ستاره | سرویس خواص شناسی – قدومه گياهى است از تيره شببوییان، علفى، یکساله یا چند ساله که ارتفاع آن تا ۶۰ سانتیمتر نیز میرسد. قدومه داراى گلهاى كوچك و زرد رنگ میباشد و معمولًا در كنار جادهها روئيده میشود. از خواص قدومه شیرازی وجود اسانس گوگرد دارى در آن است. دانههاى قدومه به عنوان ضد اسكوربوت، مدر و خلط آور به صورت شربت يا دم كرده مصرف میشود، ميوه گیاه دارویی قدومه “خورجين” نام دارد.
گیاه قدومه شیرازی
اسمهای مرسوم گیاه دارویی قدومه شامل قدومه شيرازى، تودرى، تودری سرخ و سفید، قصیصه و گیاه آوازخوانها و تعدادی دیگر است.اندام مورد استفاده این گیاه دارویی میوه آن است که حاوی ترکیبات شیمیایی زیادی از جمله موسیلاژ، تانن و مقداری چربی است. آنچه تحت نام قدومه در بازار دارویی ایران ارئه میشود عبارت است از: قدومه شیرازی و نوعی دیگر آن قدومه شهری است که از قدومه شیرازی کوچکتر است.
خواص قدومه شیرازی (طبیعت و خواص درمانی)
طبیعت قدومه گرم و تر است.
خواص قدومه شیرازی به طور خلاصه عبارتند از:
- درمان ورمهای سفت مثل ورم بیضه، ورم پستان، ورم بیخ گوش و جوشهای سرطانی از خواص قدومه شیرازی است. به این منظور قدومه را در آب خیس کنید (غلیظ) و به صورت ضماد روی آن بگزارید.
- برای چاق شدن قدومه را در کمی سرکه دم و میل کنید.
- خوردن جوشانده قدومه باعث باز شدن عروق ریز مخصوصا عروق کرونر میشود.
- برای قطع اخلاط خونی قدومه را با عسل مخلوط و روزی یک قاشق مرباخوری با کمی آب گرم بنوشید.
- از خواص قدومه شیرازی صاف کردن صدا و از بین بردن التهابات گلو است، به این منظور ۴ گرم قدومه را در ۳۰۰ سیسی آب جوش دم کنید و آرام آرام بنوشید.
- برای باز شدن رنگ چهره از دم کرده قدومه استفاده میشود.
- یکی از خواص قدومه شیرازی درمان سرفههای خشک و خونی است، به این منظور ۱۰ گرم تخم قدومه را در ۱ لیتر آب بجوشانید و در طول روز میل کنید.
- برای زیاد شدن اشتها ۳ گرم قدومه را در ۳۰۰ سیسی آب جوش نیم ساعت دم کنید و روزی ۳ فنجان بنوشید.
- برای دفع شن یا سنگ کلیه قدومه را ۱۲ ساعت در گلاب خیس کنید، صبح ناشتا با کمی آب و سکنجبین بنوشید.
- برای کولیت کبدی و کلیوی از قدومه میتوان استفاده کرد، ابتدا آن را خیس، سپس بجوشانید و پس از سرد شدن میل کنید.
- از دیگر خواص قدومه شیرازی که در قدیم از آن استفاده میشده است، خنثی کردن سم ناشی از گزیدگی جانوران است.
مضرات قدومه (عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف)
مصرف مقادیر زیاد قدومه ممکن است به طور موقتی باعث نفخ و بزرگی شکم شود و حتی خطر انسداد روده را دارد، همچنین بایستی کسانیکه بیماری گواتر دارند، از خوردن قدومه خودداری کنند.
طرز استفاده و مقدار مصرف
طرز تهیه شربت قدومه: ۳۰ گرم گل تودری، ۲ گرم شیرین بیان در یک لیتر آب جوشانده تا دو سوم آن بخار شود، سپس با ۲۰۰ گرم عسل و ۲۵۰ گرم شکر سرخ مخلوط نموده با حرارت غیر مستقیم آن را گرم نموده تا غلیظ شود، روزی یک تا دو قاشق مرباخوری از این شربت میل کنید.
- دانههای قدومه حتما میباست همراه با آب زیاد مصرف شوند. در افراد مبتلا به انسداد روده نیز نبایستی مصرف شود.
- قدومه باید در ظروف دربسته و در محلی خشک و به دور از رطوبت نگهداری شود.
- در طب سنتی قدومه را همراه بارهنگ، سه پستان و به دانه به عنوان چهار تخمه استفاده می کردند.
برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی