مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل می‌کند. اگر مکانیزم اسنپ بک فعال شود چه تاثیری بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت؟
اسنپ بک یعنی چه؟
طبق متن کامل قطعنامه ۲۲۳۱ و توافقات هسته‌ای برجام، چنانچه هر کدام از طرفین، تعهدات خود را نقض کنند امکان برگرداندن تحریمهای بین‌المللی وجود دارد و به این سازوکار اسنپ بک یا مکانیزم ماشه (مکانیزم ماشه به انگلیسی: Snapback Mechanism) گفته میشود. معنی اسنپ بک در لغت «بازگشت خودکار» است و چنانچه نقض توافقات رخ دهد، تحریمها به صورت خودکار و بدون نیاز به تصویب قطعنامه جدید، به حالت قبل از برجام برمی‌گردد.
مکانیسم ماشه کی فعال میشود؟
طبق آخرین اخبار مهلت پایانی برای فعالسازی مکانیزم ماشه یا تاریخ اسنپ بک ۹ شهریور ۱۴۰۴ (پایان آگوست ۲۰۲۵) اعلام شده است و اگر طی روزهای باقی‌مانده طرفین برجام نتوانند در کمیسیون مشترک که شامل نماینده ایران و کشورهای ۵+۱ است، به نتیجه برسند احتمالا فعال شدن مکانیزم ماشه افزایش می‌یابد و طرف مقابل می‌تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کند.
در نهایت شورای امنیت حدود ۳۰ روز وظیفه تصمیم‌گیری برای ادامه تحریمها را برعهده می‌گیرد. در این مرحله نکته حائز اهمیت این است که تصمیم گیری برای ادامه تحریمها بدون نیاز به رای‌گیری انجام میشود و چنانچه تصمیم توسط یک نماینده وتو شود یا رای لازم را کسب نکند مانعی بر سر راه بازگشت تحریمها نخواهد بود.
از سوی دیگر اگر مکانیزم ماشه تا مهر ماه ۱۴۰۴ که مهلت نهایی آن است فعال نشود، اسنپ بک و قطعنامه‌های مربوط به آن لغو خواهد شد.
نظر عراقچی در رابطه با فعال شدن مکانیزم ماشه
عباس عراقچی نیز در رابطه با مکانیزم ماشه گفته که اسنپ بک به روند مذاکرات هسته‌ای کمک نمی‌کند و بر روند دیپلماتیک مذاکرات تاثیر منفی خواهد داشت. همچنین عراقچی در گفت‌وگوهای اخیرش گفته؛ فعال شدن مکانیزم ماشه تاثیر اقتصادی زیادی نخواهد داشت و بیشتر بر جنبه سیاسی و حقوقی اثرگذار خواهد بود .
تحریم های مکانیزم ماشه چیست؟
تحریم های مکانیزم ماشه مربوط به موارد زیر است:
- محدودیت فروش یا انتقال تجهیزات و اقلام حساس هسته‌ای
- محدودیت‌های موشکی و فناوری‌های مرتبط
- مسدودسازی دارایی‌ها و منابع مالی اشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای یا موشکی ایران
- تحریمهای تسلیحاتی
- امکان بازرسی کشتی‌ها و محموله‌های ایران در آب‌های بین‌المللی
عواقب فعال شدن مکانیسم ماشه چست؟
با فعال شدن مکانیزم ماشه تحریمات سیاسی، حقوقی و اقتصادی مشابه گذشته باز خواهد گشت اما طبق گزارش خبر آنلاین از مهم‌ترین عواقب مکانیزم ماشه برای ایران می‌توان به همکاری سایر کشورها با امریکا و تحریمهای بیشتر نیز اشاره کرد:
مطابق بند هفتم منشور سازمان ملل همه کشورها موظف به همکاری با تحریمها هستند بلکه تشویق می‌شوند خود تحریمهای جدید علیه ایران وضع کنند مثل تحریمهای استرالیا، کانادا و اتحادیه اروپا قبل از برجام.
وضعیت کنونی اسنپ‌بک (تا ۲۷ اوت ۲۰۲۵)
به گزارش اقتصاد نیوز تلاش‌هایی برای احیای برجام در سال‌های اخیر انجام شده، اما به دلیل اختلافات بین ایران و کشورهای غربی، به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، این مکانیزم عملاً در وضعیت پیچیده‌ای قرار دارد. در سال ۲۰۲۰، آمریکا تلاش کرد اسنپ‌بک را فعال کند، اما به دلیل خروج از برجام، این اقدام مورد پذیرش دیگر اعضای شورای امنیت قرار نگرفت.
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.