خواص بارهنگ چیست؟ (آشنایی با عوارض و خواص گیاه بارهنگ)

ستاره | سرویس خواص شناسی – بارهنگ در دسته گیاهان دارویی قرار دارد با اینحال عده‌ای آن را به عنوان یک علف هرز می‌شناسند، اما این گیاه یکی از بهترین گونه گیاهان است که دارای خاصیت‌های دارویی و درمانی فراوانی است. بارهنگ که با نام باتنگ نیز در برخی منابع یاد می‌شود، گیاهی است علفی، خودرو، چند ساله و دارای برگ‌های سبز پهن و گل آذین سنبله‌ای که در وسط برگ‌ها قرار دارد. دانه بارهنگ، ریز، مدور و سیاه مایل به بنفش است.در این مطلب با خواص دارویی و مضرات گیاه بارهنگ بیشتر آشنا شوید.

گیاه بارهنگ

این گیاه در باغ‌ها، بین چمن‌ها و کنار جوی‌های آب در نواحی معتدله زمین به وفور و به صورت خودرو یافت می‌شود. مناطق رویش گیاه بارهنگ، عراق، سوریه، هند، تمامی نواحی اروپا، شمال آفریقا و آمریکای شمالی بوده، در ایران در بیشتر شهرها مانند تهران، کرج، گیلان، لاهیجان، همچنین در آذربایجان، کردستان، اصفهان، شیراز، کرمان، یزد، خراسان، سیستان و بلوچستان یافت می‌شود. قسمت‌های مورد استفاده آن دانه، برگ و ‌ریشه گیاه است. زنبور عسل بارهنگ را دوست دارد و روی آن می‌نشیند و از آن تغذیه می‌کند. همچنین از بارهنگ در کارخانه‌های مواد غذایی و به عنوان یک داروی گیاهی در سراسر جهان استفاده می‌شود. لازم به توضیح است نوع پرورشی آن خواص بارهنگ وحشی را ندارد. 

خواص بارهنگ (طبیعت و خواص درمانی)

 بارهنگ طبیعت سرد و خشک دارد. خواص دارویی بارهنگ به طور خلاصه عبارتند از:

•  بارهنگ در درمان اسهال موثر است. به این منظور مقدار دو قاشق سوپخوری دانه بارهنگ را همراه با مقداری نبات سوخته میل کنید.
• استفاده از برگ تازه و له شده‌ بارهنگ در التیام گزیدگی حشراتی مانند زنبور و پشه و حیواناتی مانند مار موثر است.
• در درمان زخم‌های تازه می‌توان برگ تازه بارهنگ را به مدت چند ساعت در آب بجوشانید و سپس آن‌ها را روی زخم‌های باز قرار دهید.
• از خواص بارهنگ درمان واریس، زخم‌های کهنه و تورم‌های صورت است؛ به این منظور مقدار پنج تا شش عدد برگ تازه‌ بارهنگ را بعد از شست و شو بسایید و آنها را روی زخم‌های کهنه یا در محل واریس قرار دهید و حداقل سه ساعت بعد تعویض کنید. این دستور را برای تورم در قسمت‌های مختلف صورت بر اثر عفونت نیز می‌توان انجام داد.
• بارهنگ باعث کاهش درد دندانی که بر اثر عفونت لثه ایجاد شده، می‌گردد. برای این کار دم کرده‌ برگ بارهنگ را در دهان غرغره کنید و لثه‌ها را با انگشتان ماساژ دهید و کمی مایع را در دهان نگه دارید و سپس بیرون بریزید.
• از دیگر خواص بارهنگ کاهش و رفع تب می‌باشد، به این منظور، ده گرم برگ بارهنگ تازه را مانند چای دم کرده و بنوشید.
• برگ و دانه بارهنگ را دم کنید و بعد از صاف کردن، آن را در نصف استکان شربت زرشک حل کرده بعد از غذا بنوشید، باعث برطرف شدن خون موجود در ادرار می‌شود.
• از خواص بارهنگ درمان اسهال ناشی از ازدیاد رطوبت مزاج و بلغم است.
• یکی از مهمترین خواص بارهنگ، استفاده این دانه در داروی ترکیبی چهار تخم لعابی است. چهار تخم لعابی برای بر طرف کردن سرفه های خشک سردرد آور، خشکی و خارش گلو، نرم کننده سینه و گرفتگی صدا موثر است.
• برگ بارهنگ خواص ضد باکتری قوی دارد، به همین دلیل برای جراحت‌ها، بهبود زخم‌ها و سطوح ملتهب و آزرده بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• برای درمان بیماری‌های ریوی، برگ تمیز و شسته شده‌ بارهنگ را روی پارچه‌ تمیزی پهن می‌کنند تا خشک شود، سپس آن را خرد می‌کنند و شیره آن را می‌گیرند و هم ‌وزن آن، عسل اضافه کرده به مدت ۲۰ دقیقه دم می‌کنند. مصرف این دم‌کرده برای بیماری‌های ریوی بسیار مفید است.

مضرات بارهنگ (عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف)

 در هنگام مصرف بارهنگ، باید آب و مایعات به مقدار زیاد مصرف شود تا موسیلاژ روی سطح دانه‌ها، به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و از متراکم‌ شدن در معده و روده جلوگیری شود. همچنین روغن این دانه باعث آلرژی، التهاب و درماتیت در بعضی افراد حساس شود. لازم به ذکر است مصرف بارهنگ در زمان حاملگی و شیردهی توصیه نمی‌شود، چون روغن دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم شده و با حالت مسهلی که ایجاد می‌کند، ممکن است برای مادر و جنین ایجاد خطر کند.

برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی