بهترین سن کودک برای شاغل شدن مادر چیست؟ ۶ بازه سنی با جزئیات

شاغل شدن مادر، به‌خصوص در سال‌های ابتدایی کودک، تصمیمی چالش‌برانگیز است. بسیاری از مادران در این برهه سر یک دوراهی سخت گیر می‌کنند؛ دغدغه‌های مالی یا نیازهای کودک؟ بهترین سن کودک برای شاغل شدن مادر با توجه به شرایط زندگی او تعیین می‌شود؛ اما معمولاً بعد از پایان یک‌سالگی کودکان و در صورتی که برای آن‌ها مراقبی مثل پرستار یا مادربزرگ وجود داشته باشد، مادر می‌تواند به کار خود برگردد. در این شرایط، آمادگی عاطفی کودک و توان روانی مادر برای تحمل اضطراب جدایی اهمیت زیادی دارد. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره بهترین سن کودک برای شاغل شدن مادر بیشتر صحبت کنیم.

سن کودک	وضعیت رشدی کودک	امکان شاغل شدن
۰ تا ۶ ماهگی	کودک نیاز کامل به مراقبت دارد و پیوند قوی بین او و مادر برقرار است.	نامناسب
۶ تا ۱۲ ماهگی	کودک شروع به کنجکاوی و تعامل با محیط می‌کند، اما هنوز وابسته به مادر است.	نسبتا نامناسب
۱۲ تا ۱۸ ماهگی	به‌مرور استقلال کودک شکل می‌گیرد و با مفهوم جدایی آشنا می‌شود.	نسبتا مناسب
۱۸ تا ۳۶ ماهگی	کودک از لحاظ گفتاری رشد می‌کند و تعامل اجتماعی دارد.	مناسب
۳ تا ۵ سالگی	کودک آماده برای ورود به جمع و مکان‌هایی مثل مهدکودک است.	بسیار مناسب
بالای ۵ سال	کودک وارد پیش‌دبستانی و مدرسه می‌شود و استقلال بیشتری پیدا می‌کند.	کاملا مناسب

چه زمانی مادر می‌تواند بعد از تولد کودک شاغل شود؟

همانطور که در Financial Samurai آمده است:

مقاله را با یک نقل‌قول آغاز می‌کنیم:

whether or not a mother breastfeeds, the bond between baby and mother is stronger because a baby associate its mother with food and survival.

چه مادر به نوزاد خود شیر بدهد و چه ندهد، پیوند میان مادر و نوزاد قوی‌تر است، چون نوزاد مادرش را با غذا و بقا مرتبط می‌داند. 

از آن‌جا که ارتباط بین مادر و نوزاد قوی است، او نمی‌تواند به‌راحتی نوزادش را رها کند و به شغل و کارهای عقب‌افتاده‌اش برسد. مادر تا سن به‌خصوصی باید مراقب نوزاد باشد و نیازهای او را برطرف کند؛ اما این کار تا چه موقع ادامه دارد؟ پاسخ را در این جدول بررسی می‌کنیم:

چطور بفهمیم که کودک برای تنها ماندن آماده است؟

برخی از مهم‌ترین نشانه‌های آمادگی کودک برای تنها ماندن (با حضور پرستار یا یک مراقب) عبارت هستند از:

• توانایی جدایی بدون اضطراب: کودک گریه‌های طولانی، وحشت‌زدگی یا وابستگی افراطی به مادر ندارد و به‌تدریج شرایط استقلال بیشتری پیدا می‌کند.
• اعتماد به مراقب‌های دیگر: کودک با فردی به‌غیر از مادر هم (مثل پرستار یا اعضای دیگر خانواده) احساس امنیت می‌کند و به او اعتماد دارد.
• توانایی سرگرم شدن بدون حضور مادر: کودک بدون نیاز به حضور مادر، توانایی سرگرم کردن خود را با کارهایی مثل نقاشی کشیدن یا بازی کردن دارد.
• رشد مهارت‌های کلامی و ارتباطی: کودک می‌تواند به‌خوبی نیازهای خود مثل نیاز به غذا یا دستشویی را بیان کند.
• توانایی خودمراقبتی حتی به‌صورت محدود: کودک می‌تواند برخی نیازهای خود مثل دستشویی کردن را حتی در صورت نبود مادر رفع کند.
• تجربه‌های موفقیت‌آمیز در جدایی‌های کوتاه‌مدت: در گذشته، کودک تجربه‌های موفقیت‌آمیزی در جدایی از مادر داشته و احتمالاً آماده استقلال بیشتر است.
• توانایی تحمل تأخیر در پاسخ به نیازها: کودک برای تأمین نیازهای خود صبر می‌کند و عجله‌ای ندارد.

