درمان خانگی سرفه شدید و مزمن

ستاره | سرویس سلامت- خیلی از ما سرفه‌های شدید و مزمن را مخصوصا در فصل زمستان تجربه کرده‌ایم. اگرچه سرفه به خودی خود یک بیماری نیست اما علامتی است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد؛ از سرماخوردگی و مشکلات ریوی گرفته تا آلودگی و خشکی هوا. در ادامه ابتدا با تعریفی از سرفه و علل آن و سپس با درمان خانگی سرفه شدید و مزمن با شما هستیم.

سرفه چیست؟

سرفه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است. در واقع سرفه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا آلودگی هوا یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. سرفه به دو نوع تر و خشک تقسیم می‌شود؛ در سرفه تر در آب دهان خلط چرکی دیده می‌شود ولی در سرفه خشک این طور نیست. بسیاری سرفه را نگهبان ریه می‌دانند، یک بازدم انفجاری و مکانیزمی حفاظتی که برای پاک کردن ریه‌ها از ترشحات و اجسام خارجی ایجاد می‌شود.

علت سرفه چیست؟

سرفه به تمیز نگه داشتن گلو از خلط و دیگر مواد محرک کمک می‌کند. با این حال، سرفه مداوم می‌تواند علامتی از وجود یک شرایط جسمانی خاص در بدن باشد.

• یک دوره کوتاه مدت سرفه که دو تا سه هفته طول بکشد و شروع سریع و کم شدن تدریجی دارد، می‌تواند نشانه‌ای از یک سرماخوردگی، آنفولانزا و یا عفونت سینوس باشد. حملات سرفه که سه هفته یا بیشتر طول بکشد، ممکن است نشانه‌ای از آلرژی یا یک بیماری زمینه‌ای دیگر باشد.
• اگر شما بلافاصله بعد از قرار گرفتن در یک محیط و یا فصل خاص سرفه داشتید احتمالا سرفه شما ناشی از آلرژی است. در آلرژی مواد حساسیت‌زا باعث تحریک سیستم ایمنی بدن شده و در واکنش با آن مواد شیمیایی به نام هیستامین آزاد می‌نماید و در نتیجه سرفه ایجاد می‌شود.
• برخی علل دیگر سرفه عبارتند از: عفونت، رفلاکس معده‌، آلودگی هوا، سینوزیت، جسم خارجی، علل روانی.

درمان خانگی سرفه شدید

درمان قطعی سرفه نیاز به تشخیص پزشکی و رفع علت اصلی آن دارد اما به طور عمومی می‌توان با راهکارهای طب سنتی و داروهای گیاهی نیز به درمان سرفه کمک کرد.

عسل

مطالعات نشان داده است عسل در کمک به تسکین سرفه حتی از از داروهای حاوی دکسترومتورفان (یک سرکوب کننده سرفه است) موثرتر می‌باشد.

• از آنجا که عسل نرم کننده و تسکین دهنده است و آب لیمو می‌تواند به درمان احتقان کمک کند، فقط كافی است مقداری چای در یک لیوان بریزید و به مقدار دلخواه، عسل بهاره و آبلیموی اصل را در آن حل کنید. این نوشیدنی می‌تواند در رها شدن از سرفه‌های مزمن و شدید به شما کمک کند.

آویشن

آویشن از گیاهان پرمصرف در درمان سرفه است. آویشن باعث باز شدن مجاری تنفسی و هوایی شده و خواص ضد انقباضی و ضد میکروبی دارد. از آویشن، فرآورده‌های دارویی مختلفی ساخته شده که سازمان نظارت بر امور داروی وزارت بهداشت هم آن‌ها را تایید کرده است. از آن جمله می‌توان شربت‌های توسیان، تیمیان، تیمکس، تیم‌آربا، برونکوباریج و برونکوتیدی را نام برد.

• برای استفاده از آن چند گرم پودر خشک‌شده گیاه را داخل یک لیوان آب‌جوش بریزید و ۲۰ دقیقه دم کنید. سپس محلول را صاف و میل کنید. دم‌كرده یا جوشانده آویشن را می‌توانید با عسل و لیمو نیز مصرف کنید.

آناناس

مصرف آناناس برای درمان سرفه کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد. با توجه به بررسی‌های تحقیقاتی بر ارزش دارویی آناناس، شواهد نشان می‌دهد که ماده‌ای به نام بروملین در آن وجود دارد که یک آنزیم موجود در میوه‌های گرمسیری است. بروملین موجود در آناناس می‌تواند به سرکوب سرفه و نرم کردن خلط در گلو کمک کند.

