چگونه وضو جبیره بگیریم؟ + احکام و فیلم آموزش وضو جبیره

جبیره به چیزی گفته می شود كه با آن زخم و شكستگی را می بندند و دوایی كه روی زخم و مانند آن می گذارند.

وضو جَبیره‌ای درواقع یک نوع از وضو میباشد. اگر قسمتی از اعضا بدن زخم شده باشد و یا دچار مشکلی باشد که نتوان آن را خیس کرد و مسح کشید میتوان از این نوع وضو استفاده کرد. حتی به جای غسل می‌توان، غسل جبیره انجام داد. در وضو جبیره، همان مراحل وضو معمولی را انجام خواهید داد و بر روی محل زخم و یا مکانی که نمیتوان آن را خیس کرد، دست خیس بر جبیره کشید.

به پارچه یا هر چیز دیگری که بر روی محل زخم بسته میشود جبیره گفته میشود از همین رو نام این وضو، وضو جبیره گفته شده است و یا به دلیل این که وضوگیرنده دست خیس بر جبیره می کشد به این وضو جبیره‌ای گفته می‌شود.

احتمالا این سوال برای شما نیز پیش آمده است که چه زمانی میتوانیم از وضو جبیره ایی استفاده کنیم؟ وضوی جبیره‌ای تنها در صورتی جایز است که باز کردن محل زخم کار دشواری باشد و یا ضرر داشته باشد و یا امکان ریختن آب به طور مستقیم بر روی آن قسمت نباشد.

انواع وضوع جبیره

وضو جبیره انواع مختلفی دارد و در حالات مختلفی می‌توان آن را به جا آورد:

حالت اول وضو جبیره

اگر آب برای زخم ضرری ندارد:

• اگر در یكی از اعضای وضو زخم با دمل و یا شكستگی باشد و آب برای آن ضرر نداشته باشد باید به طور معمول وضو گرفت.
• چنانچه باز كردن روی زخم یا دمل یا شکستگی ممكن است و آب برای آن ضرر ندارد چه زخم و مانند آن در صورت باشد یا در دستها یا جلوی سر و روی پاها باید روی آن را باز نمود و وضو گرفت.
• اگر نمی شود روی زخم را باز كرد ولی زخم و چیزی كه روی آن گذاشته پاك است و رسانیدن آب به زخم ممكن است و ضرر ندارد باید آب را بر روی زخم برساند.

اگر برداشتن جبیره ممكن است باید جبیره را بردارد پس اگر زخم در صورت و دستهاست اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاهاست اطراف آن را مسح كند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.

حالت دوم وضو جبیره

اگر آب روی زخم ضرر دارد:

• اگر زخم یا دمل یا شكستگی در صورت و دستهاست و روی آن باز و ریختن آب روی آن نیز ضرر دارد، چنانچه كشیدن دست تر به آن ضرر ندارد بنا بر احتیاط واجب دست تر بر آن بكشد.
• ‌اگر زخم یا دمل یا شكستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز كرد چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و كشیدن دست تر ضرر ندارد باید دست تر روی آن بكشد و بنا بر احتیاط مستحب پارچه پاكی روی آن بگذارد و روی پارچه را نیز دست بكشد.

 

حالت سوم وضو جبیره

اگر زخم نجس است:

• اگر دست تر كشیدن بر روی زخم ضرر داشت و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب كشید باید اطراف زخم را از بالا به پائین بشوید و بنا بر احتیاط واجب پارچه پاكی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بكشد و اگر گذاشتن پارچه ممكن نیست باید اطراف زخم را بشوید و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
• هر گاه زخم یا چیزی كه روی آن گذاشته نجس باشد برای وضو گرفتن ‌چنانچه آب كشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممكن باشد باید آن را آب بكشد و هنگام وضو آب را به زخم برساند.
• در صورتی كه آب برای زخم ضرر دارد یا رساندن آب به روی زخم ممكن نیست و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب كشید باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاك است روی آن را مسح كند.‌
• اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن دست تر كشید مثلاً دوایی است كه به دست می چسبد، پارچه پاكی را روی آن بگذارد و دست تر روی آن بكشد و اگر این نیز ممكن نباشد بنا بر احتیاط واجب وضو بگیرد و تیمم نیز بنماید.

حالت چهارم وضو جبیره

اگر زخم روی سر را روی پاها باشد و می‌توانید پارچه روی آن بگذارید:

• وقتی كه زخم دمل یا شكستگی در جلوی سر یا روی پاها باشد و روی آن باز و نتواند مسح انجام دهد باید پارچه پاكی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو كه در دست مانده مسح كند.
  

 

حالت پنجم وضو جبیره

اگر زخم روی سر را روی پاها باشد و نتوان پارچه روی آن گذاشت:

• اگر زخم یا دمل یا شكستگی در جلوی سر یا روی پا طوری باشد كه گذاشتن پارچه نیز ممكن نباشد در این صورت مسح لازم نیست و بنا بر احتیاط باید بعد از وضو تیمم نیز بنماید.
• اگر جبیره تمام پهنای پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان و مقداری از طرف بالای پا باز است باید جاهایی كه باز است روی پا را و جایی كه جبیره است، روی جبیره را مسح كند.

 

آموزش وضو جبیره با ویدئو

در این ویدئو ، وضو جبیره ای به صورت تصویری و با زبان بسیار ساده آموزش داده شده است:

 

نحوه انجام وضوی جبیره‌ای

در وضوی جبیره‌ای، باید جاهایی که شستن یا مسح آن امکان دارد به طور معمول بشوید یا مسح کند، و مواردی که امکان ندارد، دست‌ تر بر جبیره بکشد.

چند مسأله در این مورد وجود دارد:

•  اگر جبیره بیش از حد معمول اطراف زخم را پوشانده باشد، و برداشتن آن ممکن نیست، باید وضوی جبیره‌ای گرفته و بنابر احتیاط واجب تیمم هم انجام دهد.
• کسی که نمی‌داند وظیفه‌اش وضوی جبیره‌ای است یا تیمم، بنا بر احتیاط واجب باید هر دو را انجام دهد.
• اگر جبیره، تمام صورت یا تمام یکی از دست‌ها را فرا گرفته باشد، وضوی جبیره‌ای کافی است.
• کسی که در کف دست و انگشت‌ها جبیره دارد و در موقع وضو، دست تر روی آن کشیده است، می‌تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند، یا از سایر اعضای وضو رطوبت بگیرد.
• اگر در صورت و دست‌ها چند جبیره باشد، باید بین آنها را بشوید و اگر جبیره‌ها در سر یا روی پاها باشد باید، بین آنها را مسح کند و در جاهایی که جبیره است باید به دستور جبیره عمل کند.

توجه: در احکام جبیره، فرقی بین وضوهای مستحبی و واجب نیست و اگر کسی بخواهد وضوی مستحبی هم بگیرد، اگر شرایط وضوی معمولی را ندارد، می تواند وضوی جبیره‌ای بگیرد.

وضو گرفتن با وجود جبیره ابریشمی

در وضو، غسل و تیمّم استفاده از پارچه حریر و ابریشمی برای بستن زخم و به عنوان جبیره، مانعی ندارد.

توجه: تا زمانی كه می شود وضوی معمولی(ترتیبی و ارتماسی) گرفت، وضوی جبیره ای صحیح نیست و چنانچه مانعی از قبیل: چسب یا پانسمان و امثال آن روی اعضای وضو باشد، در صورت امكان باید برای وضو برطرف گردد؛ حتّی اگر با فروبردن عضو وضو در آب می تواند آب را به آن عضو برساند و این کار برای او ضرر ندارد، باید چنین كند؛ ولی چنانچه هیچ چاره ای جز وضوی جبیره ای نیست، باید جبیره به اندازه لازم بر روی زخم باشد نه بیش از آن، و به هر اندازه از جای شستن یا جای مسح بدون جبیره که امكان شستن یا دست كشیدن را دارد، نباید از جبیره استفاده كند.