مقایسه فرزندان مادران شاغل و غیرشاغل از لحاظ عاطفی

به گزارش وب‌سایت ResearchGate، مطالعه‌ای برای بررسی تفاوت بین فرزندان مادران شاغل و غیرشاغل از نظر بلوغ عاطفی انجام شد. برای این مطالعه، ۸۰۰ دانش‌آموز انتخاب شدند که ۴۰۰ نفر آن‌ها مادر شاغل و ۴۰۰ نفر دیگر مادر غیرشاغل داشتند. نتایج تحقیقات نشان داد که فرزندان مادران غیرشاغل از لحاظ عاطفی پایدار هستند و شخصیت سازگار اجتماعی، یکپارچه و وابسته داشتند. در نقطه مقابل، کودکان مادران شاغل نشانه‌هایی مثل بی‌ثباتی، ناسازگاری اجتماعی، شخصیت ناپیوسته و مستقل از خود نشان می‌دادند.

در این جدول نیز به‌صورت دقیق‌تر ویژگی‌های فرزندان مادران شاغل و غیرشاغل را با هم بررسی می‌کنیم:

ویژگی‌ها	کودکان مادران شاغل	کودکان مادران غیرشاغل
سبک دلبستگی	تجربه اضطراب جدایی یا دلبستگی ناایمن	دلبستگی ایمن و پایدار با مادر
استقلال‌طلبی	تمایل به تصمیم‌گیری فردی و وابستگی کم	نیاز به گرفتن تایید و کمک والدین در شرایط مختلف
ساختار شخصیتی	گاهاً شخصیت مبهم یا دوگانه	ساختار شخصیتی منسجم و با اعتماد به نفس
پاسخ به موقعیت‌های اجتماعی	محتاط یا مضطرب تا زمان عادت کردن	تطبیق‌پذیری بالا با موقعیت‌های ناآشنا
الگوی رفتاری	پرستار، پدر، مهدکودک یا رسانه ها	عمدتاً مادر

مقایسه مادران شاغل و غیرشاغل

ویژگی	مادر شاغل	مادر غیرشاغل
خستگی روانی	ناشی از تعادل بین کار و خانواده	ناشی از یک‌نواختی وظایف داخل خانه
ارتباط با کودک	فشرده و برنامه‌ریزی‌شده	پیوسته و انعطاف‌پذیر
احساس کنترل بر زندگی	بر اساس حمایت محیط کار و خانواده	بر اساس میزان رضایت از نقش مادری
رضایت شخصی	بر اساس موفقیت در نقش‌های مختلف	بر اساس معنا و ارزش نقش مادری
احساس گناه	نبود وقت یا غیبت در لحظات خاص	محدود شدن در نقش‌های فردی
ثبات هیجانی	نیازمند مهارت تنظیم احساس در موقعیت‌های مختلف	نیازمند تاب‌آوری در برابر فشارهای خانه داری

همچنین، برخی نشانه‌های رفتاری مانند خودارضایی ممکن است در شرایطی ظاهر شوند که کودک درگیر اضطراب، ناسازگاری یا فشارهای عاطفی ناشی از تغییرات محیطی مثل شاغل شدن مادر است. در این موارد، بررسی دقیق‌تر وضعیت روانی کودک توصیه می‌شود.

همان‌طور که در مقاله علت خود ارضایی در كودكان دختر سایت سلام آگاهی آمده است،

• کودکان در این مرحله ممکن است رفتارهای زیر را از خود بروز دهند:
• برهنه بودن به آنها احساس راحتی می‌دهد.
• دوست دارند اندام تناسلی خود را لمس کنند.
• ممکن است تمایل داشته باشند که اندام تناسلی کودکان یا بزرگسالان آشنای خود را لمس کنند.
• علاقمند به لمس اندام جنسی والدین خود هستند.
• دیدن بدن برهنه بزرگسالان کنجکاوی آنها را بیشتر می‌کند.

زمان‌بندی درست برای شاغل شدن؛ تعادل بین نیازهای کودک و مادر

برای زمان‌بندی درست جهت شاغل شدن، باید به چند نکته توجه کنید تا بین نیازهای کودک و خودتان تعادل برقرار شود:

• ارزیابی وضعیت کودک: به سن، نیازهای عاطفی و جسمی، خواب و تغذیه کودک توجه کنید.
• بررسی میزان آمادگی: آیا سلامت جسمی و روانی کافی دارید؟ آیا انرژی و انگیزه‌تان برای کار به اندازه کافی بالاست؟
• کار پاره‌وقت یا دورکاری: با انتخاب این نوع مشاغل، انعطاف‌پذیری بیشتری برای حفظ تعادل بین کار و مراقبت از کودک خواهید داشت.
• دریافت حمایت: از همسر، والدین یا دیگر اعضای خانواده بخواهید که کمک‌تان کنند. می‌توانید پرستار کودک استخدام کنید.
• برنامه‌ریزی دقیق: ساعات کاری خود را با برنامه کودک (مثل ساعات حضور او در مهدکودک) تنظیم کنید.
• انتخاب مهدکودک: می‌توانید کودکان بالای یک سال را به مهدکودک‌ها بسپارید. البته مهدکودکی باکیفیت و مناسب انتخاب کنید تا پس از سپردن کودک، نگرانی کمتری داشته باشید.
• وقت‌گذرانی باکیفیت با کودک: جهت حفظ پیوند عاطفی بین خود و کودک، هر روز زمانی را به‌طور ویژه برای فرزندتان اختصاص دهید.
• مراقبت از خود: زمانی را صرفاً برای استراحت و تفریح خود در نظر بگیرید تا دچار فرسودگی نشوید؛ مثلاً به باشگاه بروید، زمانی را با دوستان‌تان سپری کنید یا با همسرتان وقت بگذرانید.
• مرخصی زایمان: معمولاً به مادران مرخصی زایمان داده می‌شود؛ بنابراین، از مرخصی خود استفاده کنید تا فرزندتان به‌مرور بزرگ شود و بتوانید او را به مراقب حرفه‌ای بسپارید.
• انتخاب شغل منعطف: کارهای پروژه‌ای را انتخاب کنید که ساعت کاری منعطف‌تری دارند.
• شروع آهسته: با ساعات کاری کم شروع کنید و به‌مرور، ساعات کاری‌تان را افزایش دهید.
• تقویت حس استقلال کودک: از سنین پایین، با بازی‌های آموزشی کمک کنید تا فرزندتان مستقل شود و ساعاتی در روز را بدون حضور شما (در صورت حضور مراقب) سپری کند.
• انتخاب مشاغل ساده: مشاغل ساده‌تری را انتخاب کنید که بار روانی کمتری دارند. این مشاغل به‌دلیل استرس شغلی کمتر، برای مادران مناسب‌تر هستند.

کلام آخر

بهترین سن کودک برای شاغل شدن مادر، معمولاً بعد از یک‌سالگی و با پیدا کردن شخصیت مستقل توسط کودک است. زمانی که کودک بتواند با مراقبی مانند پرستار یا اعضای خانواده، ارتباط عاطفی عمیق‌تری برقرار کرده و ساعاتی را بدون حضور مادر سپری کند، می‌توانید با بررسی شرایط، به کار بازگردید. در انتخاب نوع شغل خود نیز دقت داشته باشید تا در آینده با مشکلی روبه‌رو نشوید. برای اطمینان بیشتر درباره زمان مناسب برای شاغل شدن، پیشنهاد می‌دهیم به یک مشاور کودک مراجعه کنید. مشاور با بررسی شرایط و وضعیت رشدی کودک، بهترین پیشنهاد را به شما می‌دهد.