تست هوش هیجانی بار – آن (تست eq)

 

تست هوش هیجانی یا تست eq ؛ آزمون بار – آن (Bar – On)

یکی از بهترین و قابل استناد ترین پرسشنامه برای سنجش هوش عاطفی تست eq یا آزمون هوش هیجانی بار – آن می‌باشد.

“بار- آن” در سال ۱۹۹۷ مدلی چندعاملی برای هوش هیجانی تدوین کرد. ازنظر وی هوش هیجانی شامل مجموعه‌ای از توانایی‌ها، کفایت‌ها و مهارت‌های غیرشناختی است که توانایی فرد را برای کسب موفقیت در مقابله با احتیاجات و فشارهای محیطی تحت تاثیر قرار می‌دهد. صفات هیجانی در این نوع هوش رکن اساسی است که آن را از هوش شناختی متمایز می‌کند. هوش هیجانی فرد یک عامل مهم در تعیین توانایی موفقیت در زندگی است و به طور مستقیم سلامت روانی وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

از نظر بار – آن افراد دارای سن و جنس متفاوت نیم‌رخ‌های بهره هیجانی متفاوتی دارند:

• هوش هیجانی حداقل تا سن میانسالی افزایش نشان می‌دهد و افراد در دهه ۴۰ و۵۰ بهره هیجانی بالاتری نسبت به جوان‌ترها و مسن‌ترها دارند.
• مردان با هوش هیجانی بالا، در روابط اجتماعی؛ متعادل، شاد و سرزنده‌اند و در مقابل افکار نگران‌کننده یا ترس‌آور مقاوم‌اند. آنان ظرفیت بالایی برای تعهد و سرسپردگی برای مردم یا اهداف خود داشته، مسئولیت پذیر، دلسوز و با ملاحظه‌اند. چنین افرادی با خود، دیگران و اجتماع احساس راحتی دارند و از زندگی عاطفی غنی برخوردارند.
• زنان باهوش هیجانی بالا، علاقه‌مندند که احساساتشان را مستقیما بیان کنند، راجع به خود مثبت فکر می‌کنند و مانند مردان هم گروه خود، اجتماعی و گروه‌گرا هستند. اینان شاد و آسوده خیال‌اند و به ندرت احساس نگرانی و گناه می‌کنند، زندگی برای آنان سرشار از معنا است و برای این‌که بتوانند شوخ طبع، خودانگیخته و درمقابل تجارب عاطفی پذیرا باشند، به قدر کافی با خود راحتند.

 

 

بار- آن در پرسشنامه هوش هیجانی خود، هوش هیجانی را مشتمل بر ۵ مولفه می‌داند که شامل هوش هیجانی درون فردی، هوش هیچانی بین فردی، مدیریت استرس، سازگاری و خلق و خوی عمومی است که با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن سنجیده می‌شود. این ۵ مولفه دارای ۱۵ خرده مقیاس است که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

• مولفه هوش هیجانی درون فردی در تست eq بار-آن

۱. خود آگاهی هیجانی: توانایی آگاه بودن و فهم احساس خود

۲. عزت نفس: توانایی آگاه بودن از ادراک خود، پذیرش خود و احترام به خود

۳. خودشکوفایی: توانایی درک ظرفیت‌های بالقوه و انجام چیزی که می‌توان انجام داد، تلاش برای انجام دادن و لذت بردن

۴. خود ابرازی: توانایی ابراز احساسات، باورها و افکار صریح و دفاع از مهارت‌های سازنده و بر حق خود

۵. استقلال: توانایی هدایت افکار و اعمال خود و آزاد بودن از تمایلات اجتماعی

 

• مولفه هوش هیجانی بین فردی در تست eq بار-آن

۶. همدلی: توانایی آگاه بودن و درک احساسات دیگران و ارزش دادن به آن

۷. مسئولیت پذیری اجتماعی: توانایی بروز خود به عنوان یک عضو دارای حس همکاری، موثر و سازنده در گروه

۸. روابط بین فردی: توانایی ایجاد و حفظ روابط رضایت بخش متقابل که به وسیله نزدیکی عاطفی، صمیمیت، محبت کردن و محبت گرفتن توصیف می‌شود.

 

• مولفه هوش هیجانی مدیریت استرس در تست eq بار-آن

۹. تحمل فشار روانی: توانایی مقاومت کردن در برابر رویدادها، موقعیت‌های فشار آوردن هیجانات قوی، بدون جادادن و یا رویارویی فعال و مثبت با فشار

۱۰. کنترل تکانش: توانایی مقاومت در برابر یک تکانش، بدون جا زدن و یا رویاروی فعال و مثبت با سایق

 

• مولفه هوش هیجانی توان سازگاری در تست eq بار-آن

۱۱. واقع گرایی: توانایی سنجش و هماهنگی، بین چیزی که به طور هیجانی تجربه شده و چیزی که بطور واقعی وجود دارد.

۱۲. انعطاف پذیری: توانایی سازگار بودن افکار و رفتار با تغییرات محیط و موقعیت‌ها

۱۳. حل مساله: توانایی تشخیص و تعریف مشکلات، به همان خوبی خلق کردن و تحقق بخشیدن راه حل‌های موثر و بالقوه

 

• مولفه هوش هیجانی خلق عمومی در تست eq بار-آن

۱۴. خوش بینی: توانایی زیرکانه نگاه کردن به زندگی و تقویت نگرش‌های مثبت، حتی در صورت بروز بدبختی و احساسات منفی

۱۵. شادمانی: توانایی احساس خوشبختی کردن با زندگی خود، لذت بردن از خود و دیگران، داشتن احساسات مثبت، صریح، مفرح و شوخ طبعی

 

ده توصیه برای بهبود هوش هیجانی

• مسئولیت عواطف و کامیابی‌ها را بپذیرید.
• به جای برچسب زدن به رفتار و انگیزه‌های دیگران احساس های خودتان را بازنگری کنید.
• مهارت‌های موثر سازش جویانه را برای حالت خاص روانی توسعه دهید. یاد بگیرید وقتی هیجان زده هستید، آرامش خود را حفظ کنید و برعکس، وقتی احساس خمودگی و ضعف می‌کنید، پرتلاش و پرتحرک باشید.
• به دنبال کسب پیروزی باشید و از شرایط منفی، درس زندگی بیاموزید.
• با خودتان صادق باشید. احساس‌های منفی‌تان را بپذیرید و به دنبال یافتن منشا آنها باشید. به دنبال راه حل‌هایی باشید تا به طور جدی بتوانید مشکل‌ها را حل کنید.
• به احساس‌های دیگران احترام بگذارید و به آنها نشان دهید برایشان احترام قایل هستید.
• از افرادی که به احساس‌های شما احترام نمی‌گذارند یا قبولتان ندارند، دوری کنید.
• دو برابر آنچه حرف می‌زنید، گوش کنید.
• به ارتباط‌های غیرکلامی اهمیت ندهید، وقتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید به چهره آنها نگاه کنید، به لحن صدای آنها توجه کنید. علایم گفتار تن (حرکت‌های بدن) را به ذهن بسپارید و آنها را مدنظر قرار دهید.
• بدانید بهبود هوش هیجانی به زمان نیاز دارد و صبر و حوصله کنید و عجله نکنید.