خدا همان وجودی است که رنگ و صورت و نام و منزلی ندارد و نام “خدا” به روح یا موجود برتر یا موجودی داده میشود که به عنوان خالق، مالک و حاکم جهان پرستش میشود. در نظام های اعتقادی توحیدی، معمولا خداوند به عنوان برترین موجود، خالق و هدف اصلی ایمان تلقی می شود.
مفهوم “خدا” در میان فرهنگها و مذاهب دارای اهمیت بسیار زیادی دارد و خدا بسته به زبان و سنت فرهنگهای مختلف با نامهای مختلفی یاد میشود و گاه از القاب مختلف خداوند در اشاره به صفات مختلف خداوند استفاده میشود. در سیاره زمین بیش از ۷۱۰۰ زبان صحبت میشود و همه زبانها با گویشهای مختلفی که دارند، نام خدا را به روشهای مختلف تلفظ کرده و مینویسند که نشاندهنده تنوع غنی سنتهای زبانی و فرهنگی در سراسر جهان است.
درک ترجمه «خدا» به زبانهای مختلف، بهویژه برای کسانی که به زبان، فرهنگ یا معنویت علاقهمند هستند، میتواند مفید باشد. این کار نه تنها توانایی های زبانی فرد را گسترش میدهد، بلکه نزدیکی فرهنگی را عمیقتر کرده و گفتگوی بین ادیان را ترویج میکند. در این مطلب کلمه “خدا” را با ۱۳۶ زبان مختلف نوشتهایم؛ همراه ما باشید.
خدا به زبانهای مختلف
خدا به زبانهای اروپایی
زبان آلبانیایی: Zot (به معنای “صدا کردن” یا “موجودی فراخوانده شده”)
زبان باسکی: Jainkoa (ممکن است از کلمه باسکی باستانی “jaiñ” به معنای “ارباب” یا “ارباب” گرفته شده باشد و پسوند “-koa” نشاندهنده مالکیت است)
زبان بلاروسی: бог [boh] (کلمه “بوژا!” برای بیان احساسات استفاده میشود و میتواند به معنای “خدا” باشد!)
زبان بوسنیایی: God (کلمه “God” از کلمه انگلیسی قدیمی “God” گرفته شده است که در اصل به معنای “موجود ماوراء طبیعی” یا “خدا” بوده است و بعدا منحصرا برای خدای مسیحی مورد استفاده قرار گرفت)
زبان بلغاری: Бог [Bog] (کلمه “Бог” (“خدا”) در بلغاری از کلمه پروتواسلاوی “*bogъ” به معنای “ثروت” یا “ثروت” گرفته شده است)
زبان کاتالان: Déu (به معنای «موجود بهشتی» یا «روز، آسمان»)
زبان کورسی: Diu
زبان کرواسی: Bog (بیشتر به زبان های اسلاوی، فرد ثروتمند یا قدرتمند یا به خدایی غیر از خدای مسیحی)
زبان چک: Bůh (اصطلاح “Bůh” از کلمه پروتواسلاوی “bogъ” به معنای “ثروت” یا “سهم” سرچشمه گرفته است که به معنای خداوند به عنوان منبع رفاه و فراوانی است.)
زبان دانمارکی: Gud (به کلمه اسکاندیناوی باستان “goð” به معنای “خوب” و “الهی” مرتبط است)
زبان هلندی: God
زبان استونیایی: Jumal (از کلمه پروتو-فیننی “*jumala” گرفته شده است، که میتواند به بسیاری از ارواح یا حتی شخصی با توانایی الهی یا ماوراء طبیعی اشاره کند)
زبان فنلاندی: Jumala (به معنای رعد)
زبان فرانسوی: Dieu
زبان فریسی: God
زبان گالیسیایی: Deus (از کلمه لاتین “Deus” مشتق شده است، که به معنای “خداوند” است)
زبان آلمانی: Gott (به معنای خوب، با کلمه انگلیسی “good” مرتبط است و در اصل به موجودی الهی اطلاق میشود که از انسانها محافظت و حمایت میکند)
زبان یونانی: θεός [theós]
زبان مجارستانی: Isten (کلمه “Isten” از کلمه پروتو-اورالیک “*iteŋ” (“بهشت، خدا”) گرفته شده است که همان ریشه کلمه فنلاندی “Itä” (“شرق”) است)
زبان ایسلندی: Guð
زبان ایرلندی: Dhia (به معنای “روز”، “خدا”، “درخشنده” یا “آسمان”)
زبان ایتالیایی: Dio (در اصل به خدای آسمان رومی مشتری اشاره دارد که در اساطیر یونانی به نام زئوس نیز شناخته میشود)
زبان لتونیایی: Dievs (از ریشه قدیمی هندواروپایی به معنای “بهشت” گرفته شده است و مربوط به زئوس یونانی، مشتری رومی و سانسکریت Dyaus است)
زبان لیتوانیایی: Dievas
زبان لوگزامبورگ: Gudd (علاوه بر معنای «خدا»، در زمینههای خاصی میتواند به معنای «حامی» یا «پدرخوانده» باشد)
