ستاره | سرویس مذهبی – جنابت در اصل، اسم مصدر از اجناب و به معنای دوری است و در اصطلاح، به حالت نجاست باطنی گفته میشود که پس از نزدیکی یا خروج منی حاصل میشود. انسان جنب، از آن جهت که بدون طهارت و غسل، از نزدیک شدن به نماز منع و نهی گردیده «جنب» نامیده شده است.
جنابت چه زمانی حاصل می شود؟
بعد از یکی از موارد زیر انسان جنب میشود:
۱) جماع (آمیزش جنسی): اگر انسان جماع کند و به اندازه ختنهگاه و یا بیشتر داخل شود، در زن باشد یا در مرد، در قُبل (جلو) باشد یا در دُبر (عقب)، بالغ باشند یا نابالغ، اگر چه منی بیرون نیاید، هر دو جنب میشوند.
۲) بیرون آمدن منی: بیرون آمدن منی چه در خواب باشد (احتلام)، یا بیداری، کم باشد یا زیاد، با شهوت باشد یا بی شهوت، با اختیار باشد یا بیاختیار، البته اینها در صورتی است که یقین دارد آبی که خارج شده منی باشد و اما رطوبت یا آبی که از انسان بیرون میآید، ولی نمیداند منی است یا رطوبت دیگر، اگر این شخص مرد و سالم است بایستی آن آبی که بیرون آمده دارای سه علامت باشد که حکم به منی بودن آن بشود (البته در صورت شک):
با شهوت بیرون آمده باشد.
هنگام بیرون آمدن جهندگی داشته باشد.
بعد از بیرون آمدن، بدن سست شده باشد.
|
اما اگر شخص، مردی مریض و یا زن باشد، همین مقدار که آن آب با شهوت بیرون آمده باشد، در جنابت او کافی است و بودن آن دو علامت دیگر لازم نیست، اگر چه شایسته است که زن و مریض (به خصوص زن) علاوه بر غسل، وضو هم بگیرد (اگر قبلاً وضو نداشته) و بلکه به طور کلی اگر سه علامت جمع نبود، بهتر است علاوه بر غسل، وضو هم گرفته شود، اگر قبلاً وضو نداشته است و وظیفهاش هم وضو گرفتن بوده است، منتها در مواردی که گفته شد علاوه بر غسل، بهتر است وضو هم بگیرد. خوب است که اول طهارت غسلی خودش را از بین ببرد، بعد وضو بگیرد زیرا با غسل جنابت نباید وضو گرفت.
جنابت در زنان
جنابت همان طور که در مردان اتفاق می افتد در مورد زنان نیز با حصول شرایط آن، محقق می شود و فرقی بین خانم مجرد با خانم متأهل وجود ندارد.
حصول جنابت در بانوان به دو طریق، صورت میپذیرد:
۱- دخول و آمیزش جنسی از طرف جلو و یا پشت (ولو این که منی هم خارج نشود).
۲- بیرون آمدن منی (از آلت تناسلی زن و مرد)، چه در خواب باشد یا بیداری، کم باشد یا زیاد، با شهوت باشد یا بیشهوت، با اختیار باشد یا بیاختیار.
هر یک از دو مشخصه یاد شده، به تنهایی باعث وجوب غسل جنابت میگردد. بنابراین، ممکن است مرد با همسر خود، نزدیکی کند و منی از او بیرون نیاید که در این صورت نیز بر هر دوی آنان غسل واجب شود.
تعریف اصطلاحات مرتبط با جنابت
منی
منی، به مایع غلیظی گفته می شود که از غدد تناسلی مرد، به وسیله نزدیکی یا احتلام و یا استمنا بیرون می آید. خروج منی در زن و مرد تفاوت دارد و در مرد، دارای سه نشانه زیر است:
۱. همراه با شهوت است.
۲. با جستن بیرون می آید.
۳. بدن پس از آن سست می شود. اگر هیچ یک از این نشانه های سه گانه و یا یکی از آنها در آن نبود، حکم به منی نمی شود؛ مگر آن که از راه دیگری یقین به منی بودن آن پیدا شود.
در زن، اگر خروج ترشحات، همراه با شهوت (اوج لذت جنسی) باشد، حکم به جنابت می شود و لازم نیست با جستن بیرون آید و بدن سست شود و اگر بدون شهوت باشد، حکم به منی نمی شود؛ مگر آن که از راه دیگری یقین به منی بودن آن پیدا شود. هر رطوبت و ترشحی که از بانوان بیرون آید، لازم نیست برای آن غسل کنند؛ بلکه بسیاری از این ترشحات که با اندک تحریک جنسی از آنان بیرون می آید، منی نیست و پاک است.
احتلام
احتلام، از واژه حلم و به معنای خواب دیدن با لذت جنسی است؛ خواه این خواب، باعث انزال منی شود یا نشود؛ ولی در اصطلاح شرعی، احتلام، اخص از احتلام لغوی است؛ به این معنا که هرگاه در خواب، از شخص، منی خارج شود، شخص محتلم شده است و در این صورت، باید برای نماز، غسل جنابت انجام دهد.
