در واقع اربعین یعنی چهلمین روز درگذشت شخص یا فرد خاصی. تاریخ اربعین حسینی ۱۴۰۳ روز ۲۰ صفر و چهلمین روز واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) است. خواندن زیارت اربعین و رفتن به زیارت امام حسین (ع) از مهمترین اعمال شب و روز اربعین در مفاتیح است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری (ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
نماز ۵۱ رکعتی روز اربعین چطور خوانده می شود؟
مفهوم نماز ۵۱ رکعت اربعین، یکی از باورهای رایجی است که در میان شیعیان وجود دارد. بر اساس این باور، انجام ۵۱ رکعت نماز در روز اربعین، ثواب و فضیلت خاصی دارد. این عدد (۵۱) از مجموع نمازهای واجب و مستحب روزانه بدست میآید.
ریشههای تاریخی این باور به روایتی از امام حسن عسکری (ع) بازمیگردد. در این روایت، امام ضمن برشمردن نشانههای مؤمن، به نماز پنجاه و یک رکعت و زیارت اربعین اشاره میکنند. این روایت به مرور زمان در میان شیعیان رواج یافته و به یکی از اعمال مستحب در روز اربعین تبدیل شده است.
با این حال، باید توجه داشت که در منابع معتبر فقهی شیعه، روایتی با این مضمون که به طور مشخص به نماز ۵۱ رکعت در روز اربعین اشاره کند، یافت نمیشود. برخی از علما بر این باورند که مراد از نماز پنجاه و یک رکعت در روایت مذکور، مجموع نمازهای واجب و مستحب روزانه است و اختصاصی به روز اربعین ندارد.
در نتیجه، اگرچه انجام نماز ۵۱ رکعت در روز اربعین از نظر برخی از شیعیان مستحب است، اما از نظر فقهی، دلیلی قطعی بر فضیلت خاص این عمل وجود ندارد. مهمترین عمل در روز اربعین، زیارت امام حسین (ع) است و سایر اعمال، مکمل و تقویتکننده این زیارت محسوب میشوند.
آیت الله جوادی آملی مراد از نماز پنجاه و یک رکعت را همان هفده رکعت نماز واجب روزانه به اضافه نمازهای نافله برشمردند که جبران کننده نقص و ضعف نمازهای واجب است و آورده اند:
مراد از نماز پنجاه و یک رکعت، همان هفده رکعت نماز واجب روزانه به اضافه نمازهای نافله است که جبران کننده نقص و ضعف نمازهای واجب است؛ به ویژه اقامه نماز شب در سحر که بسیار مفید است. نماز پنجاه و یک رکعت به شکل مذکور از مختصات شیعیان و ارمغان معراج رسول خدا(ص) است. شاید سرّ ستودن نماز به وصف معراج مؤمن این باشد که دستورش از معراج آمده است و نیز انسان را به معراج می برد.
موارد دیگری نیز که در روایت یاد شده، همگی از مختصات شیعیان است؛ زیرا فقط شیعه است که سجده بر خاک دارد و نیز غیرشیعه است که یا بسم الله الرحمن الرحیم را نمی گویند یا آهسته تلفظ می کنند. همچنین شیعه است که انگشتر به دست راست کردن و نیز زیارت اربعین حسینی را مستحب می داند.
مرجع جهان تشیع با رد برداشت منظور از زیارت اربعین به معنای زیارت چهل مؤمن مرقوم داشت: مراد از زیارت اربعین، زیارت چهل مؤمن نیست؛ زیرا این مسأله اختصاص به شیعه ندارد و نیز «الف و لام» در کلمه «الاربعین»، نشان می دهد که مقصود امام عسکری(ع) اربعین معروف و معهود نزد مردم است.
نحوه خواندن نماز اربعین
امام حسن عسکری (ع) در مورد ویژگی های مومنان ، ۵ عنوان بیان کرده اند:
-
قرائت زیارت اربعین.
-
انگشتر عقیق داشتن در دست.
-
سجده ی زیاد و طولانی به درگاه الهی.
-
بلند خواندن ذکر بسم الله الرحمن الرحیم در نماز.
-
و پنجمین مورد، آن است که انسان نمازهای یومیه ی واجب خود را که ۱۷ رکعت هستند، بخواند و کاهل نماز نباشد. و اگر توانست، نماز مستحب شب را هم که ۱۱ رکعت است، بخواند. و همچنین، نوافل بین نمازهای را که ۲۳ رکعت است را نیز بخواند. و همگی، مجموعاً ۵۱ رکعت هستند. و این نماز، منحصر به روز اربعین نیست. بلکه هر کسی که این نمازها را به جای آورد، و ۴ مورد مذکور را در اعمالش رعایت نماید، در زمره ی مومنان قرار دارد.
رحمتی
خدایا کمک کن که این مشخصات مومنین را در خود ایجاد کنیم و مداوم ومقاوم باشیم در انجام پایان آن الهی آمین تقبل الله