نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 14 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – شاید تصور کنید رنگ مدفوع تنها به آنچه که می‌خورید بستگی دارد. اگرچه این فرضیه تا حدودی درست است اما بهتر است بدانید رنگ مدفوع می‌تواند نشانه وجود و یا عدم وجود مشکلات چسمی هم باشد. مدفوع سیاه حالت غیرمتعارف مدفوع است که در صورت وجود باید وضعیت عمومی بدن بررسی و دلایل بروز مدفوع تیره رنگ مشخص گردد.
رنگ مدفوع معمولا قهوه‌ای است و خیلی‌ها وقتی رنگ مدفوعشان تغییر می‌کند نگران و کنجکاو می‌شوند. بیشتر این تغییرات معنی خاصی ندارند اما بعضی از تغییرات مخصوصا اگر تغییرات مداوم باشد و فقط در یک‌مرتبه دفع دیده نشود، می‌تواند حائز اهمیت باشد. رنگ مدفوع در حالت نرمال و طبیعی باید قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ بوده و غلظت آن مثل خمیردندان باشد. همچنین مدفوع طبیعی باید بدون فشار و درد از بدن خارج شود.
دلیل تغییر رنگ مدفوع چیست؟
رنگ مدفوع معمولا به‌خاطر وجود صفرا، مخصوصا بیلی‌رابین موجود در آن است. بیلی‌رابین از هموگلوبین خون تولید میشود. هموگلوبین ترشح شده از نظر شیمیایی تغییر یافته و توسط کبد از خون جدا میشود. در کبد هموگلوبین تغییر یافته که بیلی‌رابین نامیده میشود به موادشیمیایی دیگر می‌چسبد و از سلول‌های کبدی به صفرا ترشح میشود. برحسب میزان غلظت بیلی‌رابین، رنگ صفرا از سیاه به زرد کمرنگ تغییر می‌کند. اگر محتوی روده با سرعت طبیعی حرکت کنند، رنگ مدفوع قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ میشود. اگر محتوی روده سرعت بالاتری داشته باشد، تغییرات شیمیایی بیلی‌رابین یا فقدان آنها موجب سبز شدن مدفوع میشود. این به خودی‌خود تغییر رنگ مهمی نیست. اگر در مدفوع هیچ مقدار بیلی‌رابین وجود نداشته باشد، رنگ آن خاکستری میشود که تغییر رنگ مهمی است چون نشان می‌دهد جریان صفرا به روده قطع شده است. متداول‌ترین دلیل انسداد، وجود تومور در مجرای صفرا یا پانکراس است.
چرا مدفوع سیاه میشود؟
تغییر رنگ مدفوع نسبت به سن هر فرد، معنای متفاوتی دارد. علت تیره یا روشن بودن رنگ مدفوع و اینکه آیا خون در مدفوع وجود دارد یا خیر، با توجه به سن فرد تحلیل و تشخیص داده میشود. یک فرایند درونی مهم که می‌تواند بر رنگ مدفوع تاثیر داشته باشد، خونریزی روده‌هاست. به‌خاطر تغییرات شیمیایی هموگلوبین در خون که تا قسمتی به خاطر عمل آنزیم‌های روده ایجاد میشود، مخصوصا اگر خونریزی خیلی سریع باشد و میزان بالایی هموگلوبین در روده‌ها وجود داشته باشد، رنگ مدفوع ممکن است سیاه شود. یک فوق تخصص و جراح کلیه در این باره می‌گوید: وجود خون در مدفوع، علامت مهمی است و حتما باید به پزشک مراجعه شود. بیماری‌هایی که در گذشته فقط در افراد مسن دیده می‌شد، امروزه در افراد جوان‌تر هم مشاهده میشود. «تومورهای کولون» یا همان تومورهای روده بزرگ از جمله این بیماری‌هاست.
لازم به ذکر است که مصرف قرصهای آهن و گوشت قرمز نیز ممکن است باعث تیره شدن مدفوع شوند که البته در این صورت، جای نگرانی وجود ندارد.
مدفوع سیاه زنگ اخطاری برای برخی بیماری‌های خطرناک گوارشی است که نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
توجه: مدفوعی که به خاطر خونریزی گوارشی، رنگ آن سیاه شده باشد، بسیار چسبناک بوده و بوی بدی هم دارد. این وجه تمایز بین مدفوع سیاهی که در نتیجه خونریزی روده ایجاد شده باشد و مدفوع سیاهی که به خاطر مصرف آهن یا داروهای حاوی بیسموت همچون قرص بیسموت ساب سیترات ایجاد میشود است.
مواد هضم‌شده زیادی می‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد. مثلا آهن و داروهای حاوی بیسموت رنگ مدفوع را سیاه می‌کنند. چغندر و برخی از سبزیجات قرمز رنگ و میوه‌ها می‌توانند موجب قرمز شدن رنگ مدفوع شوند. رنگ‌های غذایی که برای رنگ کردن موادغذایی استفاده می‌شوند هم موجب رنگ‌دار شدن مدفوع می‌شوند.