 

وضوی ارتماسی به جای جبیره ای

شخصی مدتی دستش را برای وضوی جبیره ای در كیسه پلاستیكی قرار داده بود؛ اما وضوی ارتماسی می‌گرفت، یا به جای دست كشیدن روی جبیره، دستی كه داخل پلاستیک بود را، زیر شیر آب می‌گرفت و سپس نماز می‌خواند. آیا نمازهای او صحیح است؟

در جبیره باید دست سالم را به قصد وضو تر(مرطوب)كنند و روی جبیره بكشند یا روی كیسه بكشند(نه آنكه آن را بشویند یا در آب فروببرند)لذا در فرض سؤال، وضوی او باطل است و باید نمازهایی كه با این وضو خوانده، قضا كند و در صورتی كه وقت باقی است، اعاده كند. وضوی جبیر های را نمی توان به صورت ارتماسی انجام داد.

کارهایی که می‌توان برای آنها وضو جبیره گرفت:

برای کارهای زیر می‌توانید در صورت مشکل داشتن، از وضو جبیره به جای وضو معمولی استفاده کنید:

• نماز (به جز نماز میت)
• طواف کعبه: بهتر است بدانید اگر نماز یا طواف، بدون وضو انجام شود، باطل است.
• رساندن جایی از بدن به نوشته‌ی قرآن و اسم خداوند

چگونه وضو جبیره باطل می‌شود؟

وضو جبیره مانند وضو معمولی با کارهای زیر باطل می‌شود:

• خارج شدن ادرار یا مدفوع یا باد از انسان.
• خواب، چنانچه گوش نشنود و چشم نبیند.
• چیزهایی که عقل را از بین می‌برد، مانند: دیوانگی، مستی، بی‌هوشی.
• آنچه سبب غسل شود؛ مانند جنابت و مَسّ میّت.

سایر احکام وضو جبیره

• اگر جبیره تمام صورت یا تمام یكی از دستها یا تمام هر دو دست را گرفته باشد باید وضوی جبیره ای بگیرد و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
• اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد بنا بر احتیاط واجب باید وضوی جبیره ای بگیرد و تیمم نیز بنماید.
• اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممكن نیست باید به دستور جبیره عمل كند و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
• اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد باید بین آنها را بشوید و اگر جبیره ها در سر یا روی پاها باشد باید بین آنها را مسح كند و در جاهایی كه جبیره است باید به دستور جبیره عمل نماید.‌
• كسی كه در كف دست و انگشتهایش جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن كشیده است باید سر و پا را با همان رطوبت مسح كند.
• اگر در جای وضو زخم جراحت و شكستگی نیست ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد ‌باید تیمم كند و بنا بر احتیاط مستحب وضوی جبیره ای نیز بگیرد.
• اگر در جایی وضو یا غسل چیزی چسبیده است كه برداشتن آن ممكن نیست یا به قدری مشقت دارد كه نمی شود تحمل كرد باید به دستور جبیره عمل كند و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
• كسی كه وظیفه اش تیمم است اگر در بعضی از اعضای تیمم او زخم یا دمل باشد باید مانند وضو جبیره، تیمم جبیره ای بنماید.
• كسی كه باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند تا آخر وقت عذر او برطرف نمی شود می تواند در اول وقت نماز بخواند ولی اگر امید دارد تا آخر وقت عذر او برطرف شود بنا بر احتیاط واجب باید صبر كند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.
• اگر انسان برای مرضی كه در چشم اوست روی چشم خود را بچسباند باید وضو جبیره انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
• كسی كه نمی داند وظیفه اش تیمم یا وضوی جبیره است بنا بر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.