نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 11 شهریور 1400
روابط جنسی و زناشویی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی مشترک است و چنانچه زوجین نتوانند به خوبی از این روابط احساس رضایت کنند نتیجه آن سردی عاطفی و رفتاری بین آن‌هاست. یکی از عواملی که باعث این عدم رضایت میشود مشکلات و بیماری‌های جنسی است. اختلالات و مشکلات جنسی تنها گریبان‌گیر مردان نیست و زنان هم ممکن است مشکلات جنسی را تجربه کنند. اگرچه ناتوانی جنسی و عدم نعوظ از شایع‌ترین مشکلات جنسی مردان است واژینیسموس را می‌توان نمونه‌ای از اختلالات جنسی شایع در زنان دانست که در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم.
واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس عبارت است از اسپاسم عضلات اطراف مدخل مهبل؛ اگر شدید باشد، ممكن است مانع از مقاربت گردد. این اختلال می‌تواند زنان را در تمامی سنین مبتلا كند. در این حالت هرگونه دخولی به واژن به شدت دردناک و حتی غیرممکن است، حتی انگشت خود فرد. در این مواقع معاینات زنان و زایمان هم با مشکل رو به رو میشود چون بیمار حتی از فکر اینکه وسیله معاینه به واژن وی وارد شود وحشت دارد. این مشکل ناشی از انقباض خود به خود و غیر ارادی عضلات کف لگن است و اراده فرد در آن نقشی ندارد. در برخی موارد نوع واژینیسموس به حدی شدید هست که زن از ترس اینکه ممکن است معاشقه با همسرش به دخول ختم شود هیچ لذتی از معاشقه نمی‌برد و اصلا تحریک نمی‌شود. این انقباض به حدی شدید است که باعث بسته شدن خود به خود پاها و انقباض شدید تمام بدن، افزایش ضربان قلب، تنفس و افت فشار خون میشود.
انواع مختلف واژینیسموس
خانم‌ها ممکن است در هر سن و مرحله‌ای از زندگی‌شان، واژینیسموس را تجربه کنند. این عارضه بر اساس زمان شروع و بروز، در دو گروه عمده اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی میشود.
واژینیسموس اولیه: مواردی که زن در اولین تجربه جنسی دچار انقباض واژن شده و مرد در هنگام دخول با مانع برخورد می‌کند. این عارضه، علت مشکلی به نام ازدواج به وصال نرسیده است که در طی آن زوج هرگز موفق به نزدیکی نمی‌شود. زنان دچار این عارضه ممکن است در هنگام معاینه واژینال هم دچار انقباضات مشابهی شوند.
واژینیسموس ثانویه: به تجربه انقباضات واژن بعد از یک دوره رابطه جنسی موفق گفته میشود و زن ممکن است بعد از سال‌ها انجام رابطه جنسی بر اثر مشکلاتی مثل عفونت و واکنش‌های روانی نسبت به همسر و فعالیت جنسی، دچار درد و انقباض در هنگام دخول بشود.
علت ابتلا به واژینیسموس چیست؟
در حال حاضر منابع علمی دلایل واضحی را برای واژینیسموس مشخص نکرده‌اند. باید گفت عمده‌ترین علت این اختلال، علل روانی است. به نظر می‌رسد تجربه دردناک و انتظارات منفی درباره دخول واژینال، مثلا ترس از پارگی و خونریزی شدید، موجب بروز افکار ترسناکی در ذهن فرد میشود که به دنبال آن، ترس از دخول و درد همراه با مقاربت ایجاد میشود و زن برای مقابله با این ترس، از همه فعالیت‌هایی که مربوط به دخول واژینال است پرهیز می‌کند. معمولا هر چه تلاش برای ادامه فعالیت جنسی بیشتر باشد، پاسخ واکنشی شدت بیشتری می‌یابد و درد و سفتی تشدید میشود.
می‌توان اصلی‌ترین دلایل بروز این بیماری را موارد زیر دانست:
- مقاربت شتاب‌زده در شب اول ازدواج و تجربه دردناک ناشی از این مسئله
- ناآگاهی از آناتومی و عملکرد دستگاه تناسلی زن
- ناآشنایی با روش‌های فعالیت جنسی
- تفاوت‌های فرهنگی زن و شوهر درباره روابط جنسی
- سابقه خشونت و سوء استفاده جنسی
- دریافت اطلاعات غلط از والدین و همسالان درباره روابط جنسی
- داشتن احساس گناه از انجام روابط جنسی
- سابقه بیماری، جراحی و مداخلات پزشکی
- ترس از بارداری
تذکر: معاینه لگن به وسیله یک پزشک و مشاوره قبل از شروع فعالیت جنسی می‌تواند تا حدی از بروز این اختلال پیشگیری کند.
روش‌های درمان واژینیسموس
خبر خوب برای مبتلایان به واژینیسموس این است که این اختلال، درمان‌پذیرترین اختلال جنسی است و با روش‌های جدید درمانی، بیش از ۹۹ درصد بیماران بهبود می‌یابند. اغلب بیماران از تغییری که در طی درمان و پس از آن در زندگی‌شان پدید می‌آید، شگفت‌زده می‌شوند.
درمان در ابتدا متوجه هرگونه مشكل طبی و سپس كاهش اسپاسم‌های عضلانی و مشكلات روانی خواهد بود. یک نوع درمان شامل گشاد كردن ملایم و تدریجی مدخل مهبل با گشادكننده‌های لاستیكی یا شیشه‌ای است. احتمالاً درمان در مطب ۳ بار در هفته لازم خواهد بود و باید در منزل حداقل ۲ بار در روز تمرین انجام شود.
