اهمیت هوش هیجانی و نقش آن در زندگی

ستاره | سرویس روانشناسی – هوش هیجانی یا هوش عاطفی نماینده توانایی تشخیص، ارزیابی و بیان هیجان به نحو صحیح و سازگارانه است. اصطلاح هوش عاطفی این فکر را انتقال می‌دهد که راه‌های دیگری برای باهوش بودن وجود دارد که غیر از تاکید بر تست‌های استاندارد بهره هوشی می‌باشد. این که فرد می‌تواند این توانایی‌ها را پرورش دهد و این که هوش عاطفی می‌تواند پیش بینی کننده مهمی برای موفقیت در روابط شخصی، خانوادگی و محل کار باشد. هوش عاطفی در مقایسه با مفاهیم سنتی هوش متبلور، اصطلاح امیدوار کننده‌ای به نظر می‌رسد و به روانشناسی مثبت تعلق دارد.

برخلاف آنچه همیشه به ما آموخته‌اند که برای فکر و عقل ارزش قائل شویم و در عوض عاطفه و احساسات بی‌ارزشند. تحقیقات نشان می‌دهد موفقیت‌های زندگی حرفه ای ۲۰ درصد به بهره هوشی و ۸۰ درصد به هوش عاطفی بستگی دارد. 

هوش عاطفی ما را قادر می‌سازد تا بتوانیم احساسات خود را شناخته و آن را به صورت مطلوبی ابراز و اداره کنیم. هوش هیجانی در شناخت و درک هیجانات دیگران و دیدن چشم اندازشان به ما کمک می‌کند و ما را نسبت به حالت هیجانی گروه، رویدادها و ارتباطات حساس می‌سازد.

هوش هیجانی به ما کمک می کند که در برقراری ارتباط با همکاران، اعضاء خانواده و آشنایان موفق باشیم و د‌رهای صمیمیت، دوستی و محبت را به رویمان می‌گشاید. به این حالت در روانشناسی، بلوغ فکری یا پختگی می‌گویند.

بهره هوشی به عبارتی مفهومی ایستا و تثبیت شده در افراد است در حالی که هوش عاطفی یک صفت یا خصیصه قابل بحث است و کاربرد وسیعی در توسعه و رشد منا بع انسانی دارد. اگر دارای سطح بالایی از این هوش باشیم می‌توانیم انتظار نتایج عملکرد مطلوب، افزایش فروش، موفقیت تحصیلی، ازدواج موفق، روابط دوستانه و صمیمی با دیگران و برخورداری از سلامت جسمی و روانی داشته باشیم.

بالا بودن این هوش منجر به افزایش توانایی و حفظ عواطف و برقراری رفتاری اثر بخش با دیگران می‌شود و موجبات زندگی شادابتر را فراهم می‌سازد.

امروزه این عقیده مطرح است فردی که دارای هوش عاطفی است بهتر می‌تواند بر چالش‌های زندگی غلبه نماید و به طور موثرتری هیجانات خود را مهار کند که البته هر کدام سهم زیادی در تامین یک بهداشت روانی خوب و کامل دارند.

نمونه‌های بسیاری نشان می‌دهد که عمیق‌ترین احساسات و نیز اشتیاق‌ها و آرزوهای ما هستند که ما را در زندگی هدایت می‌کنند و نوع بشر ادامه حیات خود را تا حدود زیادی وامدار قدرت این عوامل در تعاملات انسانی است. به گفته زیست‌شناسان‌اجتماعی انجام برخی کارها مهم‌تر از آنند که تنها به عقل واگذار شوند (کارهایی از قبیل خطرکردن، نجات جان عزیزان، پا فشاری بر دستیابی به هدف به رغم شکست‌های مکرر، ایجاد رابطه عاشقانه و تشکیل خانواده)، اینجاست که هوش هیجانی به صورت فطری به کمک ما می‌آ‌ید و تصمیمات ما را رهبری می‌کند.

 

 

ویژگی‌های افراد با هوش هیجانی بالا

• افراد با هوش هیجانی بالا خوشبختی را هم برای خودشان و هم برای دیگران می‌خواهند. آنها می‌دانند زندگی فقط متعلق به آنان نیست بلکه متعلق به همه ی انسان هاست. این افراد از مهارت همدلی بالایی برخوردارند و افراد خوش قلبی هستند که به شدت از طرف دیگران مورد پذیرش و اقبال واقع می‌گردند و بهتر با دیگران کنار می‌آیند.
• این افراد به سرعت و به سادگی ذهن خود را آرام و شفاف می‌سازند و به این ترتیب راه را برای بصیرت و بینش درونی و ایده‌های خلاق به روی خود می‌گشایند و به سادگی احساساتی چون اضطراب و پریشانی که باعث استرس‌های موجود در کار روزمره می‌شوند را کنترل می‌کنند.
• توانایی پذیرش مسئولیت در قبال هیجان‌های شخصی و شادکامی یکی از مهم ترین ویژگی‌های این افراد است.
• افراد با هوش بالای هیجانی بالا خودکنترل هستند. این افراد نه فقط می‌توانند اهداف واقع گرایانه و چالش زا را اولویت بندی نمایند بلکه می‌توانند در زمان تصمیم گیری میان عواطف و عقل تعادل برقرار نمایند.
• آنها می‌توانند از درون موضوعات منفی به دنبال نکات مثبت باشند، به عبارتی با مدیریت هیجان می‌توانند از خشم و نگرش‌های منفی گرایانه به طور سازنده بهره برداری کنند. آنان بهتر می‌توانند حوادث ناگوار زندگی را تحمل و کنترل نمایند. آنان توانایی حذف انواع بدبینی‌ها را دارند و احساسات مثبت از قبیل خوشی، اشتیاق و علاقه موجب می‌شود افراد به سطوح عالی برسند.
• اگر در مواجهه با فردی خاص عصبانی شده یا احساس انزجار نمایند به راحتی می‌توانند شرایط را به سمت جنبه مثبت آن تغییر دهند. این افراد به جای اینکه به دنبال خالی کردن خشم و عصبانیت خویش برآیند، توجه خود را معطوف به خونسردی و حفظ آرامش می‌کنند.
• آنان همچنین می‌دانند دیگران در مناسبات اجتماعی، روابط دوستانه، روابط عاطفی و در محیط کار و خانواده چه احساسی دارند.
• افراد با هوش عاطفی بالا هر زمان که لازم باشد آماده کمک به دیگران هستند.
• زنان دارای هوش هیجانی بالا با جرات هستند و احساسات خود را به طور منطقی ابراز می‌دارند. آنها خود را با فشارهای عصبی منطبق می‌کنند. آنان به ندرت احساس گناه یا اضطراب می کنند یا در خیالات واهی غرق می‌شوند.
• مردان با هوش هیجانی بالا از نظر اجتماعی متوازن، خوش برخورد و بشاش هستند و در مقابل افکار نگران کننده یا ترس آور مقاومند، آنان همدلی و توجه خاص نشان می‌دهند. زندگی عاطفی آنان غنی است و با خود و دیگران راحتند.

اگر دارای سطح بالایی از هوش هیجانی باشیم می‌توانیم انتظار نتایج عملکرد مطلوب، افزایش فروش، موفقیت تحصیلی، ازدواج موفق، روابط دوستانه و صمیمی با دیگران و برخورداری از سلامت جسمی و روانی داشته باشیم.