مدفوع تیره رنگ یا کم رنگ و مدفوع خونی نشانه چیست؟

ستاره |‌ سرویس پزشکی –  احتمالا گاهی با تغییر رنگ مدفوع خود مواجه شده‌اید شاید از این موضوع حتی دچار نگرانی نیز شده باشید. عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، داروها و استرس در تغیر رنگ مدفوع اثر گذارند و در اکثر مواقع این تغییر رنگ طبیعی و موقتی می‌باشد. اما گاهی مدفوع تیره رنگ یا روشن ممکن است نشانه عدم سلامت دستگاه گوارشتان باشد.

خصوصیات مدفوع طبیعی 

• رنگ آن قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ است.
• غلظت آن باید معمولی باشد.
• باید بدون فشار و درد از بدن خارج شود.
• رنگ سالم مدفوع، قهوه‌ای نه چندان تیره و نه چندان روشن است.

علت تغییر رنگ مدفوع چیست؟ 

• رنگ موجود در غذا تغییرات رنگی در مدفوع ایجاد می‌کند که این تغییرات ناپایدار است و با قطع مصرف یک نوع غذا، تغییر رنگ مدفوع نیز متوقف می‌شود در حالی که تغییر رنگ ناشی از اختلال متابولیسم پایدار است.
• تغییرات رنگ مدفوع به سرعت گذشتن محتویات روده از روده‌ها نیز بستگی دارد. اگر محتویات روده با سرعت طبیعی حرکت کنند، رنگ مدفوع قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ می‌شود.
• تغییر رنگ مدفوع نسبت به سن هر فرد، معنای متفاوتی دارد. علت وجود مدفوع تیره رنگ یا روشن بودن رنگ مدفوع و اینکه آیا خون در مدفوع وجود دارد یا خیر، با توجه به سن فرد تحلیل و تشخیص داده می‌شود.

مدفوع تیره رنگ و سیاه نشانه چیست؟

• مصرف قرص‌های آهن و گوشت قرمز ممکن است باعث ایجاد مدفوع تیره رنگ شوند. اگر مطابق با غذایی که مصرف کرده‌اید رنگ مدفوعتان تغییر کرده است، جای نگرانی نیست.
• رژیم غذایی مانند مصرف لبو، شیرین بیان یا استفاده از سالیسیلات بیسموت برای دفع غذا نیز می‌تواند موجب مدفوع تیره رنگ شود.
• گاهی مدفوع به علت وجود خون در آن سیاه شده است. این حالت زنگ اخطاری برای برخی بیماری‌های خطرناک گوارشی است. 

نکته: مدفوع تیره رنگ در نتیجه مصرف قرص‌های آهن، فقط نشان دهنده مصرف آهن است، نه جذب آهن در بدن. به همین دلیل، پیش از انجام آزمایش مدفوع، نباید قرص آهن یا گوشت قرمز مصرف کرد، زیرا احتمال مثبت نشان دادن تست خون مخفی را در مدفوع افزایش می‌دهد. آیا میدانید تغییر رنگ مدفوع نشانه چیست؟ 

مدفوع کم رنگ نشانه چیست؟ 

• کم‌رنگی مداوم مدفوع نشانه‌ای برای وجود اختلالی گوارشی است. البته خوردن مقدار زیاد برنج یا غذاهای کم‌رنگ ممکن است یکی دو روز مدفوع را کم‌رنگ کند ولی اگر این کم‌رنگی مدفوع بیش از یک هفته طول بکشد، علت چیز دیگری است.
• اگر مدفوع تیره رنگ نباشد، مقدار کافی صفرا به روده نمی‌ریزد. ممکن است یک سنگ یا تومور سر راه آن را گرفته باشد و رنگدانه‌های صفراوی را به‌درون خون پس بزند.
• بیماری‌های کبدی، اغلب در اثر ویروس التهاب کبد نیز ممکن است همراه با درد زیاد، مدفوع را هم کم‌رنگ کند. بدکار کردن لوزالمعده هم با کم‌رنگی مدفوع ارتباط دارد.

مدفوع سبز نشانه چیست؟ 

برخی سبزیجات مانند اسفناج و دیگر سبزیجات برگ‌دار، سرشار از کلروفیل هستند. کلروفیل رنگ مدفوع را تغییر می‌دهد. دلیل آن به شیوه گوارش این غذاها در بدن و مواد زاید و جذب نشده از آنها باز می‌گردد.

اگر رنگ مدفوع زرد مایل به سبز باشد نشانه چیست؟ 

• گاهی اوقات مدفوع به رنگ زرد یا سبز در می‌آید که علت آن رنگ صفرا است. صفرا مایعی مایل به سبز است که توسط کبد تولید می‌شود و به تجزیه چربی‌ها کمک می‌نماید.
• اگر مدفوع زمان تخلیه به رنگ زرد روشن کف آلود تغییر یابد نشان بالا بودن چربی خون است.
• اگر کبد دچار کم کاری و نارسایی نهفته باشد بازتاب آن در رنگ مدفوع جلوه می‌یابد و رنگ آن یا تیره و یا کم رنگ می‌شود. 

مدفوع خونی نشانه چیست؟

• وجود چیزی به رنگ خون در مدفوع، به‌جز در چند مورد، حتما خون است ولی مثلا اگر سالاد فلفل قرمز مصرف کرده باشید نیز احتمال دارد فلفل قرمز به ‌صورت گول‌زننده‌ای لوله گوارش را طی کرده و همان‌طور قرمز رنگ دفع شده باشد.
• گاهی وجود خون در مدفوع به دلیل وجود پارگی و شکاف‌های کوچک و عفونت کرده در روده است که در صورت بروز چنین مشکلی، فرد مبتلا در هر سنی اجابت مزاج همراه با درد را تجربه می کند که به آن شقاق گفته می‌شود. شقاق ممکن است عامل ایجاد یبوست باشد یا بالعکس، یبوست باعث تشدید شقاق شود.
• مصرف مقدار زیادی آسپیرین یا دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروییدی ممکن است موجب مدفوع خونی ‌شود. این داروها دیواره معده و روده را تحریک کرده و حتی ممکن است زخم ایجاد کنند، که گاهی بدون درد ولی با خونریزی همراه است.
• بیماری التهابی روده (اختلال گوارشی با علت نامعلوم) نیز ممکن است مدفوع را خونی کند. این بیماری اغلب با درد همراه است.
• همچنین وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه وجو پولیپ یا تومور سرطانی در روده بزرگ باشد.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟ 

• در تمام موارد خونی بودن مدفوع باید به پزشک مراجعه کرد.
• اگر مدفوع تیره رنگ و یا تغییر رنگ مدفوع به سایر رنگ‌ها بیش از سه ماه است که تدوام دارد در حالی که شما عوامل ایجاد کننده آن را حذف کرده‌اید (مثل مصرف مواد غذایی خاص) به پزشک مراجعه کنید.

• در صورتی که متوجه تغییرات چشمگیر در شکل مدفوع (آبکی رقیق و زیاد) شدید، دفعات زیاد اجابت مزاج (دائما به صورت ناگهانی احساس دفع می‌کنید) داشته و یا اصلا دفع ندارید یا در صورت اسهال شدید به پزشک مراجعه کنید. این تغییرات وضعیت مدفوع ممکن است نشانه مشکلی در سلامتی‌تان باشد.