هنگامی که کودک دو ساله کنترل خود را ازدست می‌دهد یا پاسخ نه می‌شنود یا نمی‌تواند فکر خود را بیان کند یا گرسنه و خسته است یا مجبورش می‌کنند از فعالیتی دست بکشد، قشقرق به پا می‌کند. یکی از بهترین شیوه‌هایی که والدین می‌توانند در تربیت کودک دو ساله به فرزند خود کمک کنند تا خشم خود را کنترل کند، این است که در درجه اول خود الگوی رفتاری خوبی باشند و بتوانند خشم خودشان را به خوبی کنترل کنند. از طرف دیگر مواردی که باعث می‌شود کودک قشقرق به پا کند را بشناسند و بتوانند به تدریج آن را برطرف کنند.

۹. خداحافظی کردن: همانطور که قبلا هم اشاره شد. کودک دوساله نیاز دارد تا استقلال خود را از ما اعلام کند. بنابراین نیاز دارد از ما جدا شود و ما نیز به این جداشدن نیاز داریم. نکته مهم این است که کودک باید روش‌هایی را داشته باشد تا که ناراحتی خود را از دوری ما لمس کند، اما از اینکه مستقل شده است احساس موفقیت کند و زمانی که دوباره به ما می‌رسد احساس خوشحالی داشته باشد. در زمان خداحافظی به کودکتان اجازه دهید تا با محیط جدید خو بگیرد و آرام شود سپس با او خداحافظی کنید این خیلی بهتر از رفتن یواشکی است.

۱۰. کتاب خواندن: کتاب خواندن نقش مهمی در تربیت کودک دو ساله دارد. هدف اصلی کتاب خواندن برای کودکان دوساله این است که در کنارش هستید و به او توجه می‌کنید. کتاب خواندن برای او تداعی تجربه‌ای دوست داشتی از محبت والدین است و این موضوع انگیزه او به کتاب خواندن را در آینده افزایش می‌دهد.

 

 

نکات قابل توجه در تربیت کودک دو ساله 

• کودکان دوساله بیش از آنچه که می‌گویند درک می‌کنند، البته درک کودک و رفتارهایی که از او سر می‌زند، به توان ذهنی کودک و محرک‌های محیطی بستگی دارد.
• کودکان در این سنین حالت تعادل ندارند، تحریک پذیر بوده و به سرعت عصبانی می‌شوند و ممکن است لجبازی‌های آنها، والدین را کلافه کند، اما کودکان در پایان سن دوسالگی تعادل روانی مطلوب‌تری به دست آورده و رفتار آنها آرام‌تر و با ثبات‌تر از قبل خواهد شد.
• موارد عاطفی مشترکی نظیر ترس، خشم، پرخاشگری و محبت کم و بیش در همه کودکان مشاهده می‌شود.
• به تدریج که کودک بزرگتر می‌شود، خود را به والدین و اطرافیان نزدیک کرده و با رفتارها و ارزش‌های والدین همانندسازی می‌کند. بنابراین رابطه کودک و مادر و نزدیکان او در رشد عواطف اهمیت بسیاری دارد.
• کارشناسان معتقد هستند آنچه که کودکان در این سن حقیقتا به دنبال آن هستند کشف ساز و کار این دنیا با به چالش گرفتن هر چیز از پدیده‌های مختلف گرفته تا آستانه صبر و تحمل و حتی حوصله والدین‌شان است.
• آنها اطرافیان خود را درک کرده و در تلاشند که آنها را راضی کنند.
• وقتی با شما صحبت می‌کند با او تماس چشمی برقرار کنید.
• اگر در حین صحبت مشغول کاری مثل رانندگی هستید که باید نگاهتان به کارتان باشد به او بگویید که الان نمی‌توانم نگاهت کنم ولی حرفهایت را گوش می‌دهم.
• سعی کنید خودتان را همسطح او کنید. مثلا زانو بزنید یا او را طوری بلند کنید که به خوبی بتوانید تماس چشمی برقرار کنید.
• هنگامی که فرزندتان صحبت می‌کند کمی به جلو خم شوید و با حالت چهره‌تان و بیان عبارتی مثل “آها”، “خوب” و “برایم بیشتر تعریف کن” او را تشویق کنید که به صحبت خود ادامه دهد.
• در نهایت اگر باز احساس می‌کنید برای تربیت کودک دو ساله خود نیاز به کمک دارید به روانشناس مراجعه کنید.