نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 7 شهریور 1400
ستاره | سرویس سلامت – معمولا زمانیکه دندان درد ما را کلافه می‌کند به دندانپزشک مراجعه می‌کنیم اما گاهی پیش می‌آید که تنها به دلیل یک پوسیدگی جزیی و بدون هیچ دردی به دندانپزشکی می‌رویم و دندانپزشک پس از معاینه در کمال ناباوری پیشنهاد عصب کشی دندان را می‌دهد. اگرچه عصب کشی یا درمان ریشه چیزی غیرعادی نیست اما عصب کشی کردن دندان بدون درد کمی تعجب برانگیز است. پزشکان به این حالت نکروز دندان می‌گویند. برای آگاهی بیشتر ادامه این مقاله را دنبال کنید.
احساس درد افراد مختلف متفاوت است. بعضی‌ها احساس سرما و گرمای دندان‌هایشان در پاسخ به غذاهای گرم و سرد را آزاردهنده تلقی نمی‌کنند و نیازی هم به درمان احساس نمی‌کنند. بعد از مدتی ممکن است پوسیدگی‌های دندان‌های این افراد پیشرفت کند و نیاز به درمان‌ریشه (عصب‌کشی) به وجود بیاید. بسیاری از این بیماران به خاطر زمان زیادی که سپری شده است، وجود علایم هشداردهنده قبلی (مثل حساسیت به سرما و گرما) را فراموش می‌کنند و یادشان می‌رود که مدت‌های قبل این دندانشان علایمی از پوسیدگی را از خود نشان داده است.
به طور کلی درمان‌ریشه (عصب‌کشی) الزاما برای دندان‌هایی که درد می‌کنند صورت نمی‌گیرد! درد یک علامت هشداردهنده و تشخیصی مهم برای دندانپزشکان است ولی غیر از درد فاکتورهای تشخیصی زیادی هم وجود دارند که باعث می‌شوند دندانپزشکتان در مورد نگه‌داشتن یک دندان خاصتان که درد هم ندارد، به شما بگوید یک انتخاب دارید: دندانتان را درمان‌ریشه (عصب‌کشی) کنید!
نکروز چیست؟
نکروز یا بافت‌مردگی (Necrosis) مجموعه‌ای از سلول‌ها و بافت‌های مرده در یک نقطه از بدن است. یک عامل خارجی مانند التهاب یا سم باکتریایی می‌تواند منجر به نکروز گردد. سلول‌های مرده هضم و نابود نمی‌شوند و پیامد آن سلول‌های مرده، که منجر به ساخت بافت‌های مرده و بقایای سلولی در نزدیکی یا در محل مرگ سلولی شده است بصورت بخشی سیاه شده و تیره باقی می‌مانند.
چرا دچار نکروز دندان می‌شویم؟
همیشه مکانیسم‌های درد ممکن است طبق انتظار ما عمل نکنند. در مورد دندان‌ها، گاهی پیش می‌آید که پوسیدگی‌های وسیع آنقدر پیشرفت می‌کنند که فرصت این هشدار (یعنی درد) را از بدن ما می‌گیرند. علت اصلی پوسیدگی میکروب‌ها هستند و پوسیدگی دندان یک بیماری عفونی است. به علاوه بدن ما با آزادسازی بعضی از عوامل (مثل مخدرهای درون زا) می‌تواند مانع از احساس درد ما شود. مجموع این عوامل می‌تواند حالتی را پیش بیاورد که کانال‌های ریشه دندان ما عفونی شود و حتی محتویات آن‌ها (عروق و اعصاب و…) بدون اینکه ما متوجه آن شده باشیم از بین برود. دندانپزشکان برای این حالت اصطلاح نکروز دندان یا نکروز آسمپتوماتیک به کار می‌برند. در چنین وضعیتی در حال حاضر دو درمان فقط برای ما وجود دارد. دندان را بکشیم یا اینکه درمان‌ریشه (عصب کِشی) انجام دهیم.
علاوه بر نکروز دندان حالت‌های دیگری هم هستند که ممکن است دندان ما نیاز به درمان‌ریشه (عصب‌کشی) داشته باشد بدون اینکه ما دردی را احساس کنیم. گاهی اوقات در افراد جوان‌تر، بعد از پوسیدگی داخل حفره پوسیدگی، بافت صورتی رنگ پر عروقی تشکیل می‌شود که بیماران به اصطلاح می‌گویند دندان ما گوشت آورده است! در این دسته از بیماران هم هر چند درد وجود ندارد ولی درمان حتما مورد نیاز است و در صورتی که ریشه دندان کامل شده باشد، درمان‌ریشه (عصب‌کشی) برای این دندان‌ها صورت می‌گیرد.
گاهی هم ضربه‌های شدیدی که به دندان‌ها وارد می‌شود باعث می‌شود که خون‌رسانی دندان‌ها مختل شود. در این حالت دندان می‌تواند نیاز به عصب‌کشی (درمان ریشه) پیدا کند بدون اینکه بیمار دردی داشته باشد. دندانپزشکان بسیار پیش می‌آید که با بیمارانی مواجه می‌شوند که در کودکی از دوچرخه به زمین افتاده‌اند یا جسم سختی به صورت و دندان‌هایشان اصابت کرده است و بعد از چند سال دندانشان نیاز به درمان ریشه پیدا کرده است بدون اینکه در طول این مدت دردی داشته باشند. گاهی تغییر رنگ دندان (تیره شدن دندان) و گاهی هم خروج چرک، لقی، عفونت و… علت مراجعه بیماران بوده است و گاهی هم در رادیوگرافی‌ها بدون اینکه بیمار متوجه شود، توسط دندانپزشک تشخیص داده شده‌اند.
پیشگیری
رعایت بهداشت خوب دهان با تمیز نگه‌داشتن لثه‌ها و دندان‌ها از بقایای مواد غذایی و همچنین معاینات منظم دندانپزشکی می‌تواند از نکروز دندان پیشگیری کند. اگر شما یک سیستم ایمنی ضعیف داشته باشید دندانپزشک را از این امر آگاه کنید.
منبع: دندانه
