فشار خون پایین چیست؟ + علائم و روش های درمان فشار پایین

ستاره | سرویس سلامت – به مقدار فشاری که جریان خون به دیوراه‌ی رگ‌ها وارد می‌کند فشار خون (Blood pressure) گفته می‌شود. تنظیم فشار خون در بدن توسط اعضایی از جمله قلب، کلیه و رگ‌ها انجام می‌شود و در کنار رژیم غذایی، هورمون‌هایی همچون آدرنالین، رنین، آلدسترون و… بر میزان فشار خون اثر خواهند گذاشت. فشار خون در جریان عبور از رگ‌ها کاهش می‌یابد و این فشار در بخش‌های مختلف سیستم خونرسانی در بدن متفاوت می‌باشد. وضعیت فشار پایین می‌تواند با ایجاد نقصان در رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به ارگان‌های حیاتی بدن از جمله مغز، قلب، کلیه و… باعث ایجاد صدمه به این ارگان‌ها شود.

 

علائم فشار خون پایین چیست؟

فشار خون در بدن به دو فشار سیستولی و دیاستولی تقسیم بندی می‌شود. فشار سیستولی مربوط به زمانی است که خون توسط قلب در رگ‌ها پمپاژ می‌شود و به اصطلاح ماهیچه‌های قلب در حالت انقباض قرار دارند؛ اما فشار دیاستولی مربوط به زمانی است که قلب در حالت پر شدن و استراحت قرار دارد؛ به عبارت دیگر ماهیچه‌های قلب در حالت انبساط می‌باشند.

فشار سیستولی خون در وضعیت نرمال در بدن (در حالت استراحت) در بازه‌ی ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی‌متر جیوه فشار دیاستولی در بازه ۶۰ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه قرار دارد. فشار خون پایین یا هیپوتانسیون (Hypotension) به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فشار سیستولی کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی کمتر از ۶۰ میلی‌متر جیوه باشد و فرد علائمی همچون ضعف،‌ گیجی یا سرگیجه را به همراه داشته باشد.

لازم است بدانید که فشار خون به صورت فشار سیستولیک بر روی فشار دیاستولیک (دیاستولیک/سیستولیک) بیان می‌شود. حال اگر فردی دارای فشار ۹۰/۵۰ باشد و علائم مذکور در وی وجود نداشته باشد، وضعیت وی فشار پایین خون محسوب نمی‌شود. فشار خون پایین تا زمانی که علائمی از خود نشان ندهد و به اندام‌های بدن آسیب نرساند بی‌خطر محسوب می‌شود.

همانگونه که در بالا اشاره شد مواردی همچون سرگیجه، ضعف، سبکی سر، غش کردن و… از علائم این بیماری است که معمولا این موارد به هنگام تغییر وضعیت بدن (برای مثال هنگامی که می‌خواهید از حالت نشسته به ایستاده تغییر وضعیت دهید یا زمانی که می‌خواهید از حالت خوابیده به نشسته درآیید) بیشتر بروز می‌کنند.

 

علت فشار خون پایین چیست؟

• از دست دادن خون و کم شدن حجم خون (مصرف برخی داروها همانند داروهای ادرار آور باعث دفع بیش از حد ادرار شده و از این طریق موجب کاهش حجم خون می‌شوند.)
• مصرف الکل
• کاهش ضربان قلب (برادی کاردی)
• ضربان تند و نامنظم قلب (تاکی کاردی)
• خونریزی
• عفونت خونی
• کم آبی و تشنگی
• تغذیه نادرست
• بیماری قلبی: حملات قلبی شدید یا چند حمله قلبی خفیف می‌تواند باعث از کار افتادن قسمت‌های زیادی از عضلات قلب گردد که این خود باعث ضعیف شدن قلب و به تبع آن نارسایی قلب و فشار خون پایین می‌شود.
• آمبولی ریوی: در این حالت رسوبات دیواره‌ی یک رگ از آن جدا می‌شوند و باعث تشکیل لخته خونی می‌شوند که این لخته خونی به سمت قلب و نهایتا به سمت ریه حرکت می‌کند.
• تاثیر برخی از داروهای خاص: مصرف داروهایی نظیر مسدودکننده‌های کانال کلسیم، بتابلوکرها و دیکوگسین می‌توانند باعث کند شدن ریتم ضربان قلب شوند. در برخی از افراد، حتی مصرف دوز‌های بسیار پایین از این داروها موجب می‌شود ضربان قلب به طور خطرناکی پایین بیاید. از طرف دیگر داروهایی که همچون آنزیم‌های مبدل آنژیوتانسیون، مهارکننده‌های ACE ، مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسیون، بتابلوکرها و… که برای فشار خون بالا تجویز می‌شوند، می‌توانند باعث پایین آمدن شدید فشار خون و بروز علائم فشار پایین شوند. این وضعیت در افراد مسن بیشتر اتفاق می‌افتد.
• داروهایی که توسط پزشک برای درمان افسردگی تجویز می‌شود، در صورتی که همراه با نیتروگلیسرین مصرف شوند، می‌توانند موجب فشار خون پایین شوند.

 

روش های درمان فشار خون پایین

انتخاب روش درمانی به علت بوجود آورنده‌ی فشار پایین بستگی دارد. در صورتی که علت این عارضه کم شدن آب بدن یا دی‌هیدراته باشد این بیماری با تحویز مایعات و محلول الکنرولیت درمان می‌شود. در صورتی که خون بدن بیمار در اثر خونریزی از دست رفته باشد باید علت خونریزی با تزریق سرم و خون درمان و کمبود خون برطرف شود. در صورتی که افت فشار خون بر اثر مصرف دارو باشد، با تجویز پزشک دوز داروی مصرفی تغییر پیدا می‌کند یا مصرف دارو متوقف می‌شود.

در صورتی که علت بیماری آمبولی ریوی و تشکیل لخته خون در سیاهرگ‌ها (ترومبوز ورید عمقی) باشد این وضعیت با تجویز داروهای رقیق کننده خون درمان می‌شود. در ابتدای روند درمان، داروهای هپارین تجویز می‌شوند و سپس داروهای وارفارین خوراکی یا دیگر داروهای جایگزین هپارین تجویز می‌شوند.

در مواردی کاهش فشار خون بعد از صرف غذا اتفاق می‌افتد که در این موارد تجویز ایبوبروفن و ایندومتاسین می‌تواند موثر باشد.

اگر عامل اصلی فشار خون پایین شما تغذیه‌‏ی نامناسب باشد، مصرف كافی و متعادل مواد غذایی برای شما لازم و ضروری است. یک رژیم غذایی باید شامل غلات، سبزیجات، میوه‏ها، ماهی و مرغ كم چرب غنی باشد. آب سبزیجات (آب هویج یا گوجه فرنگی و…)، روغن‏های مفید و نمك دریایی تصفیه نشده برای شما بسیار مناسب است.

 

 

با نوشیدن آب چغندر می‌توانید کاهش فشارخون ‏تان را کنترل کنید. برای نتیجه ‏گیری بهتر به بیماران توصیه می‌‏شود که روزانه در دوعده متفاوت یک فنجان آب چغندر بنوشند. به این ترتیب بهبودی قابل ملاحظه‌‏ای حاصل خواهد شد.

منبع: وبسایت دکتر قلب