قرص لوونورژسترول چیست؟ + نحوه مصرف و عوارض لوونورژسترول

ستاره | سرویس سلامت – با وجود تمام مراقبت‌ها و رعایت نکات لازم به هنگام رابطه جنسی بازهم گاهی بارداری ناخواسته رخ می‌دهد؛ با این وجود به کمک راه‌های اورژانسی پیشگیری از بارداری می‌توانید تا حدود زیادی از نگرانی خارج شوید و از بارداری جلوگیری کنید.

یکی از این راه‌های پیشگیری، استفاده از قرص لوونورژسترول است. قبل از آنکه به مطالعه ادامه مطلب در خصوص این قرص بپردازید به این نکات دقت کنید:

• این روش یک روش اورژانسی است؛ یعنی شما زمانی باید از این قرص استفاده کنید که ناخواسته در برابر باردار شدن قرار گرفته‌اید، نه اینکه هر بار بی موالات و بی دقت رابطه جنسی برقرار کنید و بلافاصله به روش اورژانسی روی آورید. زیرا استفاده از روش‌های اورژانسی عوارض خاص خود را دارد
• استفاده از لوونورژسترول روشی قطعی برای پیشگیری از بارداری نیست. موارد اورژانسی را می‌توان اینگونه دسته بندی نمود: روش پیشگیری ناقص یا مشکوک مثلا پاره شدن کاندوم، تاریخ گذشته بودن قرص‌های مصرفی برای پیشگیری، فراموش کردن مصرف داروهای پیشگیری و مقاربت، بی توجهی در مصرف داروهایی که باعث کاهش یا از بین رفتن اثر قرص‌های ضدحاملگی می‌شوند (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها) و…
• حتی در مواردی ممکن است با برقراری رابطه جنسی بدون دخول نیز حاملگی ناخواسته و اتفاقی رخ دهد.

قرص لوونورژسترول چیست؟

لوونورژسترول (Levonorgestrel) هورمونی تولید شده است که در روش‌های پیشگیری از بارداری مصرف می‌گردد. این هورمون در قرص‌های ECPs یعنی قرصی که پس از رابطه جنسی کنترل نشده مصرف می‌شود تا از بارداری جلوگیری گردد، به کار می‌رود. ساز و کار این دارو بدین صورت است که با جلوگیری از ترشح گونادوتروپین‌ها از هیپوفیز قدامی، تخمک‌گذاری و بلوغ فولیکولی را متوقف می‌کند. علاوه بر این لوونوژسترل با افزایش چسبندگی مخاط گردن رحم و ایجاد تغییر در آندومتر (داخلی‌ترین لایه‌ی رحم) مانع از باروری و لانه گزینی می‌گردد.

نحوه مصرف لوونورژسترول

این قرص در دو دوز ۰.۷۵ و ۱.۵ میلی‌گرم تولید می‌شود. اگر در فاصله‌ی زمانی سه روزه از رابطه جنسی مشکوکتان قرار دارید، باید ۲ عدد قرص لوونورژسترول ۰.۷۵ را در اولین فرصت به صورت یکجا مصرف کنید و یا این دو قرص را با فاصله ۱۲ ساعت از دیگر استفاده کنید. اگر از دوز ۱.۵ میلی‌گرم آن استفاده می‌کنید فقط یک قرص بلافاصله و در اسرع وقت بعد از نزدیکی مصرف نمائید. قرص لوونورژسترول با اسامی تجاری مختلفی در بازار موجود است ولی در مراکز بهداشتی‌ درمانی به نام LNG در اختیار مراجعه ‌کنندگان قرار می‌گیرد. بهترین زمان مصرف این قرص در بازه‌ی زمانی ۱۲ ساعته بعد از رابطه جنسی خطرناک می‌باشد.

چند نکته:

• استفاده از این قرص و داروهای مشابه نباید به یک عادت تبدیل شود.
• به هنگام مصرف این قرص سعی کنید گرسنه نباشید.
• اگر تا دو ساعت پس از مصرف این قرص استفراغ کردید مجددا این قرص را مصرف کنید.
• در سیکل قاعدگی تنها یکبار مجاز به استفاده از این قرص می‌باشید. (مجاز بودن مصرف یکبار از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در هر دوره قاعدگی به عنوان روش پیشگیری از بارداری نمی‌باشد.)
• استفاده از این روش می‌تواند باعث تغییر در زمان قاعدگی شود لذا اگر تأخیر قاعدگی بیش از ۷ روز شود احتمال بارداری وجود دارد و برای انجام مشاوره و تست بارداری باید به پزشک مراجعه کرد.
• مصرف این قرص و داروهای مشابه در دوران بارداری ضرورتی نداشته و مصرف آن ممنوع است.
• در دوران شیردهی و با گذشت شش هفته از زایمان مصرف این دارو بلامانع است.
• اگر به هریک از موارد مذکور در ادامه مبتلا هستید مصرف این قرص ممنوع است: سرطان سینه (از هر نوع آن) سرطان رحم، تومورهای کبدی، خونریزی واژینال، فشارخون کنترل نشده، اختلالات ترومبوفلبیت، انفارکتوس مغزی و قلبی.