زبان مقدونیایی: бог [Bog] (در زبان مقدونی در اصل به معنای “ارباب” بوده و می)تواند برای خطاب به کشیش یا اسقف نیز استفاده شود)
زبان مالتی: Alla (برای اشاره به یک الهه زن یا یک زن مورد احترام)
زبان نروژی: Gud (کلمه اسکاندیناوی باستان “guð” در اصل به یک خدای مذکر یا یک موجود ماوراء طبیعی اشاره دارد)
زبان لهستانی: Bóg (به یک خدای عمومی یا قدرت ماوراء طبیعی اشاره دارد)
زبان پرتغالی: Deus
زبان رومانیایی: Dumnezeu (از کلمه لاتین “Domine Deus” به معنای “خداوند” گرفته شده است)
زبان روسی: Бог [Bog] (از کلمه پروتو اسلاوی “bogъ” گرفته شده است که در اصل به معنای “ثروت” یا “سرور” بوده است)
زبان اسکاتلندی گالیک: Dhia (در نام مکانها، «دیا» نیز به معنای «رودخانه کوچک» یا یک مکان کم ارتفاع یا مرطوب است)
زبان صربیایی: Бог [Bog] (از کلمه پروتو-اسلاوی “bogъ” گرفته شده است که به معنای “ثروت”، “بخت” و “کامیابی” است)
زبان اسلواکی: Boh (کلمه “Bože” در زبان اسلواکی مربوط به کلمه “boh” در چک و کلمه “bog” در لهستانی است که همگی به معنای “خدا” هستند)
زبان اسلوونیایی: Bog (با کلمات “bogat” (ثروتمند) و “bogatir” (قهرمان) یکسان است)
زبان اسپانیایی: Dios
زبان سوئدی: Gud (به معنای خوب)
زبان تاتاری: Aлла
زبان اوکراینی: бог [Boh] (از اسلاوی قدیم “bogь” به معنای “ثروت”، “وفور”)
زبان ولزی: Duw
زبان ییدیش: [Got] גאָט
خدا به زبانهای آسیایی
زبان ارمنی: աստված [Astvats]
زبان آذربایجانی: Allah
زبان بنگالی: সৃষ্টিকর্তা [sr̥ṣṭikartā] (به معنای خالق یا علت)
زبان چینی ساده شده: 上帝 [shàngdì] (به معنای “روح” یا “جاودانه”)
زبان چینی سنتی: 上帝 [shàngdì] (از “示” به معنای “نشانه” (نشانه ای از بهشت) و “申” به معنای “بسط، توسعه” تشکیل شده است، به معنای “نشانه دخالت الهی” است)
زبان گرجی: ღმერთო [ghmerto]
زبان گجراتی: ભગવાન [bhagavāna] (ભગવાન” از زبان سانسکریت گرفته شده است، جایی که “bhaga” به معنای ثروت و “van” به معنای مالکیت است)
زبان هندی: ईश्वर [eeshvar] (ترکیبی از دو کلمه “परम” (“برترین”) و “ईश्वर” (“ارباب”) به معنای “خداوند عالی” است)
(نامهای دیگرا خدا: اُم (Om)، باغوان (Baghwan)، اشوار (Eshvar)، پارمتما (Parmatma)، کریشنا(Krishna)).
زبان همونگی: Vajtswv
زبان ژاپنی: 神 (قرائتها و معانی مختلفی از جمله “روح”، “الوهیت”، “خدا”، “مقدس” و “الهی” دارد)
زبان کنادا: ದೇವರು [dēvaru] (میتواند به معنای خورشید، آسمان، نور، درخشش یا بهشت باشد)
زبان قزاقستانی: құдай [quday]
زبان خِمِری: ព្រះ
زبان کرهای: 하나님 [hananim] (حاوی ریشههای “하늘” (بهشت) و “님” (استاد) است، اما میتواند به معنای “خداوند” یا “پدر” نیز باشد)
زبان قرقیزی: кудай [kuday]
زبان لائوس: ພະເຈົ້າ [phachao]
زبان مالایالام: ദൈവം [daivam] ((“خدا”) در مالایایی از “देव” (“deva”) در سانسکریت مشتق شده است و همچنین به معنای “بهشت” و “آسمان” است)
زبان مراتی: देव [dēva] (به “یک موجود آسمانی” یا “یک خدا” اشاره دارد و ز کلمه سانسکریت “deva” مشتق شده است)
زبان مغولی: бурхан [burkhan] (احتمالاً از کلمه سانسکریت “بودا” به معنای “روشنگر” گرفته شده است و در مغولی برای اشاره به خدایان و موجودات الهی استفاده میشود)
زبان میانمار (برمه): ဘုရားသခ [bhurarr sahk] (در میانمار (برمه) از کلمه پالی «Bhagavā» گرفته شده است و همچنین به «موجود برتر» یا «ارباب» اشاره دارد)
زبان نپالی: भगवान [bhagavāna] (از اصطلاح سانسکریت “Bhagavant” (به معنای واقعی کلمه، “داشتن ثروت”) گرفته شده است، که همچنین به یک استاد روحانی عالی اشاره دارد)
