هلیله سیاه چیست و چه خواصی دارد؟

استفاده از گیاهان دارویی مزیت‌های خاص خود را دارد و توانایی آن‌ها در بهبود و کنترل بیماری‌ها بر هیچکس پوشیده نیست. یکی از این گیاهان هلیله سیاه (Myrobalan) است. هلیله سیاه، گیاهی است معروف به اکسیر طول عمر که بومی کشور هند است و برای درمان بیماری‌های متعدد از آن استفاده می‌شود. در این مقاله به بررسی خواص دارویی و درمانی این گیاه مفید پرداخته‌ایم.

میوه آن اندکی دراز و نوک‌تیز و به رنگ سبز است که به مرور تبدیل به قرمز می‌گردد. در آخر مردادماه به طور کامل می‌رسد و تغییر رنگ می‌دهد. قهوه‌ای سیر مایل به سیاه آن را در اوایل شهریور از درخت می‌چینند و در آفتاب پهن می‌کنند تا خشک شود در اثر خشک شدن به طور کلی تغییر رنگ می‌دهد و به رنگ سیاه تبدیل می‌گردد و آماده برای بازار صادرات می‌شود. بهترین نوع آن بی‌دانه سفت بدون پوسیدگی کوچک با رنگ سیاه می‌باشد. این درخت بومی هندوستان است اما در بنگلادش و پاکستان هم وجود دارد.

طبع هلیله سیاه سرد و خشک است.

خواص هلیله سیاه

• هلیله تقویت کننده حافظه است.
• مانع از سفید شدن مو می‌شود.
• تقویت کننده معده به حساب می‌آید.
• سیستم گوارشی را برای هضم غذا تحریک می‌کند.
• مصرف آن به طور موثر سوزش سردل را درمان می‌کند. مصرف آن پس از غذا، اسیدیته معده را خنثی می‌کند.
• جویدن هر شب آن بیماری آسم را به حداقل کاهش می‌دهد.
• به عنوان ملین خفیف، یبوست را درمان می‌کند.
• برای درمان ناراحتی‌های چشمی، چشم را با دم کرده آن شست و شو دهید.
• جویدن روزانه مقداری از آن به صورت ناشتا، بیماری‌های متعدد از جمله بواسیر، قولنج و یبوست و آسم را درمان می‌کند.
• مصرف پودر شده آن، خون را تصفیه می‌کند.
• برای بر طرف کردن سیاهی دور چشم موثر است.

خواص درمانی هلیله سیاه و روش‌های مصرف

درمان یبوست: برای برطرف کردن یبوست‌های مزمن می‌توانید به مدت چهل شب بدون وقفه از هلیله سیاه استفاده کنید. برای این منظور باید آن را ریز و سفت را تمیز کرده سپس دویست گرم آن را کوبیده و بعد از هر شب به مدت چهل شب پنج گرم آن را روی زبان بریزید و بعد از آن آب بخورید. در صورت انجام مداوم این کار یبوست برطرف خواهد شد.

کوچک کردن شکم: برای کوچک کردن شکم باید به مدت چهل شب هر شب یک عدد هلیله را نیم‌کوب کرده و مصرف کنید بصورتیکه شب اول یک عدد و شب‌های بعد یک عدد اضافه شود تا روز چهلم که چهل عدد می‌شود. سپس از شب چهلم یک عدد از هلیله سیاه کم شود تا آنکه تعداد مصرفی آن برگردد به شب اول.

لاغری و کاهش وزن: مصرف این گیاه باعث افزایش سوخت و ساز و متابولیسم بدن شده و به لاغری و کاهش وزن کمک می‌کند. می‌توانید هر روز یک تا نصف قاشق غذاخوری پودر هلیله سیاه را در یک لیوان بزرگ آب گرم ریخته و سپس میل کنید.

دهان و دندان: از آنجا که این گیاه خاصیت ضد عفونی کننده قوی دارد، می‌توان از آن برای کمک به درمان پوسیدگی دندان‌ها، زخم دهان و بیماری‌های لثه بهره برد. در هند از جوشانده هلیله سیاه به عنوان دهان شویه استفاده می‌شود. مسواک کردن دندان‌ها با پودر هلیله سیاه و آرد عدس موجب سفیدی دندان می‌شود.  

