ستاره | سرویس سلامت – با آمدن فصل پاییز و زمستان به دلیل خشکی هوا پوست بدن بسیاری از افراد خشک و پوستهپوسته میشود. مرطوب نگهداشتن هوا و همچنین بخور صورت میتواند کمک زیادی به رفع این مشکلات پوستی در فصول سرد سال داشته باشد. دستگاه بخور یک انتخاب عالی برای ایجاد رطوبت در هوای منزل است و این روزها بین خانوادهها طرفداران زیادی پیدا کرده است. بخور در محیط زندگی علاوه بر شادابی پوست در رفع مشکلات مربوط به تنفش هم میتواند اثرگذار باشد. دو نوع بخور سرد و گرم وجود دارد که در ادامه با فواید و معایب هرکدام از آنها آشنا میشوید.
میزان مناسب رطوبت هوا
رطوبت به میزان بخار آب موجود در هوا گفته می شود . رطوبت نسبی داخل منزل اگر به ۴۵ درصد برسد کاملا ایدهآل است، اما در صورتیکه این میزان کمتر از ۳۰ درصد باشد، خیلی خشک محسوب میشود. از طرفی رطوبت نسبی هرگز نباید از ۵۰ درصد تجاوز کند. برای اندازهگیری رطوبت داخل خانه میتوان سه قطعه قالب یخ کوچک را داخل یک لیوان قرار داد و به آن آب اضافه کرد. بعد از سه دقیقه اگر رطوبت روی سطح خارجی لیوان شکل نگرفت، یعنی هوای داخل خانه خیلی خشک است و باید مرطوب شود. اضافه کردن سه تا چهار لیتر آب در هوا، رطوبت نسبی یک خانه صد متری را با فرض ثابت بودن دما، از ۵ درصد به ۶۰ درصد افزایش میدهد.
معمولا در فصول سرد و خشک از بخور استفاده میشود. زمانی که فرد نیاز به مرطوب کردن راه هوایی دارد، دچار چسبندگی راه هوایی شده و یا در دفع خلط با مشکل مواجه است استفاده از بخور کمککننده است. درواقع دستگاههای بخور اگر به طور صحیح استفاده شوند، میتوانند از خشکی پوست بدن و پوشش مخاط بینی و گلو جلوگیری کنند و بروز سرماخوردگی، حملات سردردهای سینوسی ، آلرژی ، آسم و بیماریهای تنفسی را کاهش دهند و سرمای هوا را تعدیل کنند اما نباید به طور دایمی استفاده شوند و نباید رطوبت هوای اتاق بیشتر از حد مجاز افزایش یابد. حتی به جای این دستگاهها میتوان بوسیله گذاشتن یک کتری آب روی شعله اجاق گاز، رطوبت خانه را تامین کرد.
بخور سرد بهتر است یا گرم؟
انتخاب نوع بخور بستگی به کاربردی که دارد برمیگردد. بخور گرم برای کسانی بیشتر مورد استفاده است که دچار التهاب راه تنفسی فوقانی نیستند. اگر تنها برای مرطوب شدن هوا از بخور استفاده میکنیم بهتر است بخور گرم باشد. اما بیمارانی که التهاب حاد مجاری تنفسی فوقانی دارند میتوانند از بخور سرد استفاده کنند تا بیماری آنها تشدید نشود.
مزایای استفاده از دستگاه بخور سرد
بخور سرد نسل جدیدی از بخور گرم است كه قابلیتهای بالاتری را دارند. به تمامی افرادی که از بیماریهای آسم، آلرژی و سینوزیت رنج میبرند، استفاده از دستگاههای بخور سرد توصیه میگردد.
مزایای استفاده از بخور سرد:
- حذف باکتریها و ویروسها (سرماخوردگی و…)
- تأمین رطوبت محیط بدون افزایش دما
- بیصدا بودن
- تصفیهکننده هوا
- محافظت از پوست
- بهبود سرفه ناشی از آنفولانزا یا سرماخوردگی
- احساس طراوت و شادابی
- مصرف برق بسیار پایین (در حدود ۳۰ وات)
- گیاهان خانگی سالمتر
- تولید یون منفی و تصفیه هوای منزل
- عدم ایجاد سوختگی برای کودکان و افراد بزرگسال
- مناسب برای استفاده ۴ فصل سال
- خنک شدن هوای اتاق به ویژه در فصول گرم سال
معایب بخور سرد: آب سرد محل مناسبی برای تکثیر قارچها و باکتریهاست و از آن جایی که در بخور سرد قطرات آب به هوا پراکنده میشوند، این مواد زیانآور به همراه آب در فضای اتاق منتشر میشوند. (البته رطوبت سازهای تبخیری از این قاعده مستثنا هستند). از طرف دیگر در بخور سرد، مواد معدنی موجود در آب در هوا پراکنده میشوند.
مزایای استفاده از دستگاه بخور گرم
از دستگاههای بخور گرم معمولا در هوای سرد استفاده میشود .همچنین احتمال رشد باکتری، قارچ و کپک در مخزن این نوع دستگاهها کم است .اگر تنها برای مرطوب شدن هوا از بخور استفاده میکنیم بهتر است از نوع گرم باشد، چون در تسکین گرفتگی بینی و عفونتهای مجاری تنفسی و همچنین کاهش شدت و درد سرفههای خشک مفید است و در عین حال امکان افزودن مواد ضدعفونیکننده گیاهی (مثل اکالیپتوس) و خوشبوکننده در بسیاری از آنها وجود دارد.
مزایای استفاده از بخور گرم:
- مناسب برای فصول سرد سال
- ایجاد رطوبت مورد نیاز و کافی در محیط منزل
- از بین رفتن سرفهها و بهبود تنفس
- مناسب برای کودکان
- بهترین درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا
- مناسب برای بیماران مبتلا به آسم
معایب بخور گرم: مصرف انرژی برق در آنها بالاست و احتمال سوختگی با بخار داغ یا با آب داخل داخل مخزن آنها وجود دارد.
نکاتی در ارتباط با استفاده از دستگاه بخور
برای یک فضای بسته ۱۰۰ متری روشن بودن دستگاه برای مدت یک الی ۲ ساعت در شبها کافی است و استفاده بیش از حد از این دستگاه باعث میشود هوای اتاق بیش از اندازه لازم مرطوب شده و در نتیجه رشد و نمو قارچها بیشتر شده و همچنین بروز آلرژیهای حساسیتی را در پی خواهد داشت.
– اگر کودک، سالمند، بیمار مبتلا به آسم و آلرژی، بیماریهای تنفسی و قلبی دارید، حتما پیش از خرید دستگاه بخور، با یک پزشک متخصص مشورت کنید .چرا که میزان رطوبت تولیدی برای این افراد باید محاسبه شده و دقیقتر باشد.
– دستگاه بخور را حتما از داروخانههای معتبر خریداری کنید و از استاندارد بودن آنها مطمئن شوید.
– پیش از خرید، حتما دستگاه را امتحان کنید. بعضی از دستگاههای بخور صدای زیادی از خود تولید میکنند و آزاردهنده هستند.
– نکته دیگر که باید به آن توجه کرد، حفط، نگهداری و تمیز نگهداشتن دستگاه بخور است. هرقدر رطوبت بیشتر و طولانیتر باشد، زمینه برای رشد باکتریها و قارچها بیشتر فراهم خواهد شد.