نویسنده: سمیه قندهاری
بروزرسانی: 22 مرداد 1401
ستاره | سرویس روانشناسی – افسردگی شدید چیزی فراتر از احساس غمگینی است که همه ما در زندگی خود تجربه کرده‌ایم؛ روزهایی که هیچ چیز شادی ما را بر نمی‌انگیزد و هیچ امیدی به موفقیت نداریم. احساس خلا، نا‌امیدی، تنهایی و گنهکاری می‌کنیم و اضطراب ما را فرا می‌گیرد. اما زمانی این حالات نام افسردگی به خود می‌گیرد و به یک اختلال روانی تبدیل می‌شود که احساس غم و اندوه شدید، بی امیدی، بیچارگی و بی‌ارزشی بیشتر از چند هفته طول بکشد و عملکرد روزانه را مختل کند.
افسردگی شدید چیست؟
نوعی از افسردگی است که تقریبا تمام طول روز و در تمام روزها بمدت حداقل ۲ هفته یا ماهها در بیمار وجود دارد و شامل نشانه‌ها و رفتارهایی است که عملکرد شغلی، روابط بین فردی و رفتارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده و شخص را بطور کلی از محیط خود دور می‌سازد.
علایم افسردگی شدید چیست؟
اگر کسی پنج یا شش مورد از نشانه‌های زیر را دارا باشد احتمال دارد به افسردگی دچار شده باشد. در این زمینه می‌توانید از تست‌های روانشناسی افسردگی مانند تست افسردگی بک و یا تست افسردگی دکتر برنز نیز کمک بگیرید.
- احساس اندوه و گرفتگی در بیشتر طول روز: فرد بی هیچ دلیل خاصی در بیشتر طول مدت روز احساس غم و اندوه و گاهی بی‌حوصلگی در درون خود کند. گریه کردن در افراد افسرده امری عادی است و به وفور دیده می‌شود، هرچند گاهی احساسات فرد بگونه‌ای برانگیخته می‌شود که مانع گریستن و اندوه طبیعی فرد می‌گردد.
- بی علاقگی و بی توجهی به امور روزمره زندگی: انجام کارهایی که تا به حال به صورت روزمره و عادی در زندگی فرد وجود داشته اکنون او را خسته می‌کند و میلی برای انجام ساده ترین امور روزمره معمول خود را ندارد.
- عدم توانایی در لذت بردن از زندگی: شخص افسرده تقریبا از انجام هیچ فعالیت و حرکتی لذت نمی‌برد و هیچ رغبتی درون خود مبنی بر انجام فعالیت‌های سرگرم کننده و لذت بخش نمی‌بیند و حتی اگر کاری را انجام دهد که در گذشته از تجربه کردن آن لذت می‌برده است دیگر این احساس را درون خود نمی‌کند.
- مشکل در تصمیم گیری: تفکر و اندیشیدن در افراد افسرده کند شده و قدرت تصمیم گیری کاهش می‌یابد. متاسفانه فرآیندهای استدلالی در برخی از افراد مبتلا به افسردگی شدید به قدری مختل می‌شود که ممکن است این افراد گرفتار هذیان گویی و اعتقاد راسخ به باورهای کاذب شوند. به عنوان مثال ممکن است شخص افسرده خود را مسئول همه رنج‌ها و ناراحتی‌های دنیا بداند.
- احساس خستگی در بیشتر ساعات شبانه روز: حتی در صورت داشتن استراحت و خواب کافی در بیشتر مواقع شخص در درون خود احساس رخوت و خستگی می‌کند.
- داشتن حس بی قراری و اضطراب به صورت مداوم: اضطراب‌ها و بی‌قراری‌های زیادی بدون دلیل و یا با دلیل‌های نه چندان مهم به سراغ شخص می‌آید و مدام او را متشج و مضطرب می‌سازد.
- کاهش اشتها و کاهش وزن شدید، در بعضی موارد افزایش وزن شدید: به طرز بسیار مشهود کاهش اشتها ایجاد می‌شود و رفته رفته وزن شخص کاهش شدید پیدا می‌کند. افرادی نیز وجود دارند که با تجربه احساس غم و یا اضطراب بدن آن‌ها رو به چاقی رفته و دارای افزایش وزن غیر منطقی می‌شوند.
- بی‌خوابی و یا خوابالودگی بیش از حد معمول: عادات خواب تغییر می‌کند و شخص دچار مشکلات شدید خواب می‌شود به این صورت که یا به سختی به خواب رفته و زودتر از حد معمول بیدار می‌شود و یا هرچقدر هم که می‌خوابد احساس سرحالی و تازگی نمی‌کند و باز هم تمایل به خواب دارد.
