ستاره | سرویس مذهبی – عید قربان عید بندگی خداوند است. روزی که حضرت ابراهیم فرزندش را در راه خدا قربانی کرد ولی به اذن خداوند چاقو گردن اسماعیل را نبرید. از آن تاریخ به بعد قربانی کردن در این روز جزئی از احکام حج بوده و ذبح آن با شرایطی همراه است.
شرایط و احکام قربانی کردن در عید قربان
از سه نوع حیوان میتوان برای قربانی استفاده كرد:
- شتر
- گاو، گاومیش
- گوسفند، بز
نر و ماده بز بر صحت قربانی شدن هیچ گونه تأثیری ندارد ولی در شتر و گاو نوع ماده آن افضل است و در گوسفند، نر آن برتر از ماده است. گوسفند و بز برای یك نفر كافی است، حتی اگر بزرگ و چاق باشد اما گاو، گاومیش و شتر برای یك نفر تا هفت نفر كفایت میكند.
آیا میدانید نحوه خواندن دعای ذبح قربانی در هنگام قربانی کردن چیست؟
آیا ذبح كردن قربانی در روز اول یا روزهای دوم و سوم فرقی دارند؟
بله؛ بنا به گفته پیامبر اكرم (ص)، ایام ذبح قربانی سه روز است و پر ثوابترین آن، روز اول قربانی است. در این سه روز از زمان طلوع فجر روز دهم تا غروب روز سوم عید میتوان ذبح انجام داد.
قربانی كردن چه زمانی باید انجام شود؟
در مكانی كه نماز عید اقامه نمیشود، از زمان طلوع فجر دهم ذیالحجه و در مكانی كه نماز عید اقامه میشود بعد از اقامه نماز عید قربان شروع میشود.
ذبح قربانی به چه كسی واجب میشود؟
به هر شخص مسلمان (زن و مرد) ساكن در شهر و روستا كه دارای «۲۰» مثقال طلا و یا «۱۴۰» مثقال نقره و یا اموالی معادل قیمت یكی از آنها باشد ذبح قربانی واجب میشود. البته مسكن، اثاثیه منزل و مایحتاج اصلی جزو این اموال محسوب نمی گردد. در مورد طلا و نقره، مستعمل و غیرمستعمل بودن آنها فرقی با هم ندارند.
گوشت قربانی چگونه باید مصرف شود؟
هر شخصی که قربانی میکند میتواند گوشت قربانی را برای خودش نگه داشته و یا به كس دیگری صدقه نماید. اما افضل آن است كه گوشت قربانی به سه قسمت تقسیم نموده، یك سوم آن را صدقه دهد و یك سوم آن را به دوستان و خویشاوندان ضیافت دهد و یك سوم آن را ذخیره كند و اگر همه گوشت قربانی را صدقه داده و یا این كه همه گوشت قربانی را ذخیره نماید، جائز میباشد.
اما اگر شخص قربانی كننده، خانوادهای پر جمعیت داشته باشد، در این صورت میتواند گوشت را صدقه نداده و در منزل خود برای مصرف اهل خانوادهاش صرف کند. اگر چنانچه گوشت قربانی نذری باشد مثلاً بر خودش قربانی واجب نبوده است به علت نذر كردن بر خود واجب گردانیده باشد، در این صورت نمیتواند از آن گوشت برای خود و اهل خانوادهاش صرف كند بلكه باید به اشخاص فقیر صدقه دهد. فروختن گوشت قربانی كاملاً حرام است.
احکام قربانی کردن در عید قربان
حیوان قربانی چه شرایطی باید داشته باشد؟
گوسفند و بز یكسال تمام داشته باشد و اگر گوسفندی شش ماه تمام و به هفت ماهگی داخل شده باشد اما از لحاظ جثه بهگونهای كه تشخیص آن در میان گوسفندان یك ساله مشكل و یا ناممكن باشد قربانی كردن آن نیز صحیح خواهد بود. در مورد گاو و گاومیش دو سال تمام داشته و به سن سه سالگی داخل شده باشد. در مورد شتر پنج سال تمام داشته و به شش سالگی داخل شده باشد.
پوست قربانی را چه باید كرد؟
پوست قربانی صدقه داده میشود و یا از آن آلاتی مانند مشك، غربال یا فرش پوستی و غیره در خانه مورد استفاده قرار میگیرد؛ یا میتوان آن را به چیزی كه باقی مانده و از آن استفاده میشود تبدیل نمود.
احکام قربانی کردن در عید قربان
قربانی کردن مرغ یا خروس چه حکمی دارد؟
اگر شخصی بعلت ناتوانی مالی نتواند حیوانی بخرد ذبح کردن مرغ و خروس برای آن مكروه تحریمه میباشد.
چه معایبی مانع از صحت قربانی شدن حیوان میشود؟
- كور بودن حتی یك چشم یا بیش از یك سوم
- لاغر بودن به حدی كه استخوانهایش مغز نداشته باشد
- بریده بودن گوش و دم بیش از یك سوم
- مریض بودن
- خلقتا گوش نداشتن حتی یك گوش
- نداشتن دندان به حدی كه نتواند علف بخورد
- نداشتن بینی
- پوسیده و خشك شدن پستان
- نداشتن پستان
- حیوانی كه قادر به شیر دادن بچه اش نباشد
- كور بودن دو چشم و پستان گاو و شتر
- كور بودن یك چشم و پستان گوسفند
- حیوانی كه به غیر از مدفوع چیز دیگری نمیخورد
- گاوی كه زبانش بریده شده باشد
- گاوی كه زبان نداشته باشد اما در مورد گوسفندان این چنین نیست
- لنگ بودن به حدی كه نتواند به محل كشتار برود
- خنثی بودن (دو جنسه بودن)
- حیوانی كه شاخش شكسته و به مخ رسیده باشد
آیا جایز است که در ذبح گاو و شتر هفت نفر شریك شوند؟
بله، در گاو و شتر اگر هفت نفر شریك شوند جائز است ولی باید نیت و مقصد همه رضای خدا باشد و سهم هر یك، از یك هفتم كمتر نباشد و اگر شركاء از هفت نفر هم كمتر باشد جائز است.
احکام قربانی کردن در عید قربان
خوردن چند چیز از حیوان ذبح شده حرام است؟
از حیوان ذبح شده ۱۰ چیز حرام است که از آن اجتناب كنید:
- فرج یعنی شرمگاه ماده
- دبر شرمگاه عقب حیوان كه به آن مقعد نیز میگویند
- مرارة یعنی كیسه صفراء
- استخوان
- نخاع و مغز ستون فقرات
- خون
- مثانه
- خایه یا بیضه
- ذكر یعنی شرمگاه نر
- غده ها
آیا ذبح گوسفند آبسته (باردار) جایز است؟
اگر وقت ولادت نزدیك باشد، ذبح آن مكروه است
محسن
سلام
عزیزانی که مطالب را مطالعه می کنند، دقت داشته باشید مطالبی که در سایت آمده، احکام قربانی از نظر اهل سنت است و نظر فقهای شیعه متفاوت است.
کمال
سلام و عرض ادب ، خدا خیرت بده ، دیدم با فتوای مراجع متفاوت هست!!!