قمر در عقرب به پدیدهای نجومی اشاره دارد که در آن کره ماه از زمینه صورت فلکی عقرب عبور میکند. این رویداد هر ماه قمری یک بار اتفاق میافتد و معمولاً دو تا سه روز به طول میانجامد. در تاریخ ستارهبینی، این پدیده بهعنوان نشانهای از وقایع شوم و نحس شناخته شده است. نظر ائمه اطهار (ع) درباره قمر در عقرب نیز میتواند به حساسیت موضوع بیفزاید. در این بخش از ستاره قصد داریم درباره قمر در عقرب بهمن ماه ۱۴۰۳ صحبت کنیم.
قمر در عقرب چیست؟
در هر ماه قمری، ماه به دور زمین میچرخد و در این مسیر، یک بار از برج عقرب عبور میکند؛ بااینحال، این عبور همیشه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. در ماههای آبان، آذر و دی به دلیل قرارگیری خورشید در برج عقرب، عبور ماه در طول روز اتفاق میافتد و تنها ماه قابل مشاهده است. در مقابل، در ماههای خرداد و تیر، ماه در شب از صورت فلکی عقرب عبور میکند و در این شبها از غروب آفتاب تا طلوع آفتاب روز بعد، هم ماه و هم صورت فلکی عقرب قابل مشاهده هستند.
این پدیده گاهی با عبور ماه از برابر ستاره قلبالعقرب همراه است که تقریباً هر سال یک بار رخ میدهد و در سراسر جهان قابل مشاهده است. با این حال، زمان مشاهده این واقعه برای ناظران در نقاط مختلف زمین متفاوت است. در متون باستانی و آثار شاعران و دانشمندان ایرانی مانند ابوریحان بیرونی و رازی، به این پدیده اشاره شده است.
در واقع، دایرةالبروج آسمان به ۱۲ قسمت تقسیم شده که هریک ۳۰ درجه را شامل میشود و برج عقرب هشتمین برج از این دوازده برج است. اصطلاح «قمر در عقرب» نیز به معنای قرارگیری کره ماه در برج عقرب است که در تقویم بهمن ماه ۱۴۰۳ این موارد ذکر شده است.
چرا قمر در عقرب نحس است؟
بهطورکلی، پدیده نحوست در ایام مختلف، مورد تردید قرار دارد و از سوی عالمان و اندیشمندان تایید نمیشود. در دین مبین اسلام نیز فال بد زدن مورد نکوهش واقع شده است. بهعنوان مثال زمانی که انسان قصد انجام کاری را دارد اما اتفاقی مانند عطسه کردن رخ میدهد، در آن هنگام برخی بر این باورند که عجله در انجام این کار خوشیمن نیست، اما این تفکر خرافی و نکوهیده است؛ بنابراین، مثبت نگاه کردن که درحالحاضر در مطالب روانشناسی و مدیتیشنها نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته و در حقیقت ریشه در دین اسلام دارد، بسیار زیبندهتر است.
پرسش اینجاست که آیا منطقی است شخصی در روز قمر در عقرب عقد کند و این ازدواج منجر به طلاق شود و علت این نافرجامی را به عقد در روز قمر در عقرب گره بزند؟ طبیعتاً منطقی نیست و باید گفت که هیچ ازدواجی به خودی خود از هم نمیپاشد و رفتار غلط دو طرف و یا دخالتهایی از سوی دیگران باعث طلاق شده است، پس نمیتوان گفت که نحوست ایام در این امر دخیل بوده زیرا با کمی دقت و رعایت تقوا و سعهصدر و غیره وقوع طلاق قابل پیشگیری میشد.
بااینوصف، پروردگار جز خیر برای بنده خود نمیخواهد و سرنوشت انسان در گرو اعمال و رفتار خود اوست.
قمر در عقرب بهمن ماه ۱۴۰۳
معمولا تاریخهای قمر در عقرب در هر ماه بیشتر از دو سه روز طول نمیکشد. روزهای قمر در عقرب بهمن ۱۴۰۳ (براساس صورت فلکی عقرب) عبارتند از:
- ورود: ۲ بهمن ماه ساعت ۱۹:۰۵
- خروج: ۵ بهمن ماه ساعت ۰۷:۴۹
- ورود: ۵ بهمن ماه ساعت ۱۵:۰۸
- خروج: ۷ بهمن ماه ساعت ۱۳:۵۰
فرمول محاسبه قمر در عقرب
برای محاسبه زمان قمر در عقرب میتوانید از روش زیر استفاده کنید:
- تاریخ را مشخص کنید: فرض کنید امروز ۲ مهر (معادل ۱۵ شوال) است.
- افزودن روزها: به روز شمسی یک واحد اضافه کنید (در این مثال روز شمسی برابر ۳ و روز قمری برابر ۱۶ خواهد بود).
- محاسبه: روز قمری را در عدد ۱۲.۲ ضرب کنید و نتیجه را با روز شمسی جمع کنید.
- تقسیم بر ۳۰: حاصل جمع را بر عدد ۳۰ تقسیم کنید.
- اضافه کردن عدد برج شمسی: حاصل تقسیم را با شماره برج شمسی (مهر=۷) جمع کنید.
- تنظیم عدد: اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲ بود، ۱۲ را از آن کم کنید.
عدد نهایی که به دست میآورید، موقعیت ماه را در برجهای دوازدهگانه مشخص میکند. اگر عدد برابر با ۸ باشد، به معنای این است که قمر در عقرب قرار دارد.
شعر مرتبط با محاسبه قمر در عقرب
برای کمک به یادآوری مراحل محاسبه، شعری وجود دارد که به سادگی این مراحل را بیان میکند:
آنچه از ماه شد مضاعف کن
پنج دیگر فزای بر سر آن
پس به برجی که آفتاب در اوست
بکن آغاز و پنج پنج بر آن
هر کجا منتها شود عددش
جای مه آن بود یقین میدان
این شعر به شما کمک میکند تا روند محاسبه را به یاد بسپارید و به سهولت به نتیجهگیری برسید.
کارهای ممنوعه در قمر در عقرب
قمر در عقرب یک پدیده نجومی است که در این تاریخ باید از یک سری کارهای مهم و اساسی مانند اعمال زیر دوری کرد:
- عقد و نکاح
- مسافرت
- اقدام برای بچهدار شدن
- افتتاح کسبوکار
- تعیین نام
- شروع کارهای بزرگ
- حجامت
- سفر
- ساخت و ساز
- شروع کاری برای بار اول
نکته: اگر مجبور به انجام هرکدام از کارهای بالا بودید، بهتر است صدقه پرداخت کنید.
لازم به ذکر است که انجام این کارها گناه محسوب نمیشود اما ممکن است نتیجه مطلوبی به همراه نداشته باشد. همچنین، نباید به این موضوعات بهطور افراطی توجه کرد و زندگی خود را بر اساس آنها بنا نمود.
رفع نحوست قمر در عقرب
نحوست اعمال در این روزها را میتوان با صدقه رفع کرد و البته منظور از صدقه دادن تنها پرداخت مال نبوده و هر کار خیری و حتی برخورد محبتآمیز و یا یک لبخند را میتوان بهعنوان صدقه در نظر گرفت.
نظر قرآن درباره قمر در عقرب
در قرآن کریم بهصورت مستقیم برای موضوع قمر در عقرب آیهای وجود ندارد؛ بااینحال، خداوند در آیه ۹۷ سوره مبارکه انعام میفرماید:
«وَ هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِی ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ»
و اوست کسی که ستارگان را برای شما قرار داده تا به وسیله آنها در تاریکیهای خشکی و دریا راه یابید، به یقین، ما دلایل [خود] را برای گروهی که میدانند به روشنی بیان کردهایم
بنابراین، از دیرباز آموختن و تسلط بر ستارهشناسی امری لازم و کارگشا برای بشر بوده و تعبیر آیه شریفه این است که به این واسطه میتوانیم در تاریکیها راه سعادت را یافته و امور را ختم به خیر کنیم، همچنین، پیشینیان نسبت به زمان شروع کارهای مهم دقت بیشتری به خرج میدادند؛ البته از دیدگاه قرآن کریم، زمانها یکسان نیستند و «یَوْمِ نَحْسٍ» که در آیه ۱۹ سوره مبارکه قمر به آن اشاره شده است، میتواند اشاره به روزی خاص در زمانی خاص که گذشته و یا ادامه دارد، باشد.
نظر حضرت علی (ع) درباره قمر در عقرب و نجوم
نقل میشود امام علی(ع) در پاسخ به مردی که از حضرت خواسته بود، بهعلت نحوست برخی ایام، در آن روز به جنگ خوارج نرود، فرمود: «گمان میکنی تو از آن ساعتی آگاهی که اگر کسی حرکت کند زیان نخواهید دید؟ و میترسانی از ساعتی که اگر کسی حرکت کند، ضرری دامنگیر او خواهد شد؟ کسی که گفتار تو را تصدیق کند، قرآن را تکذیب کرده است و از یاری طلبیدن خدا در رسیدن به هدفهای دوستداشتنی و محفوظ ماندن از ناگواریها بینیاز شده است، گویا میخواهی بهجای خداوند، تو را ستایش کنند، چون به گمان خود مردم را به ساعتی آشنا کردی که منافعشان را به دست میآورند و از ضرر و زیان در امان میمانند. ای مردم! از فرا گرفتن علم ستارهشناسی برای پیشگوییهای دروغین بپرهیزید، جز آن مقدار از علم نجوم که در دریانوردی و صحرانوردی به آن نیاز دارید، چه اینکه ستارهشناسی شما را به غیبگویی و غیبگویی به جادوگری میکشاند و (چنین) ستارهشناسی چون غیبگو و غیبگو چون جادوگر و جادوگر چون کافر و کافر در آتش جهنم است، با نام خدا و با توکل بر خدا حرکت کنید».
نظر امام صادق (ع) درباره پدیده قمر در عقرب
در روایات اهلبیت(ع) نیز دستورات و اوامری مربوط به ایام قمر در عقرب وجود دارد، از جمله امام صادق(ع) در روایتی فرمودند:
«مَنْ سَافَرَ أَوْ تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِی الْعَقْرَبِ لَمْ یَرَ الْحُسْنَی کافی»
کسی که سفر کند و یا ازدواج کند در حالی که قمر در عقرب باشد، خوشی و خوبی نمیبیند
همچنین، گفته میشود امام صادق (ع) در روایتی به این نکته نیز اشاره کردهاند که نباید به اطلاعات نجومی بهطور مطلق اعتماد کرد و زندگی خود را بر اساس آن تنظیم نمود.
بااینوجود، اگرچه تاثیر ستارگان بر امور زمین قابل انکار نیست، همانگونه که قابل اثبات صددرصدی هم نبوده اما توجه بیش از حد به این موضوعات در دین اسلام به شدت نهی شده است، در روایتی نقل شده است که شخصی به محضر امام صادق(ع) مراجعه کرده و عرضه داشت که تمام کارها را طبق علم نجوم انجام میدهد، امام صادق(ع) در پاسخ به وی بیان میدارند که تمام کتب خود را به دور بریز و نباید توجه بیش از حد به این مسائل شود.