استبرا
استبرا در لغت به معنای پاکی خواستن است و در اصطلاح، به عملی گفته می شود که مرد بعد از بیرون آمدن بول انجام می دهد و کیفیت آن به این ترتیب است که سه بار با انگشت میانه دست چپ از مخرج غائط تا بیخ آلت بکشد و بعد با شَست و انگشت ابهام، زیر آلت گذاشته، سه بار تا ختنه گاه بکشد و سپس سه بار سر آلت را فشار دهد. این عمل، برای مرد مستحب است و فایده اش آن است که اگر آب مشکوکی بعد از آن از شخص خارج شود، پاک است و وضو را هم باطل نمی کند؛ اما اگر استبرا نکند و چنین آبی از او خارج شود، باید وضو را اعاده کند و محل را بشوید.
یک نوع استبرای دیگر نیز به نام استبرای از منی بعد از جنابت وجود دارد که با بول کردن حاصل می شود و فایده اش آن است که اگر آب مشکوکی بعد از آن خارج شود و انسان نداند منی است یا یکی از آب های پاک، غسل ندارد و اگر استبرا نکند و احتمال دهد ذرات منی در مجرا باقی بوده، همراه بول یا رطوبت دیگری خارج شده، باید دوباره غسل کند. برای بانوان، استبرا وجود ندارد و اگر رطوبتی از آنان بیرون آید و در پاکی و نجاست آن شک کنند، پاک می باشد و وضو و غسل آنان را نیز باطل نمی کند.
استمنا
استمنا آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید؛ لازم نیست این عمل با وسیله ای انجام گیرد؛ بلکه ممکن است با نگاه به عکس مبتذل یا فکر ملاعبه، معاشقه و نزدیکی با جنس مخالف نیز استمنا و خودارضایی صورت گیرد. این عمل، گناهی بزرگ و حرام است و در صورت خروج منی، روزه شخص باطل و غسل جنابت بر او واجب می شود و اگر با این عمل، منی بیرون نیاید، هر چند شخص مرتکب گناه شده است، ولی روزه اش باطل نیست و غسل هم ندارد.
استمنا، کفاره ندارد ولی باید توبه کند و از این کار دست بردارد. اگر شخصی که استمنا کرده، نزد قاضی اقرار کند یا دو نفر عادل، نزد قاضی شهادت بدهند، قاضی او را تعزیر می کند؛ یعنی به مقداری که مصلحت می داند، به او تازیانه می زند؛ البته در این گونه موارد لازم نیست شخص به گناه خود اقرار کند و بر دیگران نیز لازم نیست که نزد قاضی آبروی او را ببرند.
مَذْیْ
مذی، در اصل، به معنای آبی است که از روزنه حوض بیرون می رود و در اصطلاح، به آبی می گویند که بعد از ملاعبه و بازی کردن با همسر یا شخص دیگر، از شخص بیرون می آید. این رطوبت، در صورتی که مجرا آلوده به بول و منی نباشد، پاک است.
وَذْی
وذی، در اصل، از وذیه به معنای آب کم گرفته شده است و در اصطلاح، به آبی می گویند که بعد از منی بیرون می آید. این رطوبت، در صورتی که مجرا آلوده به بول و منی نباشد، پاک است.
وَدْیْ
ودی، در اصل، به معنای جاری شدن آب و غیر آن است و در اصطلاح، به آبی می گویند که بعد از بول بیرون می آید و کمی سفید و چسبنده است. این رطوبت، در صورتی که مجرا آلوده به بول و منی نباشد، پاک است.
عرق جنب از حرام
عرق کسی که از طریق حرام جنب شود، خواه به واسطه زنا باشد یا لواط و یا استمنا، نجس نیست؛ ولی بنا بر احتیاط، با بدن یا لباسی که به آن آلوده شده، نماز نخواند.
شرایط جنابت در زنان
از آنجا که نظر مراجع، اندکی متفاوت است نظرات بزرگواران به طور جداگانه در زیر میآید؛
الف) همه مراجع (غیر از آیت الله بهجت و آیت الله تبریزی و آیت الله نوری): خروج ترشحات زن، اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسی) باشد، حکم به جنابت آنان میشود و لازم نیست با جستن بیرون آید و بدن، سست شود و اگر بدون شهوت باشد، حکم به منی نمیشود، مگر آن که از راه دیگری یقین کند منی است.
ب) آیت الله بهجت: خروج ترشحات زن اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسی) باشد و با جستن بیرون آید، حکم به منی میشود و اگر هیچ یک از دو علامت و یا یکی از آنها را نداشت، حکم به منی نمیشود؛ مگر آن که از راه دیگری یقین کند منی است.
ج) آیت الله تبریزی و آیت الله نوری: خروج ترشحات زن اگر همراه با شهوت خاصی (اوج لذت جنسی) باشد و بدن، پس از آن سست شود، حکم به منی میشود و اگر هیج یک از دو نشانه یا یکی از آنها را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آن که از راه دیگری یقین کند منی است.
تشخیص منی در زنان
بانوان مانند مردان، منی ندارند، ولی مایعی که همراه با اوج لذت جنسی است اگر از زن خارج شود حکم منی را دارد و موجب جنابت می شود. این مایع، در اوج شهوت (ارگاسم) خارج می شود و به دنبال آن، بدن سست می شود و انسان لذت می برد.