بدون نام
سلام دکتر من 29سالمه.چند روز میشه که مدفوع قهویه تیررنگی دفع میکنم اما بادردشدید خونریزی کمی هم دارم .زیرشکم بعضی اوقات درد میکنه.مچکرمیشم جواب بدید..
مدیر سایت
برای آزمایش و چکاپ بهتر است به متخصص گوارش یا داخلی مراجعه کنید؛ بدون بررسی نمی‌توان زمینه بروز این عارضه را تشخیص داد
Asalgni
سلام من ١٧سالمه قبلا يبوست داشتم و الان يه چندهفته اي ميشه كه هروز دستشويي ميرم و مشكلي ندارم اما مدفوعم خيلي كمه و بعد از اومدن هنوز احساس مدفوع دارم اما نمياد ولي هروز ميرم و دستشويي و به مقدار كمي دستشويي ميكنم اونم با زور زدن زياد خيلي نگرانم
مدیر سایت
در نظر داشته باشید که استرس نیز می تواند باعث تداوم یافتن شرایط فعلی شما شود. استرس نداشته باشید و از میوه ها و سبزیجات بیشتر استفاده کنید و هر روز پیاده روی داشته باشید.
بدون نام
سلام دکتر جان
من ۳۱ سالمه تا الانم هیچ مشکلی نداشتم یه چند مدتیه(کلا دوهفته میشه) غذا کمتر میخورم یا نمیخورم تا کمی وزن کم کنم.امروز دیدم برایه بار دوم مدفوعم سیاه شده میشه لطفا راهنمایی بفرمایید
مدیر سایت
بهتر است در چنین شرایطی برای اطمینان از وضعیت سلامتی خود و انجام آزمایش های دستگاه گوارش به پزشک مراجعه فرمایید.
نگار
باعرض سلام و خسته نباشید
من چند روز مدفوعم تیره و سفت شده و شکمم هم باد کرده و21سالم هم هستش ممنون میشم راهنمایی کنید.
مدیر سایت
ممکن است به یبوست دچار شده باشید، برای درمان این وضعیت از میوه‌ها و سبزیجات مخصوصا کاهو بیشتر استفاده کنید. در صورتی که وضعیت شما ادامه دار بود برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
زهرا
سلام
من دخترم 2سالشه چند روز پیش ادامس قورت داد
الان مدفوعش سیاه شده خیلی
علت چی میتونه باشه؟؟
ممنون
مهسا
سلام و خسته نباشید
من۳۹سالمه و مدفوعم یه مدته ک سیاه هست و بعضی وقتا هم ازپشت خونریزی دارم
دلیلش چیه؟؟؟
مدیر سایت
احتمال بیماری گوارشی در شما وجود دارد؛ حتما جهت تشخیص و انجام آزمایش مربوطه به پزشک مراجعه کنید.
زهرا
سلام من 19 سالمه زخم اثنی عشر داشتم که با قرصای ک مصرف کردم بر طرف شد رنگ سیاه اون موقع خیلی میدیدم ولی بعد یک ماه ک خوب شدمو داروویی مصرف نمیکنم دوباره رنگ سیاه دیدم ینی میشه که برگرده البته درد جزیی تو شکمم دارم اگه میشه بدید
مدیر سایت
این احتمال وجود دارد. برای تشخیص صحیح به پزشک خود مراجعه کنید.
تبسم
سلام خسته نباشیدببخشید من لن یکهفته است که مدفوعم سیاهه داره نگرانم میکنه چیکار کنم؟؟؟چون غذامیخورم رنگش تغییر کنه تغییرم نمیکنه انگار تیره تر میشه؟؟
مدیر سایت
ممکن است دستگاه گوارش شما دچار خونریزی شده باشد. بنابراین جهت تشخیص صحیح حتما به پزشک مراجعه کنید.
اسرین
من چند روزه رنگ متفوعم سیاه شده و قرصهای فولیک اسید ویتامین و پرینتال مولتی ویتامین ومینرال مصرف میکنم خواستم بپرسم آیا مصرف قرصها باعث تغییر رنگ شده؟ممنون میشم جواب بدین
مدیر سایت
احتمال این که تغییر رنگ مدفوع به دلیل مصرف قرص های مذکور باشد وجود دارد.
saber
سلام من 19 سالمه و بخاطر پارگی دیسک کمر از قرص نوافن برای تسکین دردم استفاده میکنم حدود یک ماه ولی الان چند روزه که مدفوعم سیاه رنگ شده و چسبندگی بالایی داره خواستم بدونم از عوارض قرصه یا خون ریزی روده هام؟ ممنون از سایت خوبتون
مدیر سایت
دلپیچه و اسهال جزو عوارض جانبی شناخته شده داروی نوافن هستند، ولی در خصوص مشکل تیره شدن مدفوع که ممکن است اثر مصرف دارو باشد بهتر است نظر پزشک تجویز کننده را جویا شوید.
