هفته شانزدهم بارداری – انجام آزمایش های ژنتیک بارداری

شما به پایان ماه چهارم رسیده‌اید! شاید اگر روبروی آینه بایستید متوجه تورم بینی خود گردید. این تورم به علت افزایش جریان خون و نفوذ به غشای بینی است. در این هفته تقریبا تمامی حالات ضعف و تهوع از بین رفته و سینه‌ها سنگین تر می‌شوند. با تغییرات بدن مادر و جنین در هفته شانزدهم بارداری همراه ما باشید.

تغییرات بدن مادر

می‌دانیم که شما احتمالا میلی به شنیدن درباره یبوست بارداری، تورم بدن، گاز روده و سوء هاضمه ندارید؛ اما این‌ها بخشی از بارداری هستند و اکنون شایع‌ترند. حدس بزنید مقصر این قضیه چیست؟ بله درست است هورمون‌های شما.

درون شکم‌تان احساس آشوب می‌کنید؟ می‌تواند فرزندتان در حال لگد زدن باشد! بیشتر مادران باردار این مرحله پیشرفت بارداری را بین هفته‌ی ۱۶ تا ۲۰ تجربه می‌کنند اما انتظار ضربه‌های شدید نداشته باشید. ضربه‌های اول که با نام زنده شدن یا پرپر زدن شناخته می‌شوند، انقدر ملایم و ضعیف‌اند که معمولا با غارغار شکم یا سو هاضمه اشتباه گرفته می‌شود و بسیاری از افراد در بارداری اول قادر به تشخیص آنها نخواهند بود.

 

 

رشد فرزند در هفته شانزدهم

استخوان‌بندی ظریف فرزندتان همچنان در حال محکم‌تر شدن است و بافت آن از حالت غضروف به استخوان بدل می‌گردد. با این حالت سخت شدن به طور کامل انجام نمی‌پذیرد و استخوان‌ها تاحدودی انعطاف پذیر باقی ‌می‌مانند تا حرکت درون کانال تولد راحت تر انجام پذیرد. بند ناف کاملا شکل گرفته است و دارای یک سرخرگ و دو سیاهرگ شده‌ است که به وسیله‌ی ژله‌ی بارتون محافظت می‌شوند. (یک ماده‌ی غلیظ که باعث لغزندگی سطح بند ناف لغزنده گردد و راحت‌تر بتواند در اطراف جنین حرکت نماید.) در ضمن اگر فرزندتان دختر باشد، در این هفته صدها هزار تخمک در درون تخمدان‌اش در حال شکل‌گیری هستند. نوه‌های آینده‌ی شما!!

همزمان با پایان یافتن ماه چهارم خود را برای یک تغییر هیجان انگیز آماده نمایید: شما ممکن است در این هفته برای اولین بار موفق به حس تکان خوردن فرزندتان شوید. یک انسان واقعی درون شماست و در حال شناساندن خودش به شماست! فرزند شما هنوز انقدر کوچک است که در کف دست‌ جا می‌گیرد. نوزاد اکنون به سرعت درحال رشد است. پوست شفافش کمی رنگ صورتی به خود گرفته و اکنون می‌تواند با پاهای کوچکش لگد بزند و دستانش را به اطراف حرکت دهد. چشمانش به سرعت در حال حساس شدن نسبت به نور هستند.

از این مرحله به بعد، تمام عضلات و استخوان‌های فرزندتان در سر جای‌شان قرار گرفته‌اند و سیستم عصبی نوزاد شروع به اعمال کنترل کرده است. فرزند شما به وسیله‌ی بند ناف به جفت متصل شده‌است و همزمان با افزایش نیازهایش جفت نیز رشد خواهد کرد. خون به طور مداوم در درون بند ناف در جریان است و مواد غذایی را به جنین منتقل کرده همچنین مواد زائد را نیز از مایع آمنیوتیک (که هربار جنین دهانش را باز نماید داخل نای‌اش را پر می‌کند) خارج می‌نماید. جفت نیز برای وفق یافتن با هزارن رگی که درحال تلاش برای مبادله موادغذایی و اکسیژن بین بدن شما و فرزندتان هستند، رشد کرده‌ است.

 

شروع یبوست بارداری

حتی اگر در سه‌ماهه‌ی اول با مشکل یبوست مواجه نشده‌اید، در این سه ماهه احتمال دارد به آن دچار گردید. زیرا که هورمون پروژسترون ماهیچه‌های نرم بدن‌ و از جمله دستگاه گوارش‌تان را ریلکس و سست می‌کند و باعث کندی هضم، همچنین تجمع گاز، تورم بدن و آروغ زدن می‌گردد. در واقع یبوست در حدود نیمی از همه‌ی خانم‌های باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قرص‌های ملین و روغن‌های معدنی در طی بارداری گزینه‌های مناسبی برای مصرف نیستند، اما استفاده از مقدار زیادی مایعات و فیبر می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. برای کنترل مشکلات شکم‌، بهتر است مصرف مواد غذایی که تولید گاز را بیشتر می‌کنند مثل لوبیا، کلم و لبنیات را کاهش دهید.

 

 

راهنمایی‌های لازم

• مطمئن شوید که مقدار کافی کلسیم دریافت می‌کنید، چه از لبنیات کم چرب یا از مکمل‌ها.
• از زایشگاه‌ها و بیمارستان‌های محلی بازدید کنید.
• مراحل مربوط به ثبت و رجیستری فرزندتان را شروع کنید.
• از مادر یا مادربزرگتان در مورد تجارب‌شان در زمینه‌ی زایمان پرس و جو کنید.

 

اندازه فرزندتان چقدر است؟

هفته‌ی شانزدهم (۱۴ هفته پس از لقاح)

سایز جنین: بین ۱۱ تا ۱۱.۸ سانتیمتر (فاصله‌ی تاج تا کفل)

وزن: ۷۸ گرم

مرحله‌ی رشد جنین: اندام‌های پایینی جنین اکنون کامل شده‌اند. ناخن‌های انگشتان پا درحال شکل‌گیری هستند و چشمان و گوش‌های فرزندتان همچنان درحال جابجا شدن و قرار گرفتن در جای دقیق‌شان هستند. عضلات صورت درحال شروع به کار هستند.

در این تصویر کلوزآپ از فرزندتان، مشاهده می‌کنید که ویژگی‌های چهره‌اش متمایز‌تر شده ‌است. دقت کنید که مسئول سونوگرافی طول استخوان بینی‌اش را اندازه می‌گیرد. این اندازه‌ی بخصوص، برای برخی بررسی‌های ژنتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

 

آزمایش خون و تشخیص بیماری‌های ژنتیک

بین هفته‌ی شانزدهم تا هجدهم بارداری پزشک شما پیشنهاد انجام یک آزمایش خون را می‌دهد تا معلوم شود فرزند آینده‌تان در معرض برخی ناهنجاری‌های ژنتیک هست یا خیر. این آزمایش‌های خون، که با بررسی سه‌گانه یا نوع دقیق‌تر آن چهارگانه هستند به منظور بررسی وجود میزان غیرعادی از یک ماده‌ی خاص در خون شما انجام می‌گیرند. با بررسی اطلاعات این آزمایش و فاکتورهای موثر دیگری همچون سن شما، پزشک قادر خواهد بود ریسک ابتلای فرزندتان به نقص لوله‌ی عصبی (NTD)، سندرم داون، یا دیگر ناهنجاری‌های کروموزومی را بررسی نماید.

این آزمایش‌های خون به همه‌ی مادران باردار پیشنهاد می‌شود. برخلاف آزمایش‌های تهاجمی مثل آمینوسنتز و CVS این بررسی خطری برای شما یا فرزندتان در بر نداشته و به تشخیص بارداری‌ پرخطر کمک می‌کند. نیازی به انجام آزمایش‌های تهاجمی برای همه‌ی مادران باردار وجود ندارد بنابراین پزشکان تنها انجام این آزمایش‌ها را به مادرانی که تست خون چهارگانه‌شان نشان از وجود خطر ناهنجاری ژنتیک دارد پیشنهاد می‌کنند. به بیان دیگر این آزمایش جواب بله یا خیر به ما نمی‌دهد فقط کمک می‌کند تا موارد با خطر بالا را شناسایی کنیم.

علاوه بر آزمایش خون چهارگانه، بررسی از طریق سونوگرافی می‌تواند به پزشک شما در تعیین اینکه نیاز به انجام آزمایش‌های دیگر هست یا خیر کمک نماید. مسئول سونوگرافی با اندازه‌گیری طول برخی از قسمت‌های بدن جنین به تعیین پتانسیل بروز مشکل کمک می‌کند. به عنوان مثال، ضخامت زیاد در ناحیه‌ گردن، طول بینی کوچک‌تر از معمول و دیگر نشانه‌های جسمی می‌تواند نتایج بدست آمده از آزمایش چهارگانه‌ی مبنی بر ریسک بالا را تائید نماید.

 

بازگشت انرژی در این هفته

شما احتمالا بخش زیادی از انرژی از دست رفته‌تان را باز خواهید یافت اگرچه ممکن است هنوز به خاطر نگرانی نسبت به فرزند جدید دچار سردرگمی‌های عاطفی باشید. هفته‌ شانزدهم بارداری نشانگر یک نقطه‌ی عطف حقیقی برای شماست؛ حتی پس از یک روز کاری سخت، در خود احساس اشتیاق برای رفتن به خرید لوازم سیسمونی یا گردش با دوستان‌تان را احساس می‌کنید. اینجا زمانی است که بازگشت انرژی ازدست رفته‌تان را احساس می‌کنید؛ تهوع بارداری در حال کم شدن است و موج‌های خستگی کم‌تر به سراغ‌تان می‌آید.

اکنون که هورمون‌های سرکش بدن‌تان کمی متعادل‌تر شده‌اند، شما نیز احساس آرامش و کنترل بیشتری بر روی رفتارتان خواهید داشت. حتی اگر زمانی دچار احساس افسردگی و ناراحتی ‌باشید و در خود نیاز به گریه یا فریاد زدن احساس نمایید، بسیار راحت‌تر می‌توانید احساس‌تان را کنترل کنید زیرا از نظر جسمی وضعیت بسیار بهتری دارید.

علی رغم این بازگشت به سمت زندگی نرمال‌تر، اگر گاهی با بازگشت احساسات منفی در خود مواجه شدید تعجب نکنید. ممکن است هنوز آمادگی مادر شدن را به طور کامل در خود احساس نکنید یا از تغییرات جسمی‌تان و این بزرگ شدن احساس ناراحتی کنید. اگر قبل از این فرزندان دیگری دارید، ممکن است سعی کنید کارهایی را که در آینده‌ی نزدیک قادر به انجامشان نخواهید بود در این مهلت باقیمانده انجام دهید.

سعی کنید در مورد تصمیمات مهم با همسرتان صحبت و مشورت نمایید مسائلی از قبیل اینکه تغذیه‌ی فرزندتان را با شیر مادر یا بطری انجام خواهید داد، در شش ماه بعد از تولد نوزاد وظیفه‌ی تمیز کردن منزل برعهده‌ی چه کسی باشد، چه زمانی می‌خواهید به سر کارتان برگردید و هنگامی که به سر کارتان بازگشتید چه کسی وظیفه‌ی نگهداری از فرزندتان و انجام امور منزل را برعهده خواهد داشت. با مشخص شدن این تصمیمات مهم، می‌توانید در آرامش بیشتری از بقیه‌ی مدت بارداری‌تان لذت ببرید.

 

اصطلاح هفته شانزدهم

آزمایش سه‌گانه: یک روش غربالگری خون در دوران بارداری‌است که برای تعیین میزان موادی خاص در خون مادر انجام می‌گیرد. میزان این ماده می‌تواند نشان دهنده‌ی وحود ناهنجاری‌های ژنتیک در جنین باشد. به طور مشخص، در این آزمایش به بررسی فتوپروتئین آلفا (AFP)، (یک پروتئین که به وسیله‌ی کلیه‌ی جنین تولید می‌گردد) و دو هورمون hCG و استریول می‌پردازد. به این آزمایش غربالگری سه‌گانه یا سنجش سه‌ماهه‌ی دوم نیز گفته می‌شود.