سوالی که ممکن است برای بسیاری از خانم‌ها در خصوص استفاده از این قرص و روش‌های مشابه پیش آید این است که: “اگر در صورت استفاده از این دارو باز هم باردار شدیم باید چه کنیم؟ آیا استفاده از این دارو اثر سوء بر جنین می‌گذارد و باید آنرا سقط کنیم؟” پاسخ این است که به خاطر خطرناک نبودن این روش برای جنین، در صورت وقوع بارداری هیچ نیازی به ختم بارداری نیست.

تداخل دارویی

در ادامه به تعدادی از داروهایی که با قرص اورژانسی لوونورژسترول تداخل دارویی دارند اشاره خواهیم کرد:

• آسیترتین (دارویی که برای درمان پسوریازیس شدید در بزرگسالان استفاده می‌شود)
• آمینو فیلین (دارویی که برای ازبین بردن سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و… مصرف می‌شود.)
• کلوبازام (در درمان انواع صرع و تشنج در کودکان و بزرگسالان تجویز می‌شود)
• نفازودون (برای درمان بیماری های افسردگی تجویز می‌شود)
• اکس کاربازپین (یکی از داروهای پرمصرف از گروه داروهای ضد صرع می‌باشد)

در نظر داشته باشید که این‌ها فقط تعدادی از داروها هستند که با این قرص تداخل دارویی دارند.

نکته: در صورتی که به بیماری هایی نظیر خونریزی غیر طبیعی از دستگاه تناسلی، ترومبوآمبولی، تومور بدخیم در سینه، بیماری های کبدی، افسردگی و احتباس مایعات در بدن دچار هستید، بهتر است از این دارو استفاده نکنید.

عوارض قرص لوونورژسترول چیست؟

• قاعدگی نامنظم
• تهوع و استفراغ (بهترین راه برای خروج از این وضعیت، مصرف یک داروی ضدتهوع نیم ساعت قبل و ۴ تا ۶ ساعت پس از مصرف هر دوز این قرص (لوونورژسترول) به دستور پزشک می‌باشد.)
• سردرد
• احساس ناراحتی در پستان
• افسردگی
• اختلالات پوستی
• تغییرات وزن بدن
• اولیگومنوره و منوراژی

پاسخ به سوالات متداول

۱. آیا احساس گر گرفتگی پس از مصرف لوونورژسترول طبیعی است؟

پاسخ: به دلیل عوارض این دارو از جمله اختلالات هورمونی، گرگرفتگی طبیعی است.

۲. اگر لوونورژسترول مصرف کنم آیا زمان شروع پریود من به تاخیر می‌افتد؟

پاسخ: اظهار نظر قطعی در این خصوص تقریبا غیر ممکن است. زیرا این موضوع بسته به میزان مصرف و در بین خانم‌ها و اینکه در چه زمانی از سیکل قاعدگی خود اقدام به مصرف آن کرده‌اند، متفاوت است. مصرف این قرص در برخی خانم‌ها باعث خونریزی می‌شود، در برخی دیگر باعث به تاخیر افتادن خونریزی می‌شود و در دسته‌ای دیگر باعث خونریزی سنگین خواهد شد.

۳. من این ماه ۳ بار از لوونورژسترل استفاده کرده‌ام، آیا این کار خطرناک است؟

مصرف این قرص تنها برای موارد اضطراری در نظر گرفته شده است و نه برای استفاده منظم. مصرف یکبار آن نیز می تواند انواع عوارض هورمونی را به همراه داشته و چرخه قاعدگی شما را برای ماه‌ها بهم بریزد. زنانی که در یک سیکل قاعدگی ۲ مرتبه از این روش برای پیشگری اورژانسی استفاده کنند می‌توانند علائم شدیدتری را تجربه کنند و دورهای آن ها با خونریزی سنگین تری همراه باشد. مصرف ۳ بار این قرص ها شرایط را به مراتب سخت‌تر می‌کند.

۴. پس از مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟

استفاده از این قرص فورا منجر به خونریزی نمی‌شود، اما ممکن است طی ۳ تا ۷ روز دچار خونریزی شوید.

منبع: drugs.com