رجوع بعد از طلاق چه شرایطی دارد؟

ستاره | سرویس مذهبی – گاهی زوجین کمی پس از طلاق گرفتن، پشیمان می‌شوند و تصمیم می گیرند که زندگی مشترک خودشان را از نو شروع کنند. با توجه به این که تأکید الهی بر حفظ بنیان خانواده است، در چارچوبی خاص و با شرایطی ویژه، اجازه مراجعت و رجوع به زندگی مشترک به زوجین داده شده است.

 

رجوع بعد از طلاق رجعی

 

 

رجوع بعد از طلاق رجعی دارای شرایط خاصی است و به این معنا نیست که مرد هر زمان که بخواهد می‌تواند زن را به زندگی برگرداند، اقدام به بازگشت زن باید حتما در دوران عده زن باشد. اقدام به بازگشت تنها به اراده شوهر واقع می‌شود و اگر زن بخواهد اقدام به بازگشت کند، اراده او هیچ تاثیری نخواهد داشت. اقدام به بازگشت زن توسط مرد می‌تواند با سخن و کلام باشد مثل این‌که به زنش بگوید من به تو رجوع کرده‌ام یا این‌که با رفتار و اعمالی باشد که عرف از آن رفتار، پشیمانی مرد را از جدایی فهم کند مانند رفتار محبت‌آمیز مرد به زنش. در طلاق رجعی تا زمانی که زن در دوران عده به‌سر می‌برد به ‌نوعی هنوز به‌عنوان همسر مرد شناخته شده و مرد باید به او نفقه بپردازد و در صورتی که مرد خواهان ازدواج دوباره باشد، باید به دادگاه رفته و از او اجازه بگیرد. در طلاق رجعی، زن و شوهر از هم ارث می‌برند، مرد حق ندارد تا زمانی که مدت عده به پایان نرسیده است، مطلقه رجعیه خود را از محل سکونتش یعنی منزل خود خارج کند.

رجوع بعد از طلاق رجعی به دو قسم است؛ اول این که حرفی بزند كه معنایش این باشد كه او را دوباره زن خود قرار داده است. دوم این که كاری كند كه از آن بفهمند رجوع كرده است. 

• آیت‌الله خامنه‌ای: اگر زنی طلاق رجعی بگیرد بعد از گذشتن عده، می‌تواند با مردی دیگر غیر از همسر خود ازدواج کند، ولی اگر بخواهد با همسر خود ازدواج کند و در عده باشد، بلافاصله مرد می‌توانند به او رجوع کند و نیاز به خواندن عقد ندارند و اگر عده‌اش تمام شده است؛ البته می‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند، ولی باید مجدداً عقد کنند تا به یکدیگر محرم شوند.
• آیت‌الله صافی‌گلپایگانی: در طلاق رجعى جواز رجوع زوج به زوجه در بین عده، مشروط به رضایت زوجه نیست. 
  

 

 

رجوع بعد از طلاق بائن

 

• آیت‌الله مکارم‌شیرازی: رجوع به بذل جایز است و بعد از رجوع به بذل، احکام مطلقه رجعیه جارى مى شود. در حقیقت به بیان دیگر با رجوع زوجه به بذل در ایام عده، طلاق رجعى مى شود و احکام آن را دارد و زوج، مهر را باید به او بدهد.
• آیت‌الله تبریزی: اگر زوج از رجوع بعد از طلاق زوجه مطلع شد و مانع شرعی دیگری از رجوع شوهر وجود نداشت، حقوق مبذوله از جمله مهر را، زوجه می‌تواند مطالبه کند و احکام طلاق رجعی از جمله ارث و نفقه پس از رجوع ثابت است.
  

 

 

مردى زوجه خود را به طلاق خلع مطلقه کرده، زوجه در زمان عده پشیمان شده و رجوع بعد از طلاق كرده است؛ لكن زوج مالى كه گرفته پس نداده است. آیا این رجوع موجب حلیت و بازگشت به نكاح اول هست یا خیر؟ 

• آیت‌الله علوی‌گرگانی: در طلاق خلع شرط جواز رجوع بعد از طلاق دو چیز است: اول آن كه زن مالى را كه بذل كرده، رجوع كند و پس بگیرد؛ دوم این كه رجوع هم در ایام عده باشد. در غیر این صورت حق رجوع ندارد.
• آیت‌الله مکارم‌شیرازی: در طلاق خلع یا باید زن به مهرش برگردد، سپس مرد رجوع کند و یا عقد مجددی بخوانند، هرچند در عده باشد.
• آیت الله خامنه‌ای و صافی‌گلپایگانی: در طلاق خلعى تا زن رجوع در بذل نکند، مرد حق رجوع در طلاق ندارد و رجوع او بى‌اثر است و زوجه شرعاً زوجه او محسوب نمى شود.

 

رجوع بعد از طلاق مبارات 

• آیت‌الله فاضل‌لنکرانی: در طلاق مبارات مانند طلاق خلع، اگر زن در بذل خود در عده رجوع بعد از طلاق کند، زوج مى تواند در طلاق رجوع کند و الاّ حق رجوع ندارد.
• آیت الله مظاهری: در طلاق رجعى اگر حرفى بزند یا كارى كند كه از او رجوع فهمیده شود طلاق باطل مى‏شود و براى رجوع رضایت زن و آگاهى او لازم نیست چنانكه شاهد هم لازم نیست.
  

 

 

برای رجوع كردن لازم نیست مرد یک شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلكه اگر بدون این كه كسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع كردم صحیح است. 

مردی كه زن خود را طلاق رجعی داده، اگر مالی از او بگیرد و با او صلح كند كه دیگر به او رجوع نكند، حق رجوع از بین نمی رود.

اگر زنی را دوبار طلاق دهد و به او رجوع بعد از طلاق كند یک یا دو بار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش كنند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام است، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر كند، با چهار شرط به شوهر اول حلال می شود، یعنی می تواند آن زن را دوباره عقد نماید.

اول: آن كه عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلاً یك ماه یا یك ساله او را صیغه كند، بعد از آن كه از او جدا شد، شوهر اول نمی تواند او را عقد كند، دوم: شوهر دوم بالغ باشد و با او نزدیكی و دخول كند، و بنابراحتیاط واجب باید انزال شود. سوم: شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد. چهارم: عدّه طلاق یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود.