تاریخ روز کوروش کبیر در تقویم ایران به شمسی+ اولین برگزارکننده آن

طبق بیوگرافی کوروش کبیر این شاه بزرگ بنیان‌گذار سلسله هخامنشی، از خوش‌نام‌ترین پادشاهان ایرانی و فرزند ماندانا و کمبوجیه اول، است که چهل سالگی به پادشاهی رسید و تا سی سال حکومت کرد. کوروش به عدالت، جوانمردی و شجاعت مشهور است و بین ایرانیان و حتی در سطح جهانی، دوستداران بسیاری دارد.

با این‌که روز کوروش بزرگ هنوز در تقویم ملی ایران به‌طور رسمی ثبت نشده، اما یک روز خاص را به نام او نامگذاری کرده‌اند که دلیل تاریخی دارد. در ادامه راجع‌به روز کوروش کبیر اطلاعاتی ارائه داده‌ایم که دانش‌آموزان می‌توانند برای انشا در مورد کوروش کبیر هم از آن استفاده کنند.

تاریخ روز بزرگداشت کوروش کبیر

بر اساس رویدادنامه نبونعید، در ۲۹ اکتبر (۷ آبان) سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش وارد بابل شد.

در رویدادنامه نبونعید آمده است:

 در ماه اَرَخسمنو (Arahsamnu) ماه هشتم، روز سوم (هفتم آبان ماه) کوروش به بابل اندر آمد. شاخه‌های سبز در برابر ( زیر پای او) گسترده شد.

بنابراین اگر برای‌تان این سوال پیش آمده که «۷ آبان چه روزیست؟»، باید بگوییم بر اساس این رویداد تاریخی که شرح آن در منابع آمده است، ۷ ابان را به‌عنوان روز بزرگداشت کوروش در نظر گرفته‌اند.

هر ساله مردم با برنامه‌هایی خاص مانند بازدید از مقبره کوروش و بازخوانی تاریخ ایران باستان، ۷ آبان روز کوروش کبیر را گرامی می‌دارند.

در ادامه به سوالات متداول کاربران درباره روز کوروش کبیر پاسخ داده‌ایم.

آیا ۷ آبان زادروز کوروش است؟

خیر. برخلاف تصور بسیاری از مردم که گمان می‌کنند روز بزرگداشت کوروش همان تولد اوست، تولد کوروش کبیر ۷ آبان نیست و این روز بنابر همان دلایل تاریخی مذکور، برای گرامی داشت کوروش کبیر در نظر گرفته شده است. درباره روز تولد کوروش کبیر که به اسامی داراب و کوروش دوم نیز شناخته می‌شود، سندیت متقن و دقیقی وجود ندارد، اما به گفته برخی منابع، کوروش متولد 4 شهریورماه بوده که این روز به عنوان جشن شهریورگان نیز معروف است.

هم‌چنین درباره روز تولد آتوسا دختر کوروش و روز تولد ماندانا مادر کوروش که از سوالات پرتکرار مخاطبین عزیز است، باید بگوییم اطلاعات تاریخی دقیقی در اسناد معتبر موجود نیست.

بیشتر بخوانید: متن تبریک روز گرامیداشت کوروش

چه کسی اولین بار روز بزرگداشت کوروش کبیر را مطرح کرد؟

اولین بار در سال‌های ابتدايی دهه ۸۰ گرامیداشت کوروش بزرگ را «انوشيروان کیهانی‌زاده»، روزنامه‌نگار و تاريخ‌نويس، در ستون «روزنامک» كه در «شرق» منتشر می‌كرد، مطرح نمود.

در ستاره بخوانید: زیباترین شعر درباره کوروش کبیر از شهریار و شاعران معروف دیگر 

روز جهانی کوروش کبیر؟!

براساس اظهارات و صحبت‌های آقای كيهانی‌زاده روز کوروش در تقويم جهانی به نام «sirius day» شناخته می‌شود و با نام و ياد كوروش بزرگ، پادشاه دادگستر هخامنشی نام‌گذاری شده است. اما «رضا مرادی غياث‌آبادی» تاريخ‌نويس در این مورد به شرق چنین گفته است:

نام sirius day كه در تاريخ ۲۹ اكتبر تقويم بين‌المللی به ثبت رسيده، اشاره‌ای به نام ستاره شباهنگ است و ارتباطی به كوروش هخامنشی ندارد، چراكه نام كوروش به زبان لاتين اگرچه تلفظ هر دو به يك شكل است، اما به‌گونه‌ای ديگری نوشته می‌شود. (cyrus)

چرا روز کوروش هنوز در تقویم ثبت نشده؟

به گزارش خبر فوری، دبیر شورای فرهنگ عمومی درباره نام‌گذاری روز هفتم آبان ماه به عنوان «روز کوروش» در تقویم رسمی کشور این طور گفته است:

در طول یک سال گذشته درخواستی برای ثبت «روز کوروش» در تقویم به این شورا نرسیده است و به محض طرح درخواست این موضوع را بررسی می‌کنیم.