از بین بردن بوی بد دهان: اگر از بوی بد دهان رنج می‌برید حتما این گیاه را امتحان کنید. به این منظور می‌توانید به مدت یک هفته یک دانه کوچک هلیله را در دهان بمکید. به مرور بوی بد دهان را از بین می‌برد.

تقویت کردن کبد: برای تقویت کبد یک قاشق سوپ خوری نرم شده آن را در مقداری ماست حل کرده و بعد از هر وعده غذای ظهر و شب به مدت ده روز بخورید.

تقویت کردن معده: برای هرگونه ناراحتی معده به مدت سه روز صبح ناشتا یک قاشق مرباخوری هلیله سیاه کوبیده شده را روی زبان ریخته و بعد از آن مقداری آب گرم بنوشید.

تقویت کردن چشم: برای تقویت نور چشم آن را کوبیده به مدت سه الی چهار هفته هر صبح قبل از طلوع آفتاب و قبل از خوردن صبحانه یک قاشق مرباخوری سر پر از آن را در دهان ریخته بلافاصله روی آن آب بنوشید.

اسهال: از هلیله سیاه برای بند آوردن اسهال نیز استفاده می‌شود. آن را کمی برشته کرده و بکوبید. سپس یک قاشق سوپ خوری از آن را روی زبان ریخته و بعد از آن آب گرم بنوشید.

سلامت پوست: هلیله سیاه دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی قوی بوده و به درمان آکنه و جوش صورت کمک می‌کند. بدین منظور مقداری پودر آن را در آب جوش بریزید و بر روی پوست صورت بمالید، بگذارید ۱۵ دقیقه بماند و سپس با آب سرد خوب بشویید. هلیله سیاه همچنین یک ضد آفتاب طبیعی است. می‌توانید مقداری پودر این گیاه را با آب یا شیر ترکیب کنید و بر روی پوست بمالید و خوب ماساژ دهید، سپس با یک دستمال تمیز پاک کنید.

درمان سیاهی دور چشم: برای درمان سیاهی دور چشم با هلیله سیاه مقداری از آن را با کف دریا و گلاب مخلوط کرده تا به شکل خمیر درآید. سپس این خمیر را دور چشم مالیده و بعد از ۱۵ دقیقه با آب بشویید.

پیشگیری از سفید شدن موی سر : افرادی که دچار سفیدی مو در سر هستند باید به مدت حداقل یک سال هر شب نیم ساعت بعد از هر وعده غذایی یک قاشق کوبیده آن را به همراه آب بخورند. به طور حتم جواب خواهند گرفت.

درمان شپش سر: به منظور استفاده از هلیله سیاه برای درمان شپش سر، میوه‌ی تازه آن را در مقداری روغن نارگیل جوشانده و عصاره به دست آمده را برای پیشگیری و درمان شپش بر روی موهای سر بمالید.

کاهش ریزش و افزایش رشد مو: هلیله سیاه باعث بهبود جریان خون در پوست سر شده و به این ترتیب باعث تقویت و افزایش رشد مو می‌شود. مصرف روزانه آن نیز به صورت خوراکی خون را پاک کرده و موجب سم زدایی می‌شود و در نتیجه به درمان ریزش مو کمک می‌کند.

درمان شوره سر: یکی از بهترین روش‌های طبیعی برای درمان شوره سر نیز  استفاده از هلیله سیاه است. بدین منظور می‌توانید ۴ عدد از میوه تازه آن را خرد کرده و در ۱۰۰ گرم روغن نارگیل بجوشانید تا عصاره آن در بیاید. این روغن را ۵ دقیقه بر روی موها و پوست سر ماساژ دهید و سپس با آب گرم و شامپو بشویید.

سردرد و میگرن: گفته می‌شود که اگر دانه‌های هلیله سیاه را با آب گرم شسته و روی پیشانی بگذارید، به درمان سردرد و میگرن کمک می‌کند.

دقت کنید!

• استفاده از این گیاه برای زنان باردار و شیرده منع شده است.
• مصرف بیش از حد پودر هلیله سیاه ممکن است باعث اسهال و مشکلات گوارشی مثل نفخ و افزایش گاز معده شود.
• مصرف هلیله سیاه در دوران قاعدگی و برای افراد بسیار لاغر یا کسانی که مدام احساس خستگی می‌کنند، توصیه نمی‌شود.