علیرضا شجاع نوری به واسطهی نقشآفرینیهای منحصربهفرد خود در دنیای سینما و تلویزیون در ذهن مخاطبان ماندگار شده است. این بازیگر مستعد و توانمند، علاوه بر بازیگری در حوزهی تهیهکنندگی فیلم نیز فعالیت داشته و آثار متفاوتی را تهیه کرده است. به دنبال انتشار تصاویر جدیدی از بازیگران خارجی سریال سلمان فارسی در روزهای اخیر و اخباری مبنی بر زمان پخش این سریال، در این بخش از مطالب ستاره، به بیوگرافی و زندگی شخصی علیرضا شجاع نوری بازیگر سلمان سریال سلمان فارسی پرداختهایم.
بیوگرافی علیرضا شجاع نوری
علیرضا شجاع نوری، بازیگر و تهیهکنندهی صاحبنام سینمای ایران، در ۸ فروردینماه ۱۳۳۴ در شهر شیراز چشم به جهان گشود. او که از اواخر دههی ۵۰ پا به عرصهی هنر گذاشت، با ایفای نقش در سریال پربینندهی سربداران در سال ۱۳۶۲، جایگاه خود را به عنوان بازیگری توانمند تثبیت کرد. شجاع نوری در طول دوران حرفهای خود همواره گزیدهکار عمل کرده و با انتخاب نقشهای عمیق و تأثیرگذار، آثاری ماندگار در تاریخ سینما و تلویزیون ایران از خود به یادگار گذاشته است. اکنون این هنرمند نامآشنا در پروژهی عظیم سلمان فارسی حضوری پررنگ دارد و با بازی در نقش سلمان، یار نزدیک پیامبر اسلام، بار دیگر تواناییهای خود را به نمایش گذاشته است. تماشاگران مشتاقانه منتظرند تا شجاع نوری را در این نقش تاریخی ببینند و تجربهی دیگری از هنرنمایی او را ثبت کنند.
همسر علیرضا شجاع نوری
علیرضا شجاع نوری در سال ۱۳۵۸ زندگی مشترک خود را با مهناز باقری آغاز کرد. داستان آشنایی این زوج به دوران دانشجویی بازمیگردد؛ زمانی که شناخت عمیقترشان از یکدیگر، پایههای یک ازدواج پایدار را بنا نهاد. اخیراً نیز انتشار تصاویری از علیرضا شجاع نوری و همسرش در استانبول، موجی از توجه رسانهها و هواداران را برانگیخت و بار دیگر وفاداری این زوج را پس از سالها به نمایش گذاشت.
فرزندان علیرضا شجاع نوری
ثمرهی زندگی مشترک علیرضا شجاع نوری و مهناز باقری، چهار فرزند به نامهای طاها پارسا، رضا شایا، فاطمه و راضیه است که هرکدام مسیر منحصربهفردی را در پیش گرفتهاند. دو پسر این خانواده، طاها و رضا، زمانی چهرههای شناختهشدهی موسیقی ایران بودند. طاها پارسا متولد سال ۱۳۶۰ و فارغالتحصیل رشتهی طراحی شهری از دانشگاه هنر بوده و بنیانگذار گروه موسیقی پرطرفدار دنگشو بود؛ درحالی که رضا شایا نیز به عنوان یکی از اعضای این گروه به عنوان نوازنده فعالیت میکرد. دربارهی دو دختر علیرضا شجاعنوری، فاطمه و راضیه، اطلاعات چندانی در رسانهها منتشر نشده و به نظر میرسد آنها ترجیح دادهاند زندگی خود را دور از هیاهوی رسانهای پیش ببرند.
تحصیلات علیرضا شجاع نوری
علیرضا شجاع نوری مسیر تحصیلی متفاوتی را پیموده است که کمتر کسی از علاقهمندان به سینما از آن باخبرند. این هنرمند دانشآموختهی دو رشتهی به ظاهر دور از دنیای هنر است؛ او موفق به اخذ مدرک کارشناسی رشتهی زیستشناسی از دانشگاه شهید بهشتی و سپس کارشناسی ارشد رشتهی ادبیات ایتالیایی از دانشگاه تهران شده است. شاید در نگاه اول این انتخابهای تحصیلی با حرفهی بازیگری او بیربط به نظر برسند، اما علیرضا شجاع نوری در طول سالها فعالیت هنری خود، از این دانش گسترده استفاده کرده و عمق و غنای خاصی به بازیها و انتخابهای هنریاش بخشیده است.
آغاز فعالیت علیرضا شجاع نوری در هنر
سفر حرفهای علیرضا شجاع نوری به دنیای هنر، روایتی جذاب از تجربیات متنوع است. این چهره نخستین گامهای رسمی خود را در سال ۱۳۵۹ به عنوان نویسنده در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران برداشت. جالب است بدانید پیش از این نیز علیرضا شجاع نوری در دوران اقامتش در آمریکا پس از تحصیل در رشتهی زیستشناسی، طعم اولین تجربههای بازیگری را در یکی از تئاترهای آمریکایی چشیده بود. سال ۱۳۶۳ نقطه عطفی در کارنامهی کاری او محسوب میشود؛ زمانی که این هنرمند به بنیاد فارابی پیوست و بعدها در واحد تأمین فیلمهای خارجی صدا و سیما مشغول به کار شد. این تجربههای مختلف، خط ربطی برای علیرضا شجاع نوری بود تا او را از دنیای نویسندگی و مدیریت فرهنگی، به عرصهی پرچالش بازیگری و تهیهکنندگی سینما و تلویزیون برساند.
علیرضا شجاع نوری در سربدران
در سال ۱۳۶۲ سریال حماسی سربداران به کارگردانی محمدعلی نجفی از شبکهی یک سیما روی آنتن رفت و نخستین نقشآفرینی علیرضا شجاع نوری در مقابل دوربین را در حافظهی تلویزیون ایران ثبت کرد. این اثر تاریخی که روایتگر قیام مردمی خراسان به رهبری شیخ حسن جوری علیه یوغ مغولان بود، به یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین تولیدات تاریخ تلویزیون ایران تبدیل شد. علیرضا شجاع نوری در سریال سربداران، نقش هوم، سردستهی عیاران را در کنار بازیگرانی چون علی نصیریان، امین تارخ، سوسن تسلیمی، محمدعلی کشاورز، افسانه بایگان، عنایت بخشی، حسین محجوب و … ایفا کرد. این نقشآفرینی سرآغاز درخششی شد که سال ها بعد، شجاع نوری را به یکی از چهرههای ماندگار سینما و تلویزیون ایران تبدیل کرد.
علیرضا شجاع نوری در بی بی چلچله
در سال ۱۳۶۳ کیومرث پوراحمد با اقتباس از رمان ماندگار درخت زیبای من اثر ژوزه مائورو ده واسکونسلوس، فیلم سینمایی بیبی چلچله را خلق کرد. این اثر سینمایی که روایتگر داستان پسرکی به نام مجید و چالشهای خانوادگی اوست، شاهد اولین حضور سینمایی علیرضا شجاع نوری در مقام بازیگر بود. علیرضا شجاع نوری در فیلم بی بی چلچله که از آثار مطرح سینمای کودک و نوجوان ایران محسوب میشود، این فرصت را یافت تا در کنار بازیگرانی همچون داوود رشیدی، سیامک اطلسی و آرش احمدعلیخان، معصومه تقیپور، عباس مختاری و … به ایفای نقش بپردازد. بیبی چلچله نه تنها به عنوان یکی از آثار شاخص سینمای ایران، بلکه به عنوان نقطه عطفی در کارنامهی هنری علیرضا شجاع نوری شناخته میشود.