• مکمل‌های بروملین نباید توسط کودکان و یا بزرگسالانی که رقیق کننده‌های خون مصرف می‌کنند استفاده شود همچنین، مراقب باشید استفاده از این مکمل روی آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین اثر کرده و جذب آنتی‌بیوتیک را افزایش می‌دهد لذا قبل از مصرف مکمل‌های جدید و نا‌آشنا با پزشک خود صحبت کنید.

چهارتخمه و چهارگل

در طب سنتی استفاده از چهارگل (گل پنیرک، گل بنفشه، گل ختمی، گل نیلوفر یا گل نسترن) و چهارتخمه (قدومه، اسفرزه، بارهنگ، سه‌پستان و تخم مرو) در درمان سرفه رایج است. این ترکیبات گیاهی یک داروی عمومی به حساب می‌آیند که سردی و گرمی را باهم پوشش می‌دهند و توصیه می‌شود هر دو ساعت یکبار توسط بیمار مصرف شود.

• استفاده از بخور چهارگل هرشب به مدت پنج دقیقه باعث می‌شود تا ریه‌ها کاملا گرم و مرطوب شود.

گل ختمی

گل ختمی که گیاهی با طبع سرد است اثرات ضدالتهابی و ضدسرفه قوی دارد و مصرف جوشانده گل ختمی نیز به دلیل داشتن ترکیبات نرم‌کننده می‌تواند برای درمان سرفه‌های خشک و مزمن مفید باشد و دارای اثرات خلط‌آور خوبی است. استفاده از تمامی رنگ‌های گیاه ختمی در فصول مختلف برای پیشگیری و یا بهبود سرفه‌های خشک بسیار موثر است اما گفته می‌شود رنگ سفید آن به همراه چای معجزه می‌کند.

• امروزه، شما می‌توانید ریشه گل ختمی را در چای و یا به شکل کپسول دریافت کنید هر چند برای کودکان توصیه نمی‌شود.

چند ترکیب گیاهی موثر در درمان خانگی سرفه شدید

۱. آویشن را با مقداری نعناع و شیرین بیان مخلوط کنید. از هرکدام ۲ قاشق چای‌خوری در یک فنجان ریخته و درب آن را گذاشته و بگذارید به مدت نیم ساعت خیس بخورد. سپس محلول را صاف کنید و نصف فنجان عسل به آن اضافه کنید و بر روی حرارت ملایم بگذارید تا آرام با یک دیگرمخلوط شوند. هر زمان که احساس گلو درد و سرفه داشتید مقداری از این مخلوط مصرف کنید.

۲. جوشانده گل ختمی، آویشن و زنجبیل به همراه عسل و لیمو از جمله گیاهان دارویی است که برای کاهش یا درمان سرفه‌های شدید موثر هستند.

۳. حدود ۴۰ قطره تنتور شیرین بیان در یک لیوان آب گرم و نیز یک قاشق موم عسل را كه می‌تواند باعث روان شدن مخاط و كاهش سرفه شود را با هم خلوط کنید و مصرف نمایید. البته مصرف آن برای كسانی كه دارای فشارخون بالا هستند، ممنوع است.

چند توصیه در درمان سرفه‌های شدید

• یکی از دلایل سرفه، خشکی هوا است به همین دلیل توصیه می‌شود از بخور استفاده شود تا هوا مرطوب شده و مشکلات تنفسی کمتر شود. به‌ویژه بخور سرد در منزل یا محل كار برای تمامی افراد و مخصوصا كسانی كه از مشكلات تنفسی از جمله سرفه مزمن، سینوزیت یا حساسیت‌های تنفسی رنج می‌برند، مفید است.
• بهتر است از خوردن مایعات سرد به خصوص پس از خواب و مصرف غذاهای سرخ شده و با ترکیبات اسیدی مثل ترشی در زمانی که فرد دچار سرفه است خودداری شود.
• ماساژ قسمت بالایی قفسه سینه و ناحیه زیر شانه‌ها تا دیافراگم نیز روش بسیار خوبی در تحریک ریه‌ها برای بهتر شدن تهویه و روان شدن جریان مخاط و كاهش سرفه است.
• مصرف غذاهای ملین مثل حریره، آش کدو و میوه‌های پخته شده را برای تسکین سرفه موثر است.
• مصرف آش سبزی و سوپ سبزیجات حاوی گشنیز، جعفری و اسفناج مفید است.
• می‌توان حریره بادام را نیز به عنوان نرم‌کننده سینه و کاهش سرفه مصرف کرد.
• جویدن به‌دانه یا مصرف دم‌کرده آن نیز در کاهش سرفه بسیار موثر است.

اگر سرفه شما بیش از سه هفته طول کشید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. اگر تنگی نفس، سرفه خونی یا مشکلات غیر قابل توضیح مثل (از دست دادن وزن و یا تب) دارید باید فورا به پزشک مراجعه نمایید.