M
سلام ببخشید من حدود 3یا4ماه پیش کولون واندوسکوپی انجام دادم چیزیم نبود فقط زخمه معده کوچولو داشتم که با دارو رفع شد.الان دارم قرص اهن فیفول مصرف میکنم حدود یک هفته.در این یک هفته مدفوع ی من سیاه شده .یعنی ممکنه من هم خونریزی روده داشته باشم?
محمد
سلام.سه روزی میشود که مدفوع سفت و سیاه رنگ و بد بدوعی از شکمم خارج میشود.میخواستم بدانم علتش چیست.آیا لازم است به دکتر مراجعه کنم؟
پیمان طهماسبی
سلام خسته نباشید من مشکل کبد دارم گرید (III) هستم قرص چربی سوز تا هفته پیش مصرف میکردم الان یک هفته ای هست مدفوعم سیاه شده (رژیم غذایی هم برای کبدم میگیرم پیش دکتر تغذیه رفتم )میشه لطف کنید بگویید مشکل سیاه شدن مدفوع از چیه؟باخوندن این مطالب خیلی ترسیدم میشه راهنماییم کنید چه کاری باید انجام بدم
Nima
با سلام من سه شب پیش اوردوز الکل داشتم و حالم بد شدو خون بالا آوردم اما صبح روز بعدش تقریبا خوب شدم اما این سه روز تماما مدفوع من سیاه بوده اما هیچ مشکل دیگری نداشتم و حالت اسحال رو دارم تقریبا
هیچ وقت اینجوری نبودم دفعه اولمه و فوق العاده نگرانم
لطفا راهنمایی بفرمایید با تشکر.
مدیر سایت
احتمالا به دلیل سو مصرف الکل معده شما دچار خون ریزی شده است که مشاهده خون در استفراغ نیز نشان دهنده همین موضوع است. الباقی خون از طریق مدفوع دفع شده و باعث تیره شدن مدفوع می شود. توصیه می شود حتما جهت معاینه به پزشک مراجعه کنید.
Mahsa moghumi
باسلام من مدتی هستش که معدم یهو درد گرفت که بعضی وقتها دل پیچه میگرفتم رفتم دکتر ایشون گفتن نیاز به آندو نیست چون نیاز نیست با توجه به آزمایشاتی که دادم از کبده رود مدفوع همه چی هنوز ۱ماه از آز نگذشته بهم قرص دادن پنتوپرازول دادورانتیدین احابت مزاجم قبلا خوب بود الان رفتم مدفوع رنگ تیره بود الان ترسیدم یعنی مشکلی هستش یا امکان دادا از این داروها باشه؟
حامد
سلام خسته نباشین. من بعضی وقتا رنگ مدفوعم سیاه میشود مثلا هفته ای یك بار هیچ دردی هم ندارم 24سالمه.ممنون
محمدرضا
با سلام من 13 سالمه و وقتی دستشویی میرم مدفوعم به رنگ سیاه خیلی خیلی تیره و شل و ول هستش و با توجه به متن بالا خیلی چسبناک و بد بو هست من سه روزه اینطوری شدم و شکمم هم درد نمیکنه فقط وقطی پر میشه یکم درد میگیره و همیشه صدا های بدی میده چیکار کنم اوایل فکر میکردم برای اینه که زیاد شیر کاکاءو میخورم اخه علاقه زیادی به شیر کاکاعو دارم ولی با خواندن این متن نظرم به کلی عوض شد
بي نام
سلام چند روز پيش رفتم دكتر بخاطر اسهال شديد و درد معده ،بعد دكتر متروماكس ٢٥٠-سيپروفلوكساسين٥٠٠ و رانيتيدين دادن بهم
٢روز استفاده كردم و ديگه استفاده نكردم چون اثرات بدي داشت،حالا مدفوع من ٤روزه كه خيلي سياه شده و هنوز هم خوب نشده!
لطفا كمك كنيد
مدیر سایت
تجویز دارو و تعیین میزان مصرف هر دارو با توجه به وضعیت بیماری و شرایط جسمی هر فرد و هدف اصلی پزشک تجویز کننده صورت می گیرد و موضوعی کاملا تخصصی است که نباید بنا به نظر و سلیقه شخصی تغییر داده شود. در خصوص نحوه و میزان مصرف هر دارو فقط و فقط با پزشک تجویز کننده مشورت نمایید.
فرزانه
سلام من چند روز پیش آزمایش دادم ۴ درصد میکروب معده داشتم الان مدفوم سیاه شده میشه کمکم کنید منم خونریزی دارم
مدیر سایت
متاسفانه امکان تجویز دارو و یا روش درمانی از طریق اینترنت وجود ندارد. لطفا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
مینا
سلام خسته نباشید من 24سالمه اغلب همیشه یبوست دارم ولی سه روزه که اسهال گرفتم و رنگش سیاهه و چسبناک و بوی بد. هیچ دارویی هم مصرف نمیکنم. غذاهای معمولی هم میخورم بیشتر سوپ و آش.
بنظرتون مشکل خاصی پیدا کردم باید به دکتر مراجعه کنم؟
مدیر سایت
در صورتی که موضوع ادامه پیدا کرد حتما به پزشک مراجعه کنید.