در ستاره ببینید: عکس پروفایل روز کوروش کبیر برای بزرگداشت روز کوروش 

ورود کوروش کبیر به بابل

سپاهیان کوروش بزرگ به رهبری اوگبارو در روز شانزدهم ماه تشریتو از هفدهمین سال سلطنت نبونید بدون جنگ وارد بابل شدند. گریسون این تاریخ را با دوازدهم اکتبر سال ۵۳۹ پ.م برابر دانسته و محاسبه دیگر پژوهشگران هم ارزیابی او را تأیید کرده است.

اسناد بابلی آورده‌اند که هفده روز بعد، در سومین روز از ماه آراهسمنو (۲۹ اکتبر یا هفتم آبان‌ماه) خود کوروش به بابل وارد شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت؛ روزی که نقطه عطفی در تاریخ بشر بوده و به ورق خوردن برگی زرین از تاریخ انجامید، زیرا نه‌تنها با پیوستن بابل به سرزمین‌های از پیش فتح‌شده، پازلِ شکل‌گیریِ ایران کامل شد، بلکه سیاست و حقوق نیز با روندی که کوروش پی گرفته بود، کاملا دگرگون گشت.

اما این که کوروش هفده روز پس از سقوط بابل به این شهر وارد شده، غریب و بی‌پیشینه بوده است. به خصوص که کیفیت سقوط شهر هم غیرعادی است و شاه پیشین بابل در همان زمان هنوز زنده بوده و در اسارت قوای گوتی به سر می‌برده است. این عادی نیست که کوروش شهری تازه گشوده‌شده را هفده روز به حال خود رها کند، آن هم در شرایطی که شاه پیشین هنوز زنده است و بیست سال حکومت مقتدرانه‌اش بستری از مشروعیت فراهم می‌ساخته که ممکن بوده بابلی‌های هوادارش برای بازگرداندن‌اش شورش کنند.

از تمام اسناد چنین برمی‌آید که مردم بابل در مدت این هفده روز آرام و مطیع بوده‌اند و اوگبارو هم نظم و آرامش را حفظ کرده و از تعدی و دست‌درازی‌های مرسوم ارتش فاتح به جان و مال بابلی‌ها جلوگیری کرده است.

با وجود این، بابلی‌ها به مدت هفده روز شاه قبلی خود را که زنده و اسیر هم بوده از دست داده بودند، و هنوز شاه تازه‌شان که پارسی و انشانی هم بود، به شهرشان وارد نشده بود.

متن منشور حقوق بشر

بخشی از منشور پادشاه بزرگ ما که در زمان ورود کوروش کبیر به کشور بابل نوشته شده، به شرح زیر است:

منم کورش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه توانمند، شاه بابل، شاه سومر و اَکـَد، شاه چهار گوشه ی جهان. پسر کمبوجیه، شاه بزرگ… نوه کورش، شاه بزرگ… نبیره چیش پیش، شاه بزرگ …

آنگاه که بدون جنگ و پیکار وارد بابل شدم، همه ی مردم گام های مرا با شادمانی پذیرفتند. در بارگاه پادشاهان بابل بر تخت شهریاری نشستم. مردوک خدای بزرگ دل های پاک مردم بابل را متوجه من کرد… زیرا من او را ارجمند و گرامی داشتم.

ارتش بزرگ من به صلح و آرامی وارد بابل شد. نگذاشتم رنج و آزاری به مردم این شهر و این سرزمین وارد آید. وضع داخلی بابل و جایگاه های مقدسش قلب مرا تکان داد… من برای صلح کوشیدم.

من برده داری را برانداختم، به بدبختی آنان پایان بخشیدم. فرمان دادم که همه ی مردم در پرستش خدای خود آزاد باشند و آنان را نیازارند. فرمان دادم که هیچ‌کس اهالی شهر را از هستی ساقط نکند.

مَردوک خدای بزرگ از کردار من خشنود شد… او برکت و مهربانی اش را ارزانی داشت. ما همگی شادمانه و در صلح و آشتی مقام بلندش را ستودیم…

در پایان پیشنهاد می‌کنیم در ستاره مطالعه کنید: متن منشور کوروش و تاریخچه این نماد حقوق بشر