درباره ابتلا به بیماری پارانویا چه میدانید؟

پارانویا چیست؟

در تعریف عام آن، بیماری پارانویا حالتی است که شخص در آن با اهمیت فوق‌العاده و خارج از اندازه‌ای که به سلامت جانی و مالی خود می‌دهد، خود را شکنجه می‌دهد. این گونه از افراد مدام در این فکر هستند که عواملی انسانی، طبیعی یا ماوراء طبیعی خودشان، دارایی و افراد خانواده‌شان را تهدید می‌کنند و همه، در فکر توطئه چینی بر ضد آنها هستند.

بیماری پارانویا یکی از گونه‌های روان‌گسیختگی است. روان گیسختگی پارانوئید یک بیماری جدی و مزمن است که فرد گرفتار تماس با واقعیت را از دست داده و شاید شخص را به سوی بسیاری از حالت‌های خطرناک، مانند خودکشی، هدایت می‌کند.

نشانه‌های روان‌گیسختگی پارانوئید شامل:

• توهم‌های دیداری، مانند شنیدن صدا

• سوءظن یا عدم اعتماد، مانند گمان به این که همکار شما می‌خواهد شما را مسموم یا صدای شما را ضبط کند

• بیزاری

• خشم

• گوشه‌گیری

• خشونت

• دشواری‌های گفتاری

• رییس‌وار رفتار کردن

• اندیشه و کنش خودکشی

در روان گیسختگی پارانوئید به نظر می‌رسد که شخص بیشتر گرفتار حالت‌های بد رفتاری یا اندیشه‌های بد مانند دشواری در اندیشیدن، تمرکز، یا توجه می‌باشد.
این نوع اختلال شخصیت بیشتر در مردان دیده می‌شود.

چه عواملی که در بروز بیماری پارانویا نقش دارند؟

عوامل ارثی را در ایـن اختلال دخیل دانسته‌اند ، اما به نظـر می‌رسد نقش محیط اولیه پرورش کودک نیز بسیار مهم است.
محیط خانوادگی سرد، انزواجو، بی‌اعتمادی و سوءظن، موقعیت‌های برانگیزنده حسادت و کاهنده احترام به نفس ، بدرفتاری از سوی والدین و رفتار و گفتار طعنه آمیز و دارای معانی دوگانه از سوی آنان همه در ایجاد شخصیت پارانوئید نقش دارند. ممکن است بد گمانی به حدی شدید شود که منجر به طلاق ,ضرب و جرح و حتی قتل شود. علاوه بر ژنتیک که متهم اصلی این بیماری به شمار می‌آید، مصرف داروهایی که دارای آمفتامین هستند، همچنین مصرف قرص‌های روان‌گردان، ماری جوانا، کوکائین و امثال این‌ها هم در ابتلا به این بیماری تاثیرگذار است. از دیگر عواملی که برای علت بیماری پارانویا ذکر شده، استرس و نگرانی است.

بیماران دارای پارانویا چه افکاری دارند؟

افراد دارای پارانویا افکاری دوقطبی هستند. آنها دنیا را سفید یا سیاه می‌بینند. بنابراین، افراد پیرامون آنها یا در خدمت آنها هستند یا علیه آنها موضع گرفته‌اند. این موضوع در مورد شما که فرد مورد علاقه او هستید نیز صدق می‌کند. بنابراین شما همواره باید احساس وفاداری خود را به او اعلام دارید یا آنکه مدام متهم به خیانت شوید. به مرور زمان فرد پارانوئید غیرقابل تحمل شده و از سوی دیگران طرد می‌شود و همین سبب می‌شود بیشتر نسبت به دشمنی دیگران به خودش اطمینان یابد و بدین ترتیب او وارد یک حلقه معیوب می‌شود. یعنی اینکه فرد با دیگران به عنوان دشمن درگیر می‌شود و دیگران نیز واکنش منفی به او نشان می‌دهند و در بازخورد، فرد پارانوئید از واکنش منفی دیگران به عنوان شواهدی برای تایید افکار بدببینانه‌اش استفاده می‌کند.
 برای دیگران بسیار سخت است که بتوانند فردی ستیزه‌جو که همواره در حال تهدید و پرونده‌سازی آنها است را دوست داشته باشند. در حقیقت ایجاد رابطه عاطفی با فرد پارانوئید تقریبا غیرممکن است زیرا چنین فردی از صمیمیت و عاطفه لازم برای حفظ چنین رابطه‌ای برخوردار نیست.

با بیمارانی که دچار پارانویا هستند چگونه رفتار کنیم؟

• سعی نکنید رفتار آن ها را تغییر دهید، این کار تقریبا غیرممکن است.

• سعی کنید ارتباطتان با بیمار را نزدیک‌تر کنید تا از شما راضی باشد، ولی هرگز به سوءظن‌هایش صحه نگذارید و در این بحث‌ها اصلا شرکت نکنید.

• هنگامی که بیمار نسبت به همسرش سوءظن پیداکرده است، مواظب باشید تا از همسر او جانب‌داری نکنید، این کار باعث به وجود آمدن پیش‌فرض‌های جدید در او شده و ممکن است فکر کند شما با همسرش ارتباط دارید و به شما هم بدگمان شود.

• هرچه اختلال پارانوئید شدیدتر باشد، احتمال دست زدن به خشونت در این گونه بیماران بیشتر می‌شود. در این مواقع حتما از پزشک کمک بخواهید.

• از آن ها انتظار روابط عاطفی نداشته باشید. برقراری این رابطه تقریبا غیرممکن است.
• بهتر است برای جلوگیری از لوس‌شدن یا طلبکار بار‌آمدن بیمار، گاهی که از او ناراحت هستیم، او را با محرومیت مواجه کنیم.

از آنجایی که هنوز علت قطعی ابتلا به این بیماری مشخص نشده، درمان قطعی هم برای این بیماری تعیین نشده است، اما به طور کلی شیوه‌های درمانی این بیماری را می‌توان به دو بخش دارودرمانی و روان‌درمانی تقسیم کرد. پیش از اینکه به مبحث درمان این بیماری بپردازیم، باید گفته شود که اغلب مبتلایان به پارانویا معتقدند که بیمار نیستند، به همین خاطر کمتر حاضر می‌شوند نزد درمانگر بروند. این افراد به دلیل توهمی که دارند فکر می‌کنند خودشان مشکلی ندارند و این بقیه هستند که بیمارند و مشکل دارند.