اسپرسو، کاپوچینو، لاته: کدام یک را بیشتر دوست دارید؟

شما اسپرسو را غلیظ و تلخ و خالص می‌پسندید یا شیرینی و لطافت شیر و خامه را ترجیح می‌دهید و اسپرسو را در ترکیب با آنها، به شکل لاته یا کاپوچینو میل می‌کنید؟ خرید قهوه اسپرسو جزو روتین زندگی‌تان است یا این که پودرهای آماده مثل کاپوچینو و … را ترجیح می‌دهید؟

در این مطلب نگاهی می‌اندازیم به این سه نوشیدنی محبوب و ویژگی‌هایشان را با هم مقایسه می‌کنیم. خواندن این مطلب کمک می‌کند هماهنگ‌ترین تجربه با ذائقه خودتان را بهتر تشخیص دهید و موقع سفارش در کافه هم راحت‌تر انتخاب کنید.

گشتی در تاریخچه و خاستگاه سه نوشیدنی محبوب

تاریخچه اسپرسو، کاپوچینو و لاته را باید در فرهنگ و صنعت ایتالیا جست‌وجو کنید. در اواخر قرن نوزدهم، لوئیجی بزرا از میلان اولین دستگاه اسپرسوساز را ساخت و روش عصاره‌گیری سریع قهوه را با سازوکار عبور آب داغ پرفشار از میان ذرات ریز آسیاب‌شده به وجود آورد. محصول این دستگاه همان قهوه غلیظ و سنگین با طعم و عطر قوی است که با نام اسپرسو می‌شناسید.

تقاضا و محبوبیت این نوشیدنی جدید در ابتدای قرن بیستم در سراسر دنیا رشدی انفجاری داشت و دستگاه‌های اسپرسوساز با تکاملی سریع تا دهه ۱۹۴۰ تقریباً به شکل امروزی درآمدند.

اگر دقت کرده باشید، اسپرسوی شما همیشه از این سه بخش تشکیل می‌شود:

• لایه پایینی یا قلب اسپرسو با رنگ قهوه‌ای تیره و طعم تلخ؛
• لایه میانی یا بدنه اسپرسو به رنگ قهوه‌ای کاراملی؛
• لایه کف سطحی غلیظ یا کرما به رنگ قهوه‌ای-طلایی یا همان کرما که کیفیت اسپرسو و غلظت بالای روغن‌های قهوه را بر اساس آن ارزیابی می‌کنند.

از آنجا که اسپرسو را با عصاره‌گیری سریع و پرفشار ذرات ریز آسیاب‌شده قهوه تهیه می‌کنند، آن را به عنوان یک نوشیدنی پرکافئین می‌شناسیم. اما اسپرسو معمولاً در فنجان یا لیوان با حجم کم ۲۵ تا ۳۰ میلی لیتر (یک شات) سرو می‌شود. به همین دلیل می‌توان میزان کافئین دریافتی از آن را مدیریت کرد.

کاپوچینو و بررسی کوتاه

کاپوچینو ترکیب خوش‌طعم و پرطرفدار یک شات اسپرسو، شیر بخارداده‌شده بافت‌دار و کف سنگین شیر است. برای تهیه کاپوچینو باید این اجزا را به نسبت مساوی (هرکدام یک‌سوم فنجان) مخلوط کنید تا آن بافت خامه‌ای اصیل به سبک ایتالیایی‌ها ایجاد شود.

ریشه کاپوچینوی امروزی که از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های ترکیبی قهوه در جهان است به ایتالیای قرن نوزدهم برمی‌گردد. نام کاپوچینو (Cappuccino) در زبان ایتالیایی به معنی «کلاه کوچک» است و به شباهت رنگ این نوشیدنی با لباس راهبان کاپوچین قرن هفدهم اشاره دارد که ردایی قهوه‌ای‌رنگ با کلاهی سفید می‌پوشیدند. چند قرن بعد، این واژه در ایتالیا به کلمه کاپوچینو تبدیل شد تا توصیف دقیقی از نوشیدنی‌ای شامل اسپرسوی پوشانده‌شده زیر شیر ارائه دهد.

بعدها طرز تهیه کاپوچینو در ایتالیا تکامل یافت و با ساخت دستگاه اسپرسوساز در اواخر قرن نوزدهم، کاپوچینو به شکلی که امروزه می‌شناسیم، یعنی ترکیب اسپرسو، شیر بخار داده‌شده و فوم شیر درآمد.

کاپوچینو در دهه ۱۹۵۰ به نوشیدنی‌ای رایج در کافی‌شاپ‌های ایتالیا تبدیل شد و با گسترش فرهنگ کافه‌نشینی به سرعت در سراسر جهان محبوبیت یافت.

لاته و درست کردن آن

لاته (کوتاه‌شده caffè latte) در زبان ایتالیایی به معنی شیرقهوه است و می‌گویند ابداعش به قرن هفدهم در اروپا برمی‌گردد، اما پس از اختراع اسپرسوساز به شدت شناخته شد و رواج یافت.