قبل از اتساع یا تلاش برای مقاربت، به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه در وان آب داغ بنشینید. حمام گرفتن غالباً عضلات را شل می‌كند و ناراحتی را تسكین می‌دهد. قبل از تلاش برای مقاربت، استفاده از یک نرم‌كننده مثل ژل مهبلی K-Y یا روغن بچه توسط شما و همسرتان می‌تواند تا حدودی کمک‌کننده باشد. در صورتیكه این روش‌ها موفقیت‌آمیز نباشد، روان‌درمانی یا مشاوره توصیه می‌گردد. این امر می‌تواند شامل تمركز حس و بهبود روابط با همسر، همراه با درمان برای حل هرگونه تعارض در زندگی شما باشد.
درمان واژینیسموس بسته به عوامل مختلف می‌تواند تا بیش از یک سال طول بکشد. برای افرادی که به دنبال راه حل‌های سریع‌تر هستند درمان‌هایی چون نزدیکی کردن آقا با خانم در حالی که خانم توسط پزشک بیهوش شده و یا فلج کردن عضلات اطراف و دهانه واژن با تزریق موادی چون بوتاکس در ایران گزارش شده است که در درازمدت نه تنها اثر بهتری ندارد بلکه می‌تواند اثر بسیار مخربی روی روابط زوج‌ها و تصویری که زن از خودش دارد بگذارد. بنابراین این روش‌ها توصیه نمی‌شود. قطعا حضور همسر در زمان‌های مشاوره و در طی دوره درمان در کنار زن در تسریع روند درمان بی‌تاثیر نیست. بنابراین مردان باید با این پیش آگاهی که این رفتار همسرشان به طور کاملا غیر ارادی است او را به درمان سریع‌تر تشویق کنند. زیرا اگر روابط جنسی از زندگی زوجین حذف گردد به طور حتم در آینده نزدیک با مشکلات زناشویی جدی‌تری مواجه می‌شوند.
گروه سلامت ستاره
سحر
سلام.خسته نباشد.من سه ماهه عقد کردم.هر دفعه تلاش کردیم برای دخول موفق نشدیم.من ترس زیادی دارم اونقد ترسم شدیده که همه بدنمو منقبض میشه بدون اراده خودم.هر چی میخوام ریلکس کنم نمیتونم دست خودم نیست.قرص ارام بخشم قبل رابطه میخورم ولی فایده نداره.معاینه هم رفتم موقع معاینه هم بدنم منقبض شد.این داستان داره زندگیمو بهم میریزه.تورو خدا کمکم کنین.
سامره
عزیزم تو اینستا سرچ کن واژینیسموس یه کانالی رو اونحا معرفی میکنن بیش از هزار نفر درمان شدن… خود من دوماهه درمان شدم هیچ راهی نداره جز اون کانال
دلارا
من الان دوسه سال هستش ازدواج کردم ولی منمیتونم باهمسرم نزدیکی کنم جیغ میکشم پاهام منقبض میشن یه بار پیش روانشناس رفتم ولی ازش نتیجه نگرفتم
مدیر سایت
حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
رویا
تو اینستگرام،کلمه واژینیسموس را ب صورت انگلیسی تایپ کنید،راهنمای کامل هست اونجا
دکتر میترا مولایی نژاد
ا سلام دوستان عزیز من دکتر میترا مولایی نژاد هستم روان شناس و سکس تراپیست- بسیاری از پیامهایتان را خواندم . همانطور که خودتان هم نوشته اید واژینیسموس در دسته ترسها قرا می گیرد و علت اصلی ان ترس از درد دخول است. برای ارزیابی و تشخیص این مشکل حتما باید توسط یک متخصص سکس تراپیست مورد ارزیابی قرار بگیرید . معمولا معاینه زنان بخصوص وقتی به شکل خشن و با زور انجام شود باعث تشدید مشکل میشود بنابراین انجام پاپ اسمیر و یا معاینه توسط اسپکولوم را قبل از مراجعه به سکس تراپیست امتحان نکنید. همچنین انجام زایمان طبیعی هم معمولا کمکی به برطرف تدریجی به همراه تغییراتی در شناخت شما نسبت به دستگاه تناسلی و اندامهای جنسی تان انجام شود . درمان تزریق بوتاکس برای موارد خفیفتر واژِنیسموس مفید است اما در مورد موارد متوسط و شدید چندان کمک کننده نیست. در مواردی هم نخواستن به شکل ناخود آگاه و یاتردیدهایی در ازدواج باعث تشدید مشکل می شود. یک خاصیت مهم این اختلال ، اجتناب از روبرو شدن با مشکل و پرهیز از درمان است. زیرا ما از هر چیزی که می ترسیم سعی می کنیم با انواع بهانه ها به شکل ناخود آگاه با آن روبرو نشویم . بنابراین طبیعی است که به محض نوبت گرفتن برای ویزیت، اضطرابتان هم اضافه و تشدید شود. بنابراین به خودتان یاداوری کنید که باید ویزیتها را به شکل مرتب ، پیگیری کنید. انواع خفیف تر واژینیسموس با درمانهای شناختی و رفتاری درمان می شود . اما انواع شدیدتر نیازمند مراجعه به یک سکس تراپیست ماهر هستند.