- بی علاقه شدن به برقراری رابطه جنسی: در روابط جنسی با همسر خود دچار مشکل می‌شود و کم کم میل و رغبت به ایجاد رابطه جنسی را کاملا از دست می‌دهد.
- کاهش اعتماد به نفس: با به وجود آمدن افسردگی، فرد به شدت خود باوری و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد و توانایی متکی بودن به خود را در انجام کارها و در برخورد با دیگران را نخواهد داشت.
- احساس بی مصرف و بی لیاقت بودن: شخص افسرده در انجام بیشتر کارها احساس بی مصرف بودن می‌کند و در خود توانایی انجام کاری را نمی‌بیند و در صورت انجام آن کاملا احساس شکست کرده و مدام خود را سرزنش می‌کند. خود را بی ارزش می‌پندارد و مدام خود را به خاطر وقوع حوادثی که هیچ نقشی در آن نداشته سرزنش می‌کند.
- دوری از دیگران: از بودن در کنار دیگران نه تنها احساس خوشایندی ندارد بلکه از حضور در بین دیگران به شدت دوری می‌کند و وجود افراد مختلف در کنارش او را عذاب می‌دهد.
- بداخلاق و تندخو شدن: رفتارهای پرخاشگرانه و عصبی فرد رفته رفته افزایش پیدا می‌کند به صورتی که با کوچکترین اتفاقی به شدت عصبی شده و مدام از کوره در می‌رود.
- داشتن احساس بد در زمان‌های خاصی از روز به خصوص صبح‌ها: بدون هیچ دلیلی در زمان‌های مختلف روز احساس ناخوشایندی را در درون خود احساس می‌کند. معمولا صبح‌ها این اتفاق بیشتر می‌افتد که با بیدار شدن از خواب حس بدی از غم و اندوهی سنگین وجود فرد را فرا می‌گیرد.
- کندی روانی و حرکتی: کندی روانی حرکتی نشانه‌ای از ابتلای فرد به افسردگی شدید است. علامتی که در بیماران افسرده شدید و کاتاتونیک بیشتر مشاهده می‌شود. کندی روانی و حرکتی با تنبلی متفاوت است، تنبلی می‌تواند نشانه افسردگی به همراه ویژگی شخصیتی فرد باشد بدین معنا که فرد یا افسرده و یا به لحاظ شخصیتی تنبل است در حالیکه کندی روانی و حرکتی از علایم شایع ابتلا به افسردگی شدید است.
- فکر کردن به خودکشی: ابتلا به افسردگی شدید نهایتا باعث ایجاد فکر به خودکشی و تمام کردن زندگی شخص می‌انجامد به طوری که فرد در بیشتر طول شبانه روز به طور مداوم به راه‌های مختلف خودکشی و رسیدن به مرگ فکر می‌کند.
نکات مهم در اختلال افسردگی شدید
- از جمله مهمترین ویژگی افسردگی و اختلالات عاطفی بازپیدایی آنهاست و عود کردن دوباره بیماری است. ویژگی ادواری افسردگی یکی از خصوصیات بارز این اختلال است. با این حال یک سوم اشخاصی که از افسردگی شدید رنج می‌برند پس از درمان و بهبودی، برای همیشه از شر آن خلاص می‌شوند اما جمعی دیگر ممکن است هرچند وقت یکبار مجددا با افسردگی شدید مواجه شوند. گاه فاصله میان دو دوره افسردگی طولانی و چند سال است. گروهی نیز گرفتار افسردگی مزمن می‌شوند و بالاخره در گروهی دیگر، افسردگی در فواصل کوتاه مشاهده می‌شود.
- دیده شده کسانیکه در طی ۲ الی ۶ هفته اول بیماری درمان مناسب را گرفته اند خیلی بهتر و سریعتر به زندگی عادی برگشته‌اند در حالیکه بیمارانی که درمان نشده‌اند برای ماهها علایم در این افراد ادامه داشته است. در واقع عدم درمان می‌تواند سبب تغییرات بیوشیمیایی و سلولی در مغز شده و باعث تغییر خلق شود. همچنین افراد درمان نشده در آینده در معرض خطر ابتلا به اختلال دوقطبی نیز می‌باشند. بنابراین مهم است که اگر خود یا یکی از اطرافیان شما به افسردگی شدید دچار شد هرچه زودتر به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید چراکه درمان نکردن باعث عمیق‌تر و خطرناک‌تر شدن مراحل این بیماری شده و ممکن است منجر به اتفاقات برگشت‌ناپذیری گردد.
REZA
سلام تشکر از توضیحات خوبتان
USA
عالی عالی عالی عالی عالی عالی عالی عالی عالی عالی و باز هم مجددا تکرار میکنم بی اندازه و بی نهایت عالی و کامل بود. بسیار بسیار بسیار زیاد ممنون از مطالب مفید و عالی تون. مرسی.