طرز تهیه لاته شامل ترکیب اسپرسو و شیر بخارداده‌شده است که روی آن لایه نازکی از کف شیر قرار می‌گیرد.

تفاوت لاته با کاپوچینو در نسبت اجزای آن‌هاست که بافت و قدرت متفاوتی به نوشیدنی نهایی می‌دهد؛ در کاپوچینو نسبت اسپرسو، شیر بخارداده‌شده و کف غلیظ شیر با هم برابر است و هرکدام یک‌سوم فنجان سرو را تشکیل می‌دهد. اما برای درست کردن لاته باید یک‌سوم فنجان را با اسپرسو و دوسوم را با شیر بخارداده‌شده پر کنید و روی آن یک لایه ظریف و نازک فوم شیر قرار دهید.

همین نسبت‌های متفاوت و حجم شیر بیشتر است که باعث می‌شود طعم لاته به اندازه کاپوچینو قوی و تلخ نباشد و نوشیدنش به شما حس ملایم رو به شیرینی بدهد که هم حس قدرت اسپرسو را دارد، هم لطافت بافت شیر را.

البته لاته تفاوت‌های دیگری هم با کاپوچینو دارد؛ حتماً دیده‌اید که باریستاها کاپوچینو را در فنجان‌های کوچک ۱۴۰ میلی لیتری سرو می‌کنند، در حالی که لاته را در لیوان شیشه‌ای بزرگ‌تر (۲۳۰ میلی لیتری) آماده می‌کنند و سر میزتان می‌فرستند.

جالب است بدانید چیزی که به نام لاته آرت یا همان طراحی‌های هنرمندانه روی فوم لاته می‌شناسید مدیون روش بخار دادن شیر است؛ این روش باعث شکل‌گیری حباب‌های بسیار ریز در شیر داغ می‌شود. باریستاها با تسلط بالای خود این ریزکف‌ها را طوری روی لاته می‌ریزند که رنگ سفیدشان در میان کرمای قهوه‌ای نوشیدنی، نقش‌های متنوع و جذابی ایجاد کند.

نکات، ترفندها و توصیه‌ها

• وقتی کسی از لاته ماکیاتو حرف می‌زند، منظورش نوشیدنی‌ای مشابه لاته است که در دستور تهیه آن، اول شیر بخارداده‌شده را در لیوان می‌ریزند و بعد اسپرسو را اضافه می‌کنند.
• ایتالیایی‌ها نوشیدنی‌های ترکیبی قهوه و شیر مانند کافه لاته، لاته ماکیاتو و کاپوچینو را بیشتر برای صبحانه می‌نوشند.
• شیرین کردن لاته با شکر یا شیرین‌کننده‌های دیگر در ایتالیا طرفدار ندارد، ولی در بعضی کشورهای دنیا از جمله ایالات متحده بسیار محبوب است.
• دستور تهیه کاپوچینو و لاته انعطاف‌پذیری زیادی دارد؛ اگر با شیر لبنی مشکلی دارید، نوشیدنی ترکیبی اسپرسویتان را با جایگزین‌های گیاهی آن مانند شیر سویا، شیر نارگیل، شیر بادام یا شیر جو دوسر درست کنید.
• اسپرسو، کاپوچینو و لاته علاوه بر افزایش انرژی و تمرکز، عملکرد ورزشی شما را هم تقویت می‌کنند و با آنتی‌اکسیدان‌های قوی خود احتمال ابتلایتان به بیماری‌هایی مانند دیابت و آلزایمر را کاهش می‌دهند.
• گاهی گروه‌های سیاسی مختلف از قهوه هم برای کوبیدن یکدیگر نمی‌گذرند؛ مثلاً بعضی سیاستمداران جمهوری‌خواه در ایالات متحده، مخالفان لیبرالشان را «لاته‌خور» می‌نامند و در کانادا هم لاته را نوشیدنی روشنفکران و قهوه ساده را محبوب مردم عادی می‌دانند.
• نوشیدن اسپرسو، کاپوچینو یا لاته را در حد تعادل نگه دارید، چون مصرف بیش‌ازحد کافئین با عوارضی مانند بی‌خوابی، اضطراب و افزایش ضربان قلب همراه است.

حرف آخر

فرقی نمی‌کند که عاشق اسپرسوی خالص باشید، طرفدار پروپاقرص کاپوچینو یا روزتان بدون لاته شب نشود؛ شرط اول تهیه هرکدام از این نوشیدنی‌های جذاب، استفاده از قهوه تازه و باکیفیت است.

توصیه می‌کنیم برای خرید قهوه اسپرسو که پایه همه نوشیدنی‌های ترکیبی محبوب است به فروشگاه قهوه ریو سر بزنید. یادتان باشد قهوه ریو همان اولین قهوه‌فروشی مدرن ایران است که از ۹۳ سال پیش تا امروز به عرضه قهوه مرغوب شهرت دارد.