علیرضا شجاع نوری در روز واقعه
فیلم روز واقعه به نویسندگی بهرام بیضایی و کارگردانی شهرام اسدی در سال ۱۳۷۳ ساخته شد و در سیزدهمین دورهی جشنواره فیلم فجر با درخششی کمنظیر، ۵ سیمرغ بلورین از جمله جایزهی بهترین فیلم را به خود اختصاص داد. علیرضا شجاع نوری در فیلم روز واقعه با ایفای نقش عبدالله، جوان مسیحی تازه مسلمان شدهای که یک ندای درونی، او را به سوی واقعه کربلا میکشاند، چنان هنرمندانه ظاهر شد که این نقش را به نقطه عطفی در کارنامهی هنری خود تبدیل کرد. شجاع نوری در این اثر، عمق وجودی شخصیتی پیچیده و معنوی را با ظرافتی مثالزدنی به تصویر کشید. بازی او که ترکیبی از شور ایمان و تردیدهای انسانی بود، نه تنها تحسین منتقدان و تماشاگران را برانگیخت، بلکه نامزدی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را نیز برایش به ارمغان آورد. روز واقعه علیرضا شجاع نوری را به عنوان یکی از بازیگران برجستهی سینمای ایران تثبیت کرد.
علیرضا شجاع نوری در فیلم محمد رسول الله
در سال ۱۳۹۳ مجید مجیدی با همکاری نویسندگان برجستهای چون کامبوزیا پرتوی و حمید امجد، دست به خلق اثر سینمایی و ماندگار محمد رسولالله زد. این فیلم که به روایت دوران کودکی پیامبر اکرم (ص) از بدو تولد تا دوازده سالگی میپردازد، تصویری هنرمندانه را از جامعهی جاهلیت عربستان در قرن ششم میلادی ارائه میدهد. علیرضا شجاع نوری در محمد رسول الله با ایفای نقش عبدالمطلب، پدربزرگ پیامبر (ص) و بزرگ قریش، حضوری به یادماندنی داشته است. او در کنار بازیگران شاخصی چون مهدی پاکدل، محسن تنابنده، ساره بیات، مینا ساداتی، داریوش فرهنگ، رعنا آزادیور و … بخشی از تیم بازیگری این اثر را تشکیل دادند. شجاع نوری در نقش عبدالمطلب، چهرهای حکیمانه و باوقار از شخصیتی تاریخی ارائه داد که با مهارت تمام، دغدغههای بزرگمردی را به تصویر کشید که حافظ خانهی کعبه و نگهبان نوادهی عزیزش بود.
علیرضا شجاع نوری در سینما
اولین نقشآفرینی علیرضا شجاع نوری در سینما با حضور در فیلم سینمایی آن سوی مه به کارگردانی منوچهر عسگرینسب در سال ۱۳۶۰ رقم خورد. این بازیگر گزیدهکار در ادامهی فعالیت بازیگری خود، در آثاری چون دستنوشتهها به کارگردانی مهرزاد مینویی، تردید به کارگردانی واروژ کریم مسیحی، فردا به کارگردانی مهدی پاکدل، نگار به کارگردانی رامبد جوان، کمدی انسانی به کارگردانی محمدهادی کریمی و … ایفای نقش داشته است. علیرضا شجاع نوری در این آثار سینمایی که جوایز و نامزدیهای بسیاری را برای او به همراه داشته، با بازیگرانی مانند نگار جواهریان، بهرام رادان، ترانه علیدوستی، هومن سیدی، جلیل فرجاد، صادق صفایی و … همبازی بوده است.
علیرضا شجاع نوری در بانوی عمارت
در سال ۱۳۹۷ شبکهی سوم سیما میزبان سریال تاریخی عاشقانهای شد که مخاطبان را به دوران قاجار برد. سریال بانوی عمارت به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد، روایتگر داستان میرزا ارسلان قوانلو قاجار بود؛ شاهزادهای جاهطلب که هم در پی کسب مقام در دربار قاجار بوده و هم دل در گرو عشق شخصیتی به نام فخرالزمان داشت. در میان بازیگران این مجموعه، حضور علیرضا شجاع نوری در سریال بانوی عمارت در نقش طبیبالاطباء، نقطهای درخشان محسوب میشد و این هنرمند کهنهکار با بازی ظریف خود، عمق و غنای ویژهای به این شخصیت تاریخی بخشید. شجاع نوری در این پروژه با بازیگرانی چون حسام منظور، مریم مومن، پانتهآ پناهیها، غزل شاکری، اندیشه فولادوند، مینا وحید و … همبازی بود.
علیرضا شجاع نوری در مختارنامه
در فرآیند انتخاب بازیگر برای نقش تاریخی مختار ثقفی در سریال مختارنامه، داوود میرباقری چندین گزینه را مد نظر داشت که یکی از برجستهترین آنها علیرضا شجاع نوری بود. این بازیگر توانمند در نهایت برای ایفای این نقش انتخاب شد، اما تقدیر مسیر دیگری را رقم زد. شجاع نوری به دلیل محاسبهی اشتباه در زمانبندی تولید این پروژهی عظیم، ناچار به کنارهگیری از این نقش شد و این نقش ماندگار به فریبرز عربنیا سپرده شد. این تصمیم بعدها به یکی از بزرگترین افسوسهای حرفهای این هنرمند تبدیل شد و همانطور که خود او بارها اذعان کرده، فقدان نقش مختار در کارنامهی پربار علیرضا شجاع نوری احساس میشود.
علیرضا شجاع نوری در دورهمی
در آستانهی عید غدیر سال ۱۳۹۵، علیرضا شجاع نوری در برنامه دورهمی مهران مدیری مهمان بود و در این دیدار صمیمانه، پرده از خاطرات ناب زندگیاش برداشت. شجاع نوری در گفتگوی خود با صداقتی مثالزدنی از روزهای پرالتهاب دفاع مقدس سخن به میان آورد و بیان داشت که به عنوان خبرنگار، همراه با همتایان خارجیاش تا خط مقدم جبهه پیش رفته تا روایتگر رشادتهای رزمندگان باشد. لحظات شیرینتر این برنامه اما زمانی بود که این بازیگر محبوب، قصهی عاشقانهی زندگی خود را تعریف کرد و مخاطبان را با جزئیات آشنایی و ازدواجش همراه ساخت.
علیرضا شجاع نوری در خندوانه
در یکی از شبهای سال ۱۳۹۷ علیرضا شجاع نوری به همراه پسر هنرمندش شایا، مهمان رامبد جوان و جناب خان در خندوانه بودند. این حضور خانوادگی، لحظاتی به یادماندنی را برای بینندگان خلق کرد. شایا شجاع نوری در این برنامه نه تنها به گفتوگوی صمیمی با پدر و مجری برنامه پرداخت، بلکه با اجرای زندهی قطعهای جدید از گروه موسیقیاش، همه را شگفتزده کرد. حضور علیرضا شجاع نوری در برنامه خندوانه و شوخیهای بانمک جناب خان با او، این قسمت از برنامه را به یکی از قسمتهای پرطرفدار خندوانه تبدیل کرد.
تهیه کنندگی علیرضا شجاع نوری
علیرضا شجاع نوری با فیلم سینمایی شیر سنگی به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی در سال ۱۳۶۵، گام نخست خود را در عرصهی تهیهکنندگی برداشت. این اثر سینمایی که با حضور بازیگرانی چون علی نصیریان و عزتالله انتظامی جلوهای ویژه یافته بود، سرآغاز مسیر درخشان شجاع نوری در مقام تهیهکننده شد. شجاع نوری در ادامهی این مسیر نیز با انتخاب پروژههایی ارزشمند، نام خود را به عنوان تهیهکنندهای صاحبسبک در سینما تثبیت کرد. از شاخصترین آثار او میتوان به فیلم فرش باد در سال ۱۳۸۱ ساختهی کمال تبریزی اشاره کرد که جایزهی ویژهی هیئت داوران جشنواره فجر را از آن خود ساخت. فیلم یک بوس کوچولو به کارگردانی بهمن فرمانآرا در سال ۱۳۸۴ و شنل اثر حسین کندری در سال ۱۳۹۵ دیگر آثار کارنامهی تهیهکنندگی این هنرمند را تشکیل میدهند.
درخشش علیرضا شجاع نوری در ژاپن
این هنرمند کهنهکار در کارنامهی درخشان خود، یک تجربهی منحصر به فرد دارد؛ تهیهکنندگی فیلم فردا در سال ۱۳۸۰ به کارگردانی ستسو ناکایاما، کارگردان ژاپنی که توجهات بسیاری را به خود جلب کرد. این اثر سینمایی که با مشارکت بازیگران ایرانی و ژاپنی خلق شد، از نخستین تولیدات مشترک سینمای ایران و ژاپن بود. شجاع نوری به پاس تلاشهایش در توسعهی روابط سینمایی ایران و ژاپن و معرفی سینمای ژاپن به مخاطبان ایرانی، شایستهی تقدیر وزارت امور خارجه ژاپن شناخته شد. در مراسمی ویژه در ۲۷ آذر ۱۴۰۳، سفارت ژاپن در تهران، لوح تقدیری از سوی وزیر امور خارجهی ژاپن را به این هنرمند پیشکسوت اهدا کرد. تقدیری که شجاع نوری را به عنوان سفیر فرهنگی میان این دو تمدن کهن آسیایی معرفی کرده است.
مسئولیت های علیرضا شجاع نوری در سینما
حجتالله ایوبی، رییس سازمان سینمایی، در تاریخ چهاردهم آبان ۱۳۹۲ با درک ظرفیتهای منحصر به فرد علیرضا شجاع نوری، سکان مشاورت امور بینالملل این سازمان را به این هنرمند پیشکسوت سپرد. این انتخاب به دنبال سالها تجربهی عملی شجاع نوری در عرصههای مختلف سینمایی و آشنایی عمیق او با پیچیدگیهای سینمای جهانی بود. هنرمندی که پیش از این با تهیهکنندگی آثار مشترک بینالمللی، ظرفیتهای فرهنگی خود را به نمایش گذاشته بود.
علیرضا شجاع نوری در سلمان فارسی
سریال سلمان فارسی به کارگردانی داوود میرباقری جدیدترین پروژهی هنری علیرضا شجاع نوری است. این اثر عظیم که روایتی از زندگی یکی از برجستهترین صحابی پیامبر اسلام را ارائه میدهد، مخاطبان را به سفری تاریخی از امپراتوری ساسانی تا سرزمینهای بیزانس و دوران صدر اسلام میبرد. علیرضا شجاع نوری در نقش سلمان فارسی، نقشی را بر عهده گرفته که نوید یک بازی به یاد ماندنی دیگر را از این هنرمند میدهد. این مجموعه که قرار است در اواخر سال ۱۴۰۵ روی آنتن برود، با حضور بازیگرانی چون فرهاد اصلانی، ستاره اسکندری، حسام منظور، مجید مظفری، داریوش فرهنگ، یوسف صیادی، الهام کردا و … یکی از پربازیگرترین تولیدات تاریخ تلویزیون ایران محسوب میشود. از ویژگیهای منحصر به فرد این پروژه، حضور همزمان نسلهای مختلف بازیگری و همچنین بازیگران مطرح خارجی است که همگی زیر نظر داوود میرباقری گرد هم آمدهاند تا روایتی ماندگار از این شخصیت تاریخی خلق کنند.
ویژگی های هنری علیرضا شجاع نوری
در سینمای ایران کمتر چهرهای را میتوان یافت که همچون علیرضا شجاع نوری تلفیقی از مهارت حرفهای و کاریزمای طبیعی را به نمایش گذاشته باشد. این هنرمند صاحبسبک با هر نقش آفرینی خود، امضای منحصر به فردی را بر پردهی نقرهای سینما حک کرده است. شجاع نوری در نقشآفرینیهای تاریخی خود، چنان غرق در شخصیت میشود که گویی از دل تاریخ به صحنه آمده است. اما هنر او تنها به بازیگری محدود نمیشود؛ او در مقام تهیهکننده نیز همواره آثاری را برمیگزیند که بازتابدهندهی دغدغههای عمیق انسانی و اجتماعی باشند. با گذشت چهار دهه از فعالیت بیوقفهی این هنرمند، نه از شور و شوق او کاسته و نه از اعتبارش کم شده است. امروز علیرضا شجاع نوری نه فقط یک بازیگر، که الگویی تمامعیار برای نسل جدید هنرمندان و بازیگران است.
فیلم شناسی علیرضا شجاع نوری
سینما
- بیبی چلچله (۱۳۶۳) به کارگردانی کیومرث پوراحمد
- آن سوی مه (۱۳۶۴) به کارگردانی منوچهر عسگری نسب
- شیر سنگی (۱۳۶۵) به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی
- دست نوشتهها (۱۳۶۵) به کارگردانی مهرزاد مینویی
- روز واقعه (۱۳۷۳) به کارگردانی شهرام اسدی
- تردید (۱۳۸۷) به کارگردانی واروژ کریم مسیحی
- یک دقیقه و یازده ثانیه (۱۳۹۱) به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی
- فردا (۱۳۹۲) به کارگردانی مشترک مهدی پاکدل و ایمان افشاریان
- محمد رسولالله (۱۳۹۴) به کارگردانی مجید مجیدی
- نگار (۱۳۹۵) به کارگردانی رامبد جوان
- کمدی انسانی (۱۳۹۵) به کارگردانی محمدهادی کریمی
- سونامی (۱۳۹۷) به کارگردانی میلاد صدرعاملی
سریال
- سربداران (۱۳۶۲) به کارگردانی محمدعلی نجفی
- پشت کوههای بلند (۱۳۹۱) به کارگردانی امرالله احمدجو
- بانوی عمارت (۱۳۹۷) به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد
- سلمان فارسی (در حال ساخت) به کارگردانی داوود میرباقری
تهیه کنندگی
- شیر سنگی (۱۳۶۵) به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی
- فردا (۱۳۸۰) به کارگردانی ستسو ناکایاما
- زیستن (۱۳۸۰) به کارگردانی رضا سبحانی
- فرش باد (۱۳۸۱) به کارگردانی کمال تبریزی
- نامهها (۱۳۸۱) به کارگردانی سامان آسترکی
- من و نگین دات کام (۱۳۸۲) به کارگردانی حسین قناعت
- یک بوس کوچولو (۱۳۸۳) به کارگردانی بهمن فرمان آرا
- باغهای کندلوس (۱۳۸۳) به کارگردانی ایرج کریمی
- کتاب قرمز (۱۳۸۶) به کارگردانی مزدک میرعابدینی
- صندلی خالی (۱۳۸۷) به کارگردانی سامان آسترکی
- زیر آب (۱۳۸۸) به کارگردانی سپیده فارسی
- روشن، خاموش، روشن (۱۳۸۹) به کارگردانی حمیدرضا چارکچیان
- دونده زمین (۱۳۸۹) به کارگردانی کمال تبریزی
- شنل (۱۳۹۵) به کارگردانی حسین کندری
- مستند یک لقمه خواب (۱۳۹۵) به کارگردانی مونا زندی حقیقی
- بنفشه آفریقایی (۱۳۹۶) به کارگردانی مونا زندی حقیقی
- شب اول هجده سالگی (۱۳۹۷) به کارگردانی حامد تهرانی