زبان اودیا: ଭଗବାନ
زبان پشتو: خدای
زبان پنجابی: ਰੱਬ [raba] (از کلمه سانسکریت “देव” (deva) گرفته شده است که به معنای “درخشنده” است)
زبان سندی: خدا
زبان سینهالی: දෙවි [devi]
زبان تاجیک: худо
زبان تامیل: இறைவன் [iṟaivaṉ] (از ریشه کلمه “இற” (“رفتن”) گرفته شده است و همچنین میتواند به معنای “کنترل کننده” یا “راهنما” باشد)
زبان تلوگو: దేవుడు [dēvuḍu] (به معنای “بهشت” یا “الهی بودن”)
زبان تایلندی: พระเจ้า
زبان ترکی: Tanrı (با کلمه مغولی “Tengri” به معنای “بهشت” یا “آسمان” هم خانواده است)
زبان ترکمن: Hudaý
زبان اردو: خدا
زبان اویغوری: تەڭرى
زبان ازبک: Xudo
بیشتر بخوانید: جملات آرامش دهنده درباره خدا | متن آرامش خدایی کوتاه برای استوری و کپشن
خدا به زبانهای خاورمیانهای
زبان عربی: إله [‘iilh] (الله، در اغلب کشورهای مسلمان، (الله) ریشه سامی دارد و همزاد آن در سایر زبانهای سامی مانند عبری و آرامی دیده میشود)
زبان عبری: אלוהים (ال (El)، الوهیم به معنای قدرت (Elohim)، آدونای (Adonai)، یهوه (YHWH)، شادای (Shaddai)، الیون (Elyon))
زبان کردی (کرمانجی): Xwedê (به مفهوم کردی خدای برتر که مسئول خلقت و تعادل جهانی است، اشاره دارد.)
زبان فارسی: خداوند
زبان پاکستانی: Allah, Khuda, Rubb, Parvardigar (الله، خدا، رب، پروردگار)
خدا به زبانهای آفریقایی
زبان آفریقایی: God (در زبان آفریقایی، کلمه “خدا” از کلمه هلندی “خدا” گرفته شده است که خود از “Got” آلمانی باستانی و “*ǥuđán” در زبان اولیه آلمانی سرچشمه گرفته است.)
زبان آمهری: አምላክ [āmilaki] (همچنین کلمه “እግዚአብሔር” (Egziabeher) در زبان آمهری از عبارت Geez “Egzi’e Abher” به معنای “خداوند خلقت” گرفته شده است)
زبان چیچوا (نیانجا): Mulungu (کلمه “مولونگو” میتواند به درخت یا روح نیز اشاره داشته باشد و با کلمه “مولنگوزی” به معنای “کشیش” یا “شفا دهنده” مرتبط است)
زبان هوسا (هوسه): Allah (“الله” یک اصطلاح کلی برای یک خدا است، که هم خدای اسلامی و هم خدایان سنتی آفریقایی را شامل میشود)
زبان ایگبو: Chi (یک شکل محترمانه خطاب برای بزرگتر یا مافوق)
زبان کینیارواندا: Imana
زبان سوتو: Modimo (ممکن است به اجداد یا کسانی که شایسته احترام هستند اشاره داشتهباشد)
زبان شونایی: Mwari (میتواند به “باران”، “بهشت” یا “آسمان” اشاره داشته باشد و احتمالاً به کلمه پروتو-بانتو “*mulunga*” مرتبط است، نامی که به خدای عالی یا روح اطلاق میشود)
زبان سومالی: Ilaah (نامی است که برای دادگاه عالی سومالی استفاده میشود)
زبان سواحیلی: Mungo (اشاره به روح یا ماوراء طبیعه)
زبان خوسایی: Uthixo (اشاره به “اجرام آسمانی”، “آسمان” و “یک موجود برتر”)
زبان یوروبایی: ọlọrun (این اصطلاح میتواند به خدایان متعدد و نه فقط حق تعالی اشاره داشته باشد)
زبان زولویی: Unkulunkulu (اشاره به روح اجدادی یا رعد و برق)
خدا به زبانهای آسترونزیایی
زبان سبویی: Dios
زبان فیلیپینی: Diyos
زبان هاوایی: Akua
زبان اندونزیایی: Tuhan (به معنای ارباب یا حاکم)
زبان جاوهای: Pengeran (برای اشاره به خدای متعال جاوه، گورو باتارا استفاده میشود)
زبان مالاگاسی: ANDRIAMANITRA (یک اصطلاح احترام آمیز برای بزرگان، به ویژه کسانی که در مناصب قدرت هستند)
زبان مالایی: Tuhan
زبان مائوری: Atua
زبان ساموایی: Atua
زبان ساندانی: Dewa
خدا به سایر زبانها
زبان اسپرانتو: Dio
زبان کریول آییسینی: Bondye
زبان لاتین: Deus
زبان ویتنامی: Thượng đế (Thunk Dei)
زبان دین زرتشت: اهورامزدا، خدا
زبان لاکوتا: Wakȟáŋ Tȟáŋka (به معنای روح بزرگ، راز بزرگ)
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره به اشتراک بگذارید.