نویسنده: شبنم عبدلی
بروزرسانی: 16 فروردین 1404
ورزش زورخانه ای یا ورزش باستانی یکی از انواع ورزش‌های سنتی ایران با پیشینه تاریخی خاص خود است که ریشه در فرهنگ پهلوانی ایران دارد. این ورزش آداب مخصوص خود را دارد و با وسایل یا بدون وسایل خاص ورزش زورخانه ای در زورخانه ها و ضمن نواختن یک موسیقی با تمبک برای ورزش باستانی انجام می‌شود. در ادامه این بخش از ستاره به تاریخچه این نوع ورزش، فواید و مضرات آن و هم‌چنین وسایل ورزش زورخانه‌ای پرداخته‌ایم، با ما همراه باشید.
تاریخچه ورزش زورخانه ای
در گذشته پهلوانان پس از موبدان از ارزشمندترین و مورد احترام‌ترین طبقات اجتماعی محسوب می‌شدند و با تمام فنون رزم آشنایی داشتند. به‌مرور زمان که فنون رزم با ورزش‌های تیمی ترکیب شد، شکلی نمایشی پیدا کرد و ورزش زورخانه ای قدیمی آمیخته با اصول و سجایای اخلاقی پهلوانی مانند فروتنی و کمک به نیازمندان را پدید آورد. طبق بررسی‌ها و گفته‌های تاریخ‌نویسان، نخستین بار پهلوانی در خوارزم به نام محمود، معروف به پوریای ولی، ۷۰۰ سال پیش زورخانه‌ها را به صورتی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، در آورده است. از گذشته‌های دور این ورزش در زورخانه با ضرب زدن و خواندن اشعار از سوی شخصی به نام مرشد انجام می‌شده است؛ مرشد برای به هیجان آوردن پهلوانان در میدان زورخانه، اشعاری با محتوای جوانمردی و مروت می‌خواند.
وسایل ورزش زورخانه ای
ورزش باستانی هم با وسایل و هم بدون وسایل انجام می‌شود. وسایل و اسباب ورزش زورخانه ای به شرح زیر است:
- سنگ زورخانه: دو قطعه تخته‌سنگ با حجم زیاد و شبیه نعل کفش‌های قدیمی.
- تخته شنا (تخته شنو): تخته‌ای برای انجام ورزش شنا.
- میل: وسیله‌ای استوانه‌ای از جنس چوب نارون یا گردو و غیره.
- میل بازی: کوچک‌تر، کوتاه‌تر و سبک‌تر از سایر انواع میل.
- کباده: وسیله‌ای از آهن خالص که وزن آن از چهارده کیلوگرم شروع می‌شود.
فواید ورزش زورخانه ای
انجام ورزش زورخانه‌ای علاوه‌بر تاثیرات مثبت در روحیه و تقویت روحیه پهلوانی و جوانمردی و هم‌چنین کار تیمی، تاثیرات مثبتی هم برای بدن به دنبال دارد که از جمله آن می‌توان به قدرتمند شدن عضلات اشاره کرد. عضلاتی که در این ورزش درگیر می‌شود شامل عضلات بالا تنه و عضلات سینه‌ای بزرگ و کوچک و غیره است که ورزش باستانی تاثیراتی شگفت‌انگیز و مثبت روی سلامتی و تقویت این بخش‌های بدن دارد.
عوارض ورزش زورخانه ای
در صورتی که فرد مبتدی با انجام حرکات سنگین ورزش باستانی به بدن خود فشار بیش‌ازحدی وارد کند، انجام این ورزش برای او مخاطراتی به دنبال خواهد داشت. انجام حرکات شنا طولانی و زیاد برای این افراد باعث گرفتگی شدید عضلات شده و استفاده از میل‌های سنگین در آغاز کار، می‌تواند باعث پارگی تاندون‌های کتف شود. افراط در کباده کشیدن برای افراد مسن یا جوانان تازه‌کار عوارضی مانند وارد شدن فشار بیش‌ازحد به قلب را در پی دارد.
زورخانه بهتر است یا بدنسازی؟
بسته به علاقه، انگیزه و هدف از ورزش می‌توانید انتخاب کنید که در ورزش زورخانه ای بدن خود را قوی کنید یا با ثبت‌نام در باشگاه بدنسازی به‌گونه‌ای دیگر تحرک داشته باشید. ورزش سنتی زورخانه ای ورزشی تیمی و ترکیبی از حرکات قدرتی با منش پهلوانی است که به همراه موسیقی و اشعار سنتی و حماسی صورت می‌گیرد، اما بدنسازی ورزشی مدرن، انفرادی و دارای تجهیزات خاص خود است که در صورت ثبت‌نام در این رشته ورزشی، مربی باشگاه با توجه به شرایط فیزیکی، وزن شخص و هدف از ورزش، برنامه خاص تمرینی با دستگاه‌های خاص را پیشنهاد می‌کند. هدف از بدنسازی عموما چربی‌سوزی و عضله‌سازی است و معمولا افراد با هدف کاهش وزن، بدنسازی را انتخاب می‌کنند. گفتنی است انجام حرکات بدنسازی در خانه هم با داشتن برنامه‌ای مناسب امکان‌پذیر است، اما ورزش زورخانه ای حتما در زورخانه انجام می‌شود.
هم‌چنین در ستاره بخوانید: آشنایی با فواید و مضرات بدنسازی
ورزش زورخانه ای کودکان
امروزه در بسیاری از زورخانه ها کودکان را هم برای شرکت در این ورزش تیمی سنتی در رده سنی خودشان ثبت‌نام می‌کنند. ورزش باستانی برای کودکان تاثیرات مفیدی مانند پرورش روحیه جوانمردی و فضائل اخلاقی مانند کمک به ضعفا و نیز شجاعت از سن پایین را به دنبال داشته و از نظر جسمی هم فواید بسیاری مانند تقویت عضلات بدن را در پی دارد.
بیشتر بخوانید: آیا کشتی برای کودکان ورزش مناسبی است؟
آهنگ ورزش صبحگاهی زورخانه ای
در پایان این بخش برای شما یک فایل آهنگ ورزش باستانی را قرار داده‌ایم. می‌توانید با کلیک روی قسمت مشخص‌شده برای دانلود موسیقی ورزش زورخانه ای، این موسیقی را با کیفیت بالا دانلود و ذخیره کنید.
