نویسنده: نگار قرهی
بروزرسانی: 31 خرداد 1404
قیمت تتر و نقش آن در ثبات دارایی های دیجیتال در شرایط پرریسک
قیمت تتر به‌طور مداوم معادل یک دلار آمریکا است و همین پیوند ثابت با دلار، آن را به گزینه‌ای کم‌نوسان و قابل اتکا برای ذخیره ارزش در شرایط ناپایدار بدل کرده است. در مواقعی که ریال دچار افت شدید ارزش می‌شود، بسیاری از ایرانیان به خرید تتر روی می‌آورند تا سرمایه خود را از موج تورم و کاهش ارزش پول ملی نجات دهند.
به‌عنوان مثال، پس از شروع جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، صرافی‌های رمزارز در ترکیه، ایران و روسیه شاهد افزایش چشمگیر حجم معاملات تتر بودند. بنا بر داده‌های CoinMetrics، در آن دوره حجم تراکنش‌های تتر بیش از ۴۰ درصد افزایش یافت.
پناهگاه دیجیتال در برابر تورم و تحریم ها
تحریم‌های اقتصادی و انسداد مبادلات مالی بین‌المللی، همواره بر اقتصاد ایران فشار وارد کرده‌اند. اما در شرایط جنگی که تحریم‌ها تشدید می‌شود و احتمال اختلال در نظام بانکی کشور بالا می‌رود، تتر می‌تواند جایگزین مناسبی برای نقل‌وانتقالات ارزی باشد.
طبق گزارشی از Elliptic در سال ۲۰۲۳، حجم استفاده از تتر در کشورهای تحریمی طی دو سال گذشته بیش از ۳۲۰ درصد رشد داشته است. در ایران نیز بخشی از فعالیت‌های تجاری کوچک و حتی واردات غیررسمی، با تتر انجام می‌گیرد؛ به‌ویژه در شرایطی که دسترسی به دلار نقدی دشوارتر از همیشه است.
به‌گفته “آنتونی ترینچف” تحلیلگر ارشد پلتفرم Nexo، «در مناطقی که نظام بانکی در آستانه فروپاشی است یا زیر فشار تحریم‌هاست، استیبل‌کوین‌ها به آخرین امید مردم برای حفظ دارایی تبدیل می‌شوند. تتر، به‌دلیل دسترسی گسترده و مقبولیت جهانی، در صدر این انتخاب‌ها قرار دارد.»
افزایش اطمینان به تتر در جوامع بحران زده
در بسیاری از کشورها، تجربه مردم از پول محلی آمیخته با خاطرات تلخ کاهش ارزش است. در ایران، با تجربه تورم‌های سالانه بالای ۴۵ درصد و کاهش قدرت خرید، مردم به ابزارهای جایگزین برای ذخیره ارزش اعتماد بیشتری پیدا کرده‌اند. در سال ۲۰۲۴، طبق گزارش بانک مرکزی، رشد قیمت مسکن و طلا در تهران به‌مراتب کمتر از رشد قیمت تتر در بازار آزاد بود. همین موضوع سبب شد که کاربران دیجیتال به استفاده روزمره از تتر برای حفظ دارایی روی آورند، حتی در شرایطی که خرید طلا یا املاک دیگر مقرون‌به‌صرفه نبود.
با تشدید بحران‌ها در مرزهای ایران و احتمال کشیده‌شدن جنگ با اسرائیل به داخل خاک کشور، نگرانی‌های عمومی درباره سقوط ریال یا اختلال در مبادلات بین‌المللی بالا گرفته است. در چنین وضعیتی، کاربران ایرانی در پلتفرم‌های رمزارز مانند نوبیتکس، رمزینکس و اوکی‌اکس، تقاضای بالاتری برای خرید تتر نشان دادند. شواهد نشان می‌دهد که این ارز دیجیتال به‌شکل یک پناهگاه ارزی در برابر فشارهای مالی عمل کرده و حتی برای پرداخت‌های تجاری کوچک، جای ارز رسمی را گرفته است.
ملاحظات و ریسک های احتمالی در استفاده از تتر
البته باید توجه داشت که هرچند تتر مزایای بی‌شماری دارد، اما خالی از ریسک نیست. این ارز وابسته به ذخایر دلاری است که در اختیار شرکت Tether Limited قرار دارد و چند بار در معرض اتهاماتی درباره شفافیت این ذخایر قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۱، نهادهای نظارتی آمریکا از تتر خواستند گزارش دقیق‌تری از پشتوانه دلاری خود ارائه دهد.
این موضوع در شرایط عادی ممکن است نگرانی‌هایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند؛ اما در شرایط جنگی و بحران‌های داخلی، به‌دلیل نبود جایگزین مناسب، همچنان تتر گزینه‌ای قابل‌اتکا محسوب می‌شود.
همچنین قطع دسترسی به اینترنت بین‌المللی یا فیلترینگ پلتفرم‌های معاملاتی در ایران، ممکن است چالش‌هایی در استفاده روزمره از تتر ایجاد کند. با این حال، کاربران ایرانی با راهکارهایی مانند کیف پول‌های آفلاین، استفاده از VPN و صرافی‌های غیرمتمرکز، همچنان موفق به حفظ و انتقال دارایی خود از طریق تتر می‌شوند.
جمع بندی
در شرایطی که کشورهایی مانند ایران با جنگ، تحریم و بی‌ثباتی اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تتر نقش مهمی در حفظ ارزش دارایی ایفا می‌کند. از کاهش اثرات تورم تا ایجاد مسیرهای جایگزین پرداخت بین‌المللی، این استیبل‌کوین توانسته جای خود را در میان مردم و کسب‌وکارهای کوچک باز کند. اگرچه محدودیت‌هایی نظیر وابستگی به زیرساخت‌های اینترنتی و نبود نظارت بین‌المللی شفاف بر ذخایر تتر وجود دارد، اما در مقایسه با ریسک‌های نگهداری پول نقد، تتر گزینه‌ای هوشمندانه برای عبور از شرایط بحران به‌نظر می‌رسد؛ به‌ویژه در دوره‌ای که تنش میان ایران و اسرائیل، نااطمینانی‌های اقتصادی را به اوج رسانده است.
