نور چه اثری بر رشد گیاهان دارد؟ (بررسی ارتباط نور و فتوسنتز و رشد گیاه)

در کنار آب و مواد مغذی، نور یکی از نیازهای اساسی گیاهان است. در واقع گیاه بدون نور نمی تواند به حیات و رشد خود ادامه دهد. برای اینکه اهمیت نور را برای گیاه بدانید، باید متوجه شوید که نور چه تاثیری بر رشد گیاه می گذارد. در این نوشته از مجله ستاره به این مبحث از درس یازدهم علوم پایه پنجم پرداخته و در مورد فتوسنتز نیز بیشتر صحبت خواهیم کرد.

نور چه تاثیری بر رشد گیاه می گذارد؟

نور یکی از نیازهای اساسی گیاه است؛ به طوری که اگر به گیاه نور نتابد، برگ های آن زرد می شوند و پس از مدتی از بین می روند. برای اینکه بررسی کنید نور چه تأثیری بر رشد گیاه دارد، آزمایشی را طراحی و اجرا کنید. یک گیاه مانند شمعدانی را که در شرایط مناسبی است و رشد طبیعی دارد را انتخاب می کنیم. یکی از برگ های این گیاه را با یک تکه فویل به صورت کامل می پوشانیم، به طوری که نوری به آن نرسد. پس از چند روز مشاهده می کنیم که برگ زرد شده و درحال ارز بین رفتن است.

در واقع گیاهی که در تاریکی می‌روید معمولا ساقه‌ای بلند و باریک دارد. برگها گسترش نمی‌یابند. برگها و ساقه‌ها هر دو فاقد کلروفیل‌ خواهند بود. اگر چنین گیاهی در معرض نور قرار گیرد، رشد طولی ساقه‌اش کاهش می‌یابد. اگر همان نوع گیاه در نور پرورش یابد تنومند شده و برگهای آن کاملا سبز و بزرگ می‌شوند و با فاصله کمتری در طول ساقه قرار می‌گیرند.

گیاهان با استفاده از انرژی ناشی از نور خورشید یا منبع نور مصنوعی دی اکسید کربن مواد مغذی خاک و اب را به ترکیبات الی تبدیل می کنند و نور باعث ایجاد عمل فتوسنتز و غذا سازی در گیاه می شود خلاصه نور طبیعی خورشید بهترین راه برای رشد گیاهان است؛ چراکه نور خورشید تعادلی که گیاه برای رشد نیاز دارد را فراهم
می کند.

پیشنهاد: در ستاره می توانید مطالب مفید دیگری مانند چرا برخی فرفره های چرخان دیرتر به زمین می رسند، برای اینکه استخوان آسیب دیده بهتر جوش بخورد چه باید کرد و تحقیق درباره اهرم ها را نیز بخوانید.

درباره رشد گیاه با نور خورشید و فتوسنتز بیشتر بدانید

در بیشتر موارد، برگ های گیاهان بیشترین نور خورشید را جذب می کنند؛ زیرا سطوح پهن و صاف برگ ها منطقه مناسبی برای جذب نور خورشید هستند. ساقه گیاهان نیز ساختار سختی دارد تا برگ ها را صاف نگه داشته و در طول روز، برگ ها بیشترین میزان نور خورشید را جذب کنند، در حقیقت سلول های گیاهان حاوی رنگدانه سبز رنگ کلروفیل و اندامک هایی به نام کلروپلاست هستند که اجزای اصلی فرایند فتوسنتز به حساب می آیند.

در این فرآیند نور توسط کلروفیل جذب می شود و گیاه از این انرژی برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به قند و اکسیژن استفاده می کند. به عبارت دیگر، گیاهان از انرژی جمع‌آوری شده از خورشید برای تولید غذا برای خود استفاده می‌کنند و محصول جانبی این فرآیند، اکسیژن است که برای تنفس انسان و سایر حیوانات تولید می شود.

بررسی تاثیر میزان نور نامناسب بر رشد گیاه

گیاهان هنگامی که در معرض نور نامناسب قرار می گیرند علائم مختلفی از خود نشان می دهند. نور کم به دلیل کمبود کلروفیل در گیاه می تواند منجر به رنگ پریدگی برگ ها شود. همچنین ممکن است زمانی که گیاهان در حال تلاش برای رسیدن به نور هستند، شکل عجیبی به خود بگیرند، همچنین بدون نور کافی، گیاهان ممکن است شروع به از دست دادن برگ های خود کنند.

از طرف دیگر، نور زیاد خورشید ممکن است باعث سفید و لک شدن برگ ها شود. گیاهان مکانیزمی برای محافظت از خود در برابر نور زیاد دارند، اما این روش فقط تا حدودی اثر بخش است و خیلی کم می تواند از آسیب رسیدن به گیاهان محافظت کند. نور شدید خورشید نیز می تواند باعث آسیب سلولی به گیاهان و کاهش بهره وری فتوسنتزی آن ها شود.