پروفسور پروانه وثوق؛ پایه‌گذار آنکولوژی نوین در ایران

آشنایی پروفسور پروانه وثوق با دکتر مردآویژ آل بویه به عنوان فوق تخصص هماتولوژی و آنکولوژی کودکان، سرآغاز رخدادهای تازه و مؤثری برای درمان کودکان مبتلا به سرطان در ایران بود. این دو پزشک متخصص خون و انکولوژی در بیمارستان حضرت علی اصغر با یکدیگر آشنا شدند. آن زمان پروفسور وثوق یک روز در هفته‌ را به انجام معاینات کودکان مبتلا به بیمارهای هماتولوژی و انکولوژی در بیمارستان حضرت علی‌اصغر اختصاص داده بودند. پس از ارائه پیشنهاد همکاری تمام وقت از سوی دکتر مردآویژ آل بویه به پروفسور پروانه وثوق، زمینه حضور ایشان در همه روزهای هفته در بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر فراهم شد.

همکاری مستمر پروفسور وثوق و دکتر مردآویژ آل بویه در حالی ادامه یافت که آن روزها در ایران تعداد کودکان مبتلا به تالاسمی افزایش یافته بود و از هر ده نفر یک نفر ناقل تالاسمی بود. پروفسور پروانه وثوق با جدیت مثال‌زدنی و دلسوزی، اجازه ندادند تا تحولات پیش آمده بر اثر جنگ تحمیلی، خللی در کارشان ایجاد کند. در روزهای جنگ که اغلب بخش‌های بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر بسته شده بود، بخش انکولوژی به کار خود ادامه می‌داد و راهروهای بخش مملوء از کودکان مبتلا به بیماری‌های سرطان و تالاسمی بود که پناهی جز پروفسور پروانه وثوق نداشتند. ایشان با هزینه شخصی خود، اتاق‌های بخش هماتولوژی و انکولوژی را برای کودکان تجهیزکرده و تلاش می‌کردند تا کودکان در فضایی مناسب درمان شوند.

از سوی دیگر برگزاری کنفرانس‌ها و گردهمایی‌های علمی درباره بیماری تالاسمی و آگاهی بخشی به جامعه علمی و عموم مردم درباره شیوه‌های درمانی تالاسمی موجب شد تا این بیماری در ایران کاهش محسوسی داشته باشد.

پس از آنکه تلاش‌های پروفسور پروانه وثوق در درمان تالاسمی در ایران به ثمر نشست، ایشان و سایر متخصصانی چون دکتر مردآویژ آل‌بویه بر درمان کودکان مبتلا به سرطان متمرