زندگینامه شهید عباس دوران و عکس همسر و فرزندش+ فیلم لحظه شهادت عباس دوران
بروزرسانی: 24 تیر 1404
شهید عباس دوران را با رکورد کمسابقهاش در تعداد عملیاتهای پروازی طی ۲۲ ماه حضورش در جنگ میشناسند. در این مطلب از ستاره با سوابق نظامی و خانواده این شهید خلبان بیشتر آشنا میشویم.
خلاصه زندگینامه شهید عباس دوران
عباس دوران متولد ۲۰ مهر ۱۳۲۹ در شیراز است. پدرش محمد ابراهیم دوران، بازاری معتمدی در سردزک شیراز بود. شهید دوران طی کودکی شاگرد ممتاز مدرسه بود و همراه پدر در مسجد حضور مییافت تا در مجالس مذهبی شرکت کند. خواهر و مادر عباس دوران میگویند او از کودکی مهربان، کتابخوان و بخشنده بوده و این روحیه تا زمان شهادت در او پررنگ بود. در ادامه عکس شهید عباس دوران در سالهای نوجوانی و جوانی را میتواند ببینید.
آغاز مسیر عباس دوران در نیروی هوایی
عباس دوران در سال ۱۳۴۸ در رشته طبیعی (تجربی قدیم) از دبیرستان سلطانی شیراز دیپلم گرفت اما همان سال مسیرش را به سمت شغل موردعلاقهاش، خلبانی، تغییر داد و در آزمون مرکز فرماندهی آموزش هوایی شیراز شرکت کرد. سپس در سال ۴۹ در دانشکده خلبانی نیروی هوایی پذیرفته شد و به یادگیری پرواز با هواپیماهای سبک پرداخت و ۲ سال بعد از طرف دولت برای تکمیل آموزشهای نیروی هوایی به آمریکا اعزام شد. سپس در مرکز لاکلند زبان انگلیسی تخصصی یاد گرفت و به پایگاه کلمبوس (میسیسیپی) برای آموزش خلبانی با هواپیماهای Bonnanza، T‑۴۱ و T‑۳۷ ورود پیدا کرد.
در نهایت پس از یکسال، در سال ۵۲ گواهی خلبانی پیشرفته را از امریکا دریافت کرد و در ایران به عنوان ستوان دوم در پایگاههای یکم و سوم شکاری (نوژه) مشغول خدمت شد و کار با هواپیمای F‑۴ Phantom II را آغاز کرد.
شهید عباس دوران در جنگ تحمیلی
در زمان شروع جنگ ایران و عراق، عباس دوران به عنوان معاون عملیات پایگاه سوم شکاری و افسر خلبان شکاری در پایگاه نوژه، همدان خدمت میکرد. نکته جالب درباره شهید دوران این بود که تنها پس از دو ساعت از شروع جنگ ایران و عراق او به عملیات رفت و طی اولین عملیاتش در جنگ تحمیلی از هواپیماهای ایرانی پشتیبانی کرد. او بیش از ۱۲۰ پرواز عملیاتی طی ۲۲ ماه حضور در نبرد ایران و عراق انجام داد که تا آن زمان رکوردی کمسابقه در نیروی هوایی ایران بود. همچنین از برجستهترین عملیاتهایی که عباس دوران در آنها حضور داشت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عملیات مروارید سال ۵۹؛ گلولهباران ناوچههای عراقی
فرماندهی دسته پروازی در بیتالمقدس و تسریع فتح خرمشهر؛ سال۶۰
عملیات شناسایی خطر اجلاس بغداد و عملیات نمادین هوایی علیه بغداد؛ سال ۶۱
بمباران پالایشگاه الدوره؛ سال ۶۱
شهادت خلبان عباس دوران
عباس دوران در ۳۰ تیر ۱۳۶۱ طی آخرین عملیاتش که هدایت سه فروند هواپیما F-4 برای بمباران پالایشگاه الدوره بود به شهادت رسید. طی این عملیات وقتی که هواپیمای دوران هدف موشک Roland عراقی قرار گرفت، همرزم او، منصور کاظمیان، ایجکت کرد و از کابین خارج شد؛ اما دوران ترجیح داد در هواپیما بماند و آن را به محوطه هتل الرشید هدایت کند تا مأموریت را کامل کرده باشد. این در حالی بود که قبل از شهادتش بارها به دوستان و همرزمانش گفته بود که هرگز تن به ذلت نخواهد داد و اگر در حین پرواز مورد اصابت موشک دشمن قرار گیرد، هواپیمای سانحه دیده را بر سر دشمن خواهد کوبید.
در بخشی از انیمیشن «نامها» نیز، که شهدای نامدار سالهای دفاع مقدس را معرفی میکند، به شهادت خلبان عباس دوران اشاره شده است. در این بخش از انیمیشن که در ادامه آمده، داستان شهادت ایشان تصویرسازی شده است.
قبر شهید عباس دوران کجاست؟
درنهایت پیکر شهید عباس دوران در سال ۸۱ به وطن بازگشت و در تاریخ ۵ مرداد در گلزار شهدای تخت فولاد شیراز خاکسپاری شد. در ادامه عکس قبر شهید عباس دوران را میبینید. همچنین رهبر انقلاب، آیت الله خامنهای، به پاس فداکاریهای بیسابقه عباس دوران در جنگ تحمیلی لقب قهرمانملی را به او اعطا کرد. همچنین برای بزرگداشت نام این خلبان نامدار، سیام تیر ماه را به عنوان روز خلبان در ایران نامگذاری کردهاند.
همسر عباس دوران کیست؟
همسر شهید دوران، نرگس خاتون دلير روی فرد است و برخی منابع به اشتباه، زهرا مشتاق را همسر عباس دوران معرفی میکنند. طبق مصاحبههای انجام شده با همسر شهید، آنها در خرداد سال ۵۸ و طی خواستگاری سنتی با هم آشنا شدند. همچنین تصویری از شهلا جاهد به نادرست به عنوان عکس همسر شهید عباس دوران منتشر شده است که صحت ندارد. در ادامه تصویر درست همسر سردار دوران را آوردهایم.
فرزندان شهید عباس دوران
عباس دوران یک فرزند پسر دارد که نامش امیررضا است در زمان شهادت پدر ۸ ماهه بود. امیررضا دوران در حال حاضر مدیر منابع انسانی شرکت زاگرس جنوبی است و به گفته خودش مادرش اجازه نداده راه پدر را در خلبانی و نیروی هوایی ادامه دهد.
مادر شهید عباس دوران
مادر شهید عباس دوران هشت فرزند داشت و عباس فرزند دومش بود. او درباره پسرش میگوید همیشه مهربان و بامعرفت بود و پس از شهادتش هم فقط یکبار خوابش را دیدم که از من خواست همراش بروم. همچنین برادر عباس دوران درباره این شهید خاطره جالبی را تعریف میکند: «او با پای برهنه در کوچهها راه میرفت و میگفت: شما نمیدانید دوری از اینجا چقدر برای من سخت بوده است.»