آیا میدانید معنی اسم ماشین‌های ایرانی چیست؟

صنعت خودروسازی ایران پس از صنعت نفت، بزرگ‌ترین صنعت ایران است که ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۴ درصد نیروی کار را بر عهده دارد. تولیدکنندگان ایرانی صنعت خودروسازی تنوع زیادی از وسایل نقلیه از جمله خودروهای سواری، دو دیفرانسیل، کامیون، اتوبوس، مینی بوس و وانت را تولید می‌کنند و حدود ۷۵ درصد از تولیدات داخلی را خودروهای سواری تشکیل می‌دهند.

از آن‌جا که نام هر خودرو، چه داخلی و چه خارجی، هویت آن خودرو است، یکی از مراحل مهم تولید و معرفی خودرو، نام خودرو است و در ایران و جهان انتخاب نام ماشین اهمیت زیادی دارد. برای مثال؛ برای ماشین‌های سوپراسپرت لامبورگینی همیشه نام گاوهای قدرتمند و وحشی اسپانیایی انتخاب می‌شوند و خودروسازی‌های قدیمی آلمانی، همیشه روال ثابتی براساس کد برای نام گذاری ماشین‌ها دارند. در ایران نیز از همان سال‌های نخست شکل‌گیری صنعت خودروسازی، بحث انتخاب نامی مناسب و ایرانی پای ثابت مراحل تولید خودرو بوده است.

برای مثال؛ شرکت سهامی جیپ (پارس‌خودروی کنونی) در سال ۱۳۴۱ مونتاژ وانت جیپ گلادیاتور را انجام داد و نام سیمرغ را برای آن انتخاب کرد. در این مطلب نگاهی خواهیم داشت به معنی اسم ماشین‌های ایرانی؛ همراه ما باشید. 

معنی اسم ماشین‌های ایرانی

پیکان (ایران ناسیونال سابق)

پیکان، این خودروی ۴۰ ساله، نوستالژی‌ترین و قدیمی‌ترین خودروی ایرانی است که فیس لیفتی از هیلمن هانتر بود و براساس قراردادی بین ایران ناسیونال سابق و گروه صنعتی روتس آغاز شد و ایران ناسیونال هم معنای Arrow یعنی پیکان را شخصا توسط احمد خیامی (موسس ایران ناسیونال) انتخاب کرد. پیکان در لغت نامه دهخدا به معنای فلزی نوک دار که بر سر تیر نصب کنند است، و مترادف کلماتی مثل تیر و خدنگ است.

سرو بالای کمان ابرو اگر تیر زند
عاشق آن‌ست که بر دیده نهد پیکان را

سمند (ایران خودرو)

سمند در سال ۱۳۸۰ به منظور جایگزین شدن با پیکان تولید شد که این اتفاق هرگز محقق نشد. در اصل سمند یک سدان متوسط است که براساس پلتفرم پژو ۴۰۵ تولید و به عنوان خودروی ملی شناخته شد. سمند در لغت به معنای اسبی است که رنگ آن به زرد متمایل است و در شاهنامه فردوسی آورده شده است.

نهادند زین بر سمند جهان
خروش آمد از دیدگه در زمان

سورن (ایران خودرو)

در سال ۱۳۸۵ بود که ایران خودرو در سال ۱۳۸۵ فیس لیفتی از سمند را معرفی کرد و اگرچه به طور معمول و براساس عرف صنعت خودرو باید نام این خودرو سمند فیس لیفت مب‌بود، اما ایران خودرو نام سورن را برای آن انتخاب کرد. نام سورن در لغت به معنی حمله، یورش و همچنین دلیر و پهلوان است و علاوه بر این نام یکی از هفت خاندان ممتاز دوره اشکانیان است که بر سیستان حکومت می‌کردند.

پارس (ایران خودرو)

پژو پارس توسط ایران خودرو در سال ۱۳۸۰ به‌عنوان نسخه فیس‌لیفت پژو ۴۰۵ تولید شد. این خودرو در ابتدا پرشیا نام داشت اما چون ایران‌خودرو قصد صادرات آن را به عربستان داشت، به دلیل عدم وجود حرف «پ» در زبان عربی و همین‌طور حساسیت اعراب به اسم پرشیا، نام آن به سفیر تغییر کرد؛ اما باز هم نتوانست مجوز صادرات به بازار عربستان را دریافت کند و در نهایت نام آن به پارس تغییر کرد. پارس نام قومی از اقوام آریایی است که در قسمت جنوبی ایران سکونت داشته‌اند.

دنا (ایران خودرو)

خودروی دنا که فیس لیفتی عمیق از سمند و سورن بود، در سال ۱۳۹۳ معرفی شد و قرار بود جایگزین این دو خودرو شود اما همانند سورن جایگزینی رخ نداد و دنا با وجود اساس مهندسی یکسان با سمند و سورن، به عنوانی محصولی مستقل عرضه شد. نام دنا از بلندترین رشته کوه در زاگرس، که از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده شده و در مرز سه استان اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و نیز چهارمحال و بختیاری واقع شده، گرفته شده است.

آریسان (ایران خودرو)

وانت آریسان جایگزین پیکان وانت بود و در سال ۱۳۹۳ معرفی شد. واژه آریسان دو بخشی بوده و از دو واژه آری (آریایی) و سان تشکیل شده است؛ سان معنی مانند و واژه آریسان معنای مانند آریایی است. این واژه در واقع اسم دختر هم می‌تواند باشد که معنی دختری که مانند آریاییان اصیل و نجیب است را می دهد.

پژو روآ (ایران خودرو)

سال ۱۳۷۸ بود که ایران خودرو در سال ۱۳۷۸ پژو آر دی که بدنه پژو ۴۰۵ را داشت، اما موتور پیکان زیر کاپوت آن قرار گرفته بود را به بازار عرضه کرد و سپس در سال  ۸۵ نسخه بهبودیافته پژو آر دی را، که موتور تقویت شده پیکان را داشت، معرفی کرد. روآ در لغت به معنای رونده است.

رانا (ایران خودرو)

رانا از سال ۱۳۹۱روی پلتفرم ۲۰۶ صندوق‌دار طراحی شد و قرار بود با قیمتی بسیار اقتصادی با تعدادی بالا به فروش برسد، اما در عمل چنین نشد. نام رانا در منابع لغت ریشه یونانی دارد و به معنی سیب دانه دار و انار است. البته شاید ایران خودرو بیش‌تر دنبال نامی بوده است که ردپایی از راندن در آن باشد و از نظر آوایی نیز با سایر محصولاتش هم آوا باشد.

تارا (ایران خودرو)

تارا در ابتدا با نام K132 شناخته شد و در واقع نسخه بومی سازی شده پژو ۳۰۱ است و در نسخه‌های دنده ای و اتوماتیک در بازار موجود است. تارا در لغت به معنای ستاره است و هچنین برای اسم تارا معنی مردمک چشم نیز آمده است. در کردستان به پارچه نازک و عمدتاً قرمز بر سر عروس نیز تارا گویند. معنی اسم تارا در زبان ایرلندی و اسکاتلندی ملکه است. همچنین در ایرلندی معنی جایی که پادشاهان ملاقات کردند (محل دیدار پادشاهان) برای تارا آمده است. در مجموع، نام تارا ریشه هایی فارسی، کردی و بین المللی است که شاید بهترین نامی است که تاکنون توسط خودروسازان ایرانی معرفی شده است.

ری‌را (ایران خودرو)

چندی پیش ایران خودرو اعلام کرد که قرار است شاسی بلند جدیدی را وارد بازار کند و نام آن را ری‌را گذاشت. در ادبیات و زبان مازندرانی، ری‌را یعنی باران و سمبل سرسبزی و طراوت است. از طرف دیگر در زبان مازنی این نام نوعی پرنده‌ای کوچک و تیزپرواز است و تداعی‌گر سرعت و زیبایی است.

پراید (سایپا)

پراید در سال ۱۳۷۲ وارد ایران شد و چندی بعد سایپا مونتاژ آن را آغاز کرد و بنابراین باید نامی ایرانی روی این خودرو گذاشته می‌شد. خود کلمه Pride به معنای غرور و افتخار است اما سایپا برای نسخه هاچ‌بک این خودرو نام نسیم و برای نسخه صندوقدار نام صبا را انتخاب کرد. به گفته لغت‌نامه معین، نسیم به معنای باد خنک و ملایم است و صبا باد ملایمی است که از سمت شرق می‌وزد.

تیبا (سایپا)

اولین خودروی ملی شرکت خودروسازی سایپا قرار بود در ابتدا با نام مینیاتور به بازار آید، اما در سال ۱۳۸۷ این خودرو با نام تیبا به بازار عرضه شد. تیبا در لغت به معنای عشوه و فریب است و معانی دیگری هم دارد، اما گویا سایپا معنی زبانی زند و پازندی آن را مدنظر قرار داده است. تیبا به زبان زند و پازند به معنی آهو است و ریشه‌ای قدیمی در فارسی پهلوی و زبان اوستایی دارد.

کند صدگونه تیبا آن پری رو
فریبد مردمان آن چشم آهو

ساینا (سایپا)

ساینا در سال ۱۳۹۵ و براساس پلتفرم پراید تولید شد که فیس لیفتی از پراید بوده و طبق روال خودروسازان ایرانی جای تیبا را نگرفت. سایپا برای تعیین نام این خودرو فراخوانی داد تا همه بتوانند در انتخاب آن سهیم باشند و نام ساینا برای آن انتخاب شد. ساینا در لغت معنی دانا و باخرد، سیمرغ و ساکت استد و همچنین نام خاندانی از موبدان زرتشتی هم بوده که به نظر می‌رسد معنای سیمرغ و یا پرنده خوشبختی مدنظر سایپا بوده است.

کوییک (سایپا)

کوییک در ابتدا با نام سایپا ۲۱۲ و سپس با نام کوییک در سال ۱۳۹۵ رونمایی شد. فرهنگستان زبان و ادب فارسی به غیر فارسی بودن نام ساینا انتقاد کرد که نامی انگلیسی با معنای سریع Quick است اما بعد از این انتقاد سایپا اعلام کرد که این نام برگرفته از نام کوییک (کامیاران)، روستایی در استان کردستان است.

شاهین (سایپا)

شاهین در ابتدا قرار بود با نام رهام عرضه شود. طراحی این خودرو جدید و به روز بود و قبل از اعمال تحریم‌ها، قرار بود پیشرانه برلیانس برای شاهین استفاده شود اما در نهایت پیشرانه ارتقایافته و توربوشده تیبا در این خودرو به کار رفت. شاهین نام پرنده ای شکاری است که به جسور بودن میان پرندگان شکاری معروف است. واژه شاهین بسیار قدیمی است و می‌توان آن را در آثار قدیمی ادبی هم دید.

شهپر زاغ و زغن زیبای قید و صید نیست
این کرامت همره شهباز و شاهین کرده‌اند

پادرا (زامیاد)

پادرا در سال ۱۳۹۵به بازار عرضه شد که بر اساس همان نیسان آبی مشهور ساخته شده و فقط اتاق آن تغییر کرد. نام پادرا به معنای سرزمین باشکوه است.

شما تجربه داشتن خودروی ایرانی را داشته‌اید؟ ماشین شما چه بوده است؟ 

لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره به اشتراک بگذارید.