نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 1 خرداد 1401
ستاره | سرویس مذهبی – از نظر اسلام، داشتن وضو امری است پسندیده تا آن حد که در آموزه های دینی ما، دایم الوضو بودن یک ارزش به حساب می آید؛ برای مثال، حضرت محمد مصطفی (ص) می فرمایند: «اگر می توانی که در تمام شبانه روز با وضو باشی این کار را بکن که اگر در حال طهارت بمیری، شهید از دنیا رفته ای»
وضو چیست؟
|
انسان براى نماز باید علاوه بر پاكى از نجاستها ، طهارت از حَدَث اصغر( هر چه كه موجب فقط وضو شود، مانند خروج بول و غائط ) و حَدَث اكبر( هر چه كه موجب غسل شود ، مانند جماع و حیض ) داشته باشد و وضو و غسل موجب پاكى از حدث و شرط صحّت نماز است. |
ترتیب در اعمال وضو
نیت وضو
برای وضو اول باید نیت وضو یعنی قصد وضو گرفتن برای انجام فرمان خدا و تقرب به خدا را داشته باشیم.
شستن صورت در وضو
بعد ابتدا با دست راست مقداری آب می ریزیم به بالای صورت و از جایی که مو روییده است را تا انتهای چانه، گردی جلوی صورت را می شوییم.
درازای صورت را باید از بالای پیشانی جایی كه موی سر بیرون می آید تا آخر چانه شست و پهنای آن به مقداری كه بین انگشت وسط و شست قرار می گیرد باید شسته شود و اگر مختصری از این مقدار را نشویند وضو باطل است و برای آن كه یقین كند این مقدار كامل شسته شده كمی اطراف آن را نیز بشویند.
احکام شستن صورت در وضو
سوال) وظیفه كسی در پیشانی او مو روئیده یا جلوی سرش مو ندارد چیست؟
جواب: باید به اندازه معمول پیشانی را بشوید.
سوال) اگر كسی احتمال دهد چرك یا چیز دیگری در ابروها، گوشه های چشم و لب او نمی گذارد آب به آن برسد چه وظیفه ای دارد؟
جواب: چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد باید احتیاط پیش از وضو بررسی كند تا اگر مانعی هست برطرف نماید.
سوال) وظیفه كسی كه پوست صورت او از لای مو پیدا باشد چیست؟
جواب: باید آب را به پوست برساند و اگر پیدا نباشد شستن مو كافی است و رساندن آب به زیر آن لازم نیست.
سوال) اگر كسی شك كند پوست صورت از لای مو پیدا است یا نه چه كاری باید انجام دهد؟
جواب: بنا بر احتیاط واجب باید مو را بشوید و آب را به پوست برساند.
سوال) آیا شستن موهایی كه از حد صورت بیشتر است لازم می باشد؟
جواب: {خیر} واجب نیست مانند زیادی محاسن (ریش) كه از درازا یا پهنای صورت گذشته باشد.
سوال) شستن داخل بینی و مقداری از لب و چشم كه در وقت بستن دیده نمی شود چه حكمی دارد؟
جواب: واجب نیست ولی برای آنكه یقین كند از جاهایی كه باید شسته شود چیزی باقی نمانده مقداری از آنها را نیز بشوید.
سوال) نمازهای كسی که نمی داند در هنگام وضو مقداری از لب و چشم و داخل بینی را شسته یا نه چه حكمی پیدا می كند؟
جواب: كسی كه نمی دانسته باید این مقدار را بشوید اگر نداند در وضوهایی كه گرفته این مقدار را شسته یا نه نمازهایی كه خوانده صحیح است.
شستن دست راست در وضو
بعد با دست چپ آب می ریزیم به بالای آرنج دست راست و باز از بالا به پایین و نه برعکس می شوییم تا سر انگشتان.
شستن دست چپ در وضو
بعد با دست راست آب می ریزیم به بالای آرنج دست چپ و باز از بالا به پایین و نه برعکس می شوییم تا سر انگشتان.
احکام شستن دست ها در وضو
سوال) اگر دستها را تر كند و به صورت و دستها بكشند وضویش چه حكمی پیدا می كند؟
جواب: چنانچه تری دست به قدری باشد كه بر اثر كشیدن دست آب كمی بر آنها جاری شود كافی است.
سوال) در موقع وضو دستها را باید تا چه قسمتهایی بشوید؟
جواب: باید دستها را تا سر انگشتان بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است.
سوال) اگر دستها را پیش از وضو تا مچ شسته باشد آیا شستن دوباره آن لازم است؟
جواب: بله حتی اگر پیش از وضو دستهای خود را تا مچ شسته باشد.
سوال) شستن دستها و صورت برای وضو گرفتن چند مرتبه لازم است؟
جواب: مرتبه اول: واجب، مرتبه دوم: مستحب، مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد.
سوال) در هنگام شستن دستها برای وضو شستن اول و دوم و سوم چگونه محاسبه می گردد؟
جواب: اما كدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به قصد كسی است كه وضو می گیرد پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به دستها بریزد اشكال ندارد و همه آنها شستن اول حساب می شود و اگر به قصد اینكه سه مرتبه بشوید سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم حرام است.
