روز کوروش کبیر | ۷ آبان روز بزرگداشت کوروش هخامنشی

ستاره | سرویس عمومی – هفتم آبان، سالروز ورود کوروش بزرگ به بابل است. بر اساس رویدادنامه نبونعید، در ۲۹ اکتبر (۷ آبان) سال ۵۳۹ پیش از میلاد کوروش وارد بابل شد. در رویدادنامه نبونعید اینچنین آمده است:

 

روز کوروش کبیر

سپاهیان کوروش بزرگ به رهبری اوگبارو در روز شانزدهم ماه تشریتو از هفدهمین سال سلطنت نبونید بدون جنگ وارد بابل شدند. گریسون این تاریخ را با دوازدهم اکتبر سال ۵۳۹ پ.م. برابر دانسته است.

• محاسبه‌ی دیگر پژوهشگران هم ارزیابی او را تأیید کرده است.
• اسناد بابلی آورده‌اند که هفده روز بعد، در سومین روز از ماه آراهسمنو (۲۹ اکتبر یا هفتم آبان‌ماه) خود کوروش به بابل وارد شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت؛

روزی که نقطه‌ی عطفی در تاریخ بشر است و به ورق خوردن برگی زرین از تاریخ انجامید. نه تنها با پیوستن بابل به سرزمین‌های از پیش فتح‌شده جورچین و پازل شکل‌گیری ایران کامل شد که خود، نخستین کشور تاریخ است بلکه سیاست و حقوق نیز، با روندی که کوروش پی گرفته بود، کاملاً دگرگون گشتند.

و اما این که کوروش هفده روز پس از سقوط بابل به این شهر وارد شده، غریب و بی‌پیشینه بوده است. به خصوص که کیفیت سقوط شهر هم غیرعادی است و شاه پیشین بابل در همان زمان هنوز زنده بوده و در اسارت قوای گوتی به سر می‌برده است. این خیلی غیرعادی است که کوروش شهری تازه گشوده‌شده را هفده روز به حال خود رها کند، آن هم در شرایطی که شاه پیشین هنوز زنده است و بیست سال حکومت مقتدرانه‌اش بستری از مشروعیت فراهم می‌ساخته که ممکن بوده بابلی‌های هوادارش برای بازگرداندن‌اش شورش کنند.

از تمام اسناد چنین برمی‌آید که مردم بابل در مدت این هفده روز آرام و مطیع بوده‌اند و اوگبارو هم نظم و آرامش را حفظ کرده و از تعدی و دست‌درازی‌های مرسوم ارتش فاتح به جان و مال بابلی‌ها جلوگیری کرده است. با وجود این، بابلی‌ها به مدت هفده روز شاه قبلی خود را که زنده و اسیر هم بوده از دست داده بودند، و هنوز شاه تازه‌شان که پارسی و انشانی هم بود، به شهرشان وارد نشده بود.

این منشور که در زمان ورود کوروش کبیر به کشور بابل نوشته شده بدین شرح است.

منم کورش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه توانمند، شاه بابل، شاه سومر و اَکـَد، شاه چهار گوشه ی جهان. پسر کمبوجیه، شاه بزرگ … نوه ی کورش، شاه بزرگ … نبیره ی چیش پیش، شاه بزرگ …

آنگاه که بدون جنگ و پیکار وارد بابل شدم، همه ی مردم گام های مرا با شادمانی پذیرفتند. در بارگاه پادشاهان بابل بر تخت شهریاری نشستم. مردوک خدای بزرگ دل های پاک مردم بابل را متوجه من کرد … زیرا من او را ارجمند و گرامی داشتم.

ارتش بزرگ من به صلح و آرامی وارد بابل شد. نگذاشتم رنج و آزاری به مردم این شهر و این سرزمین وارد آید. وضع داخلی بابل و جایگاه های مقدسش قلب مرا تکان داد … من برای صلح کوشیدم.

من برده داری را بر انداختم، به بدبختی آنان پایان بخشیدم. فرمان دادم که همه ی مردم در پرستش خدای خود آزاد باشند و آنان را نیازارند. فرمان دادم که هیچکس اهالی شهر را از هستی ساقط نکند.

مَردوک خدای بزرگ از کردار من خشنود شد … او برکت و مهربانی اش را ارزانی داشت. ما همگی شادمانه و در صلح و آشتی مقام بلندش را ستودیم …

در ميان تاريخ‌نويسان و باستان‌شناسان كشور، كسي نيست كه روز هفتم آبان را به عنوان روز جهاني كوروش جدي بگيرد و دليل و سندي بر صحت اين روز بياورد. علي‌اكبر سرفراز باستان‌شناس پيشكسوت و استاد دانشگاه نيز كه در زمينه هخامنشيان و تاريخ آنها كاوش‌ها و تحقيقات گسترده‌اي انجام داده است، به شرق مي‌گويد: «همان‌گونه كه علامه طباطبايي و جواهر لعل‌نهرو گفته‌اند بر اساس اسناد، كوروش همان ذوالقرنين است، اين مساله بر اساس تحقيقات اثبات مي‌شود و من هم به آن اعتقاد دارم.

براي كوروش به عنوان ذوالقرنين و پادشاهي دادگر و طرفدار حقوق‌بشر احترام ويژه و خاصي قايلم، اما با اين حال اين روز را به عنوان روز كوروش يا هر چيز ديگري در اين زمينه نمي‌دانم، چراكه هيچ سند و مدركي دال بر اين موضوع در دست نيست، حتي اينكه گفته مي‌شود كوروش هخامنشي به يهوديان امكانات بازگشت به سرزمين‌هاي مقدس خود را داد نيز رد مي‌كنم، چراكه بر اساس اسناد و كتيبه‌هايي كه من روي آنها تحقيق كرده‌ام، اين داريوش هخامنشي بود كه در زمان او، اين تصميم گرفته شد.»