نویسنده: مهسا راستگو
بروزرسانی: 25 مرداد 1403
یکی از وظایف مهمی که بر دوش پدر و مادرهاست؛ انتخاب نام نیکو و مناسب برای فرزندان است. نام هویت یک فرد را نشان می‌دهد و همیشه همراه فرد است.
بنابراین نام باید معنی مناسب و خوبی داشته باشد.
نوع نامهای دخترانه و پسرانه می‌تواند برگرفته از الگوی‌های توصیفی، دینی مذهبی، ملی باستانی، قومی، منطقه‌ای، ترکیبی، نام گل‌ها، طبیعت، حیوانات زیبا، پرندگان، کوه‌ها و رود‌ها و نام موجودات خیالی و تاریخی باشد.
با این حال اگر نام انتخابی معنی مناسبی نداشته باشد؛ می‌توان آن را طبق برخی قوانین تغییر داد.
مثلا انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود و همچنین عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس، ممنوع است. تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال است و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به این سازمان اعلام می‌کند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تغییر نام و نام خانوادگی | هزینه، شرایط و مدارک لازم
اسامی پیشنهادی ثبت احوال برای تغییر نام
بموجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نامهای زیر ممنوع و دارندگان آنها می توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند.
۱ نامهائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد .مانند : ” عبدالات ، عبدالعزی “
(لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است)
۲ اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی شوند (اسامی مرکب ناموزون)
مانند : ” سعید بهزاد ، شهره فاطمه ، حسین معروف به کامبیز و ….”
۳ عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان مانند : ” سروان ، سرتیپ ، دکتر ، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی “
۴ القاب – اعم از ساده و مرکب . مانند : ” ملک الدوله ، خان ، یا شوکت الملک ، حاجیه سلطان و سلطانعلی”
۵ اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آندسته از نامهائی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد بدلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورایعالی برسد.
۶ نامهائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است.
مانند : گرگ ، قوچی و ….”
۷ نامهائیکه با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد .
مانند ” لات ، خونریز ، چنگیز و … “
۸ نامهائیکه موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه گردد .
مانند : ” وانوشکا ، ژاکاردو ، شاهدوست و …. “
۹ نامهائیکه موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد .
مانند : ” صد تومانی ، گت آقا ، کنیز ، گدا و … “
۱۰ اسامی نامتناسب با جنس .
مانند : ” ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور”
۱۱ حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص .
مانند : ” قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ “
۱۲ تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده .
مانند : ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … “
۱۳ هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده .
۱۴ هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده .
۱۵ تغییر نامها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان ، اسمعیل به اسماعیل ، اسحق به اسحاق و …
۱۶ تغییر نام کسانیکه با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند .
۱۷ تغییر نام کسانیکه نام آنها اسامی ایام هفته باشد مثل جمعه، دوشنبه.
۱۸ تغییر نام کسانیکه تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است.
۱۹ حذف نام ماههای قمری از اسامی مرکب مانند محرمعلی – علی صفر و غیره.
۲۰ نام های منسوب به خدا: پیشوند ” عبد ” خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آنرا بنماید.
اسامی پسرانه پیشنهادی ثبت احوال برای تغییر نام
مثلا برای پسران اسامی شامل
- آرشیو
- آسیب
- اجباری
- اخی
- اردوخان
- اشتر
- اهریمن
- باباقلی
- بیابانی
- ملخ
- فضا
- فراری
- شفتالو
- شربت
- قطار
- قطاری
- قسمت
- قربانی
- کابوس
- گشنه
- گرگ آقا
- بره
- بشم
- بهداشت
- بوشفر
- چاه
- چراغ
- چیتر
- زنگی
- سرباز
- شوجر
- علاقه
- غم
- غارت
- فرار
- فراموش
- گوپال
- گمان
- لذت
- لشکر
- للو
- ورندل
- و یتیم
اسامی دخترانه پیشنهادی ثبت احوال برای تغییر نام
درباره دختران هم این فهرست شامل این اسامی است:
- آشفته
- آفت
- اجبار
- افسرده
- باجی
- بیزار
- پنبه
- تعارف
- حلوا
- خرما
- خیار
- شربتی
- شقیقه
- کفتر
- نیمکت
- قیمتی
- همیشه
- نوشابه
- ییلاق
- لوله
- لیاقت
- لبو
- لباء
- مشکی
- مشکی‌جان
- مغلوبه
- مفتول
- حاضر
- حالتاج
- حسرت
- حضرت
- حبصه
- خارا
- خابس
- پارچه
- پاکت
- پنیر
- پوپول
- پولی
- دختربس
- و آقابگم.
اشخاص واجد شرایط تغییر نام کوچک در شناسنامه
۱ اشخاص ۱۸ سال به بالا
۲ افراد کمتر از ۱۸ سال که دارای حکم رشد باشند
۳ پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال
۴ سرپرست قانونی (قیم ، امین ، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام کوچک در شناسنامه
۱ ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.
۲ تکمیل فرم درخواست تغییر نام. (فرم شماره ۵)
۳ پرداخت هزینه طبق تعرفه جاری.
۴ نمونه تکمیل شده برگه درخواست تغییر نام توسط صاحب شناسنامه یا سرپرست قانونی و یا وکیل صاحب شناسنامه.
تغییر اسم شناسنامه چقدر طول می کشد؟
در پاسخ به این سوالباید گفت؛ در صورت ثبت درخواست تغییر اسم شناسنامه، بعد از حدود ۴۵ روز ثبت احوال مجوز تغییر نام شناسنامه را صادر می کند.
تغییر چه نام‌هایی از طریق ثبت احوال امکان پذیر نیست؟
تغییر نام و اسامی و صفات باریتعالی و نام های دینی، مذهبی و معصومین ممنوع است.
شرایط تغییر نام های مذهبی
معمولا بدون در نظر گرفتن اینکه درخواست تغییر نام از طریق دادگاه صورت گرفته و یا از طریق اداره ثبت احوال، در اکثر موارد با تغییر اسم های مذهبی موافقت نمی شود. در موارد بسیار کمی با این مساله موافقت خواهد شد و آن هم زمانی است که فرد قصد داشته باشد نام مذهبی خود به نام مذهبی دیگری تغییر دهد.
در صورتی که نام مورد نظر در لیست نامهای مورد تایید وجود نداشته باشد احراز مناسب بودن و یا نامناسب بودن آن با چه مرجعی است؟
براساس مصوبه شماره ۱/۵۷۸سال ۱۳۸۷شورای عالی ثبت احوال مرجع رسیدگی به نامهای جدید و نوساخته کمیته مشورتی نام سازمان ثبت احوال مرکب از اساتید دانشگاه‌ها و اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و برای درخواست و پیشنهاد بررسی نام خود به سامانه انتخاب نام در بخش خدمات الکترونیکی پورتال سازمان ثبت احول مراجعه و درخواست خود را به همراه اطلاعات تکمیلی از قبیل مشخصات شناسنامه‌ای پدر و مادر نوزاد مورد نظرثبت کرده و منتظر دریافت نظر کارشناسی از طریق تماس سازمان ثبت احوال باشید.
بعد از تغییر نام، بازگشت به نام قبلی در چه صورتی امکان پذیر است؟
برگشت به نام قبلی تا وقتی ممکن است که شناسنامه با واژه جدید و تصویب شده صادر و تحویل متقاضی نشده باشد.