سوال) برای آنكه یقین كند آرنج را كاملا شسته چه كاری باید انجام دهد؟
جواب: باید مقداری بالاتر از آرنج را نیز بشوید.
مسح سر در وضو
بعد با تری موجود در دست راست ، مسح سر می کشیم، یعنی انگشتان دستمان را می گذاریم بالای سر و کمی پایین می کشیم.
احکام مسح سر در وضو
سوال) جای مسح سر كجاست؟
جواب: یك قسمت از چهار قسمت سر كه مقابل پیشانی است جای مسح می باشد و هر جایی این قسمت را به هر اندازه مسح كند كافی است.
سوال) به چه مقدار باید سر را مسح كرد؟
جواب: بنا بر احتیاط واجب به مقدار عرض یك انگشت مسح نماید و احتیاط مستحب آن از درازا به اندازه درازای یك انگشت و از پهنا به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید.
سوال) آیا لازم است كه مسح سر بر پوست آن باشد؟
جواب: { خیر } لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد. بلكه بر موی جلوی سر نیز صحیح است.
سوال) كسی كه موی جلوی سرش بلند باشد، چه وظیفه ای دارد؟
جواب: كسی كه موی جلوی سر او به اندازه ای بلند است كه اگر مثلاً شانه كند به صورتش می ریزد یا به جاهای دیگر سر می رسد مانند زنها باید بیخ موها را مسح كند و یا فرق سر را باز كرده پوست سر را مسح كند.
سوال) آیا وضوی كسی كه موهای بلند سرش را جلو پیشانی و سر خود جمع كند و آن گاه بر آنها مسح نماید درست است؟
جواب: [خیر] بر موهایی كه از جاهای دیگر به جلوی سر جمع كند یا آمده باشد و مسح كند باطل است.
مسح پای راست در وضو
بعد مسح پا را انجام می دهیم، به این شکل که دست راستمان را که هنوز تر است از سر یکی از انگشتان پا تا مفصل پا می کشیم.
مسح پای چپ در وضو
بعد همین کار را با دست چپ، برای پای چپ انجام می دهیم.
احکام مسح پاها در وضو
سوال) روش صحیح مسح پا چگونه است؟
جواب: [باید] روی پاها را از سر یكی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح كند و بنا بر احتیاط مستحب تا مفصل را مسح نماید.
سوال) آیا باید مسح پای راست را مقدم بر پای چپ نماید؟
جواب: بنا بر احتیاط مستحب پای راست را مقدم بر مسح پای چپ نماید.
سوال) آیا می توان با دست چپ پای راست را مسح نمود؟
جواب: [خیر] پای راست را با دست راست و پای چپ را با دست چپ مسح نماید.
سوال) پهنای مسح پا به چه اندازه ای باید باشد؟
جواب: پهنای مسح پا به هر اندازه باشد كافی است ولی بهتر است به اندازه پهنای سر انگشت بسته باشد بهتر از آن مسح تمام روی پاست.
سوال) در مسح پا چه اندازه باید دست را روی پا كشید؟
جواب: واجب نیست كه در مسح پا دست را بر سر انگشت ها بگذارد و سپس به پشت پا بكشد بلكه اگر تمام دست را روی پا بگذارد و كمی بكشد كفایت می كند اگر چه قسمت اول بهتر است.
سوال) در مسح سر و روی پا چگونه باید عمل كرد؟
جواب: باید دست را روی آن بكشد و اگر دست را نگه دارد و سر یا پا را به آن بكشد وضو باطل است.
سوال) اگر موقعی كه دست را بر سر یا پا می كشد سر یا پا حركت كند وضو چه حكمی پیدا می كند؟
جواب: اشكالی ندارد.
سوال) اگر جای مسح پا قدری باشد وضو چه حكمی پیدا می كند؟
جواب: جای مسح باید خشك باشد و اگر به قدری تر باشد كه رطوبت كف دست بر آن اثر نكند خلاف احتیاط واجب است. ولی اگر تری آن كم باشد اما رطوبتی كه بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند كه از تری كف دست است اشكال ندارد.
سوال) اگر برای مسح رطوبتی در كف است نمانده باشد چه وظیفه ای دارد؟
جواب: نمی تواند دست را با آب غیر وضو تر كند بلكه باید از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.
سوال) مسح كردن پا از روی جوراب و كفش چه حكمی دارد؟
جواب: باطل است.
سوال) در چه صورتی مسح از روی جوراب و كفش مسح كند؟
جواب: اگر بر اثر سرمای شدید یا ترس از دزد درنده و مانندآن نتواند كفش یا جوراب رابیرون آورد مسح کردن بر آن اشكال ندارد.
سوال) اگر روی كفش نجس باشد در هنگام اضطرار چه وظیفه ای دارد؟
جواب: باید چیز پاكی بر آن بیندازد و به آن مسح كند و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
سوال) وظیفه كسی كه روی پای او نجس است و نمی توان برای مسح آن را آب بكشد چیست؟
جواب: باید تیمم نماید.
سوال) انجام چه امور و حالاتی برای وضو گرفتن مستحب است؟
جواب: مستحب است وضو را شاداب گرفت و آب وضو به مقدار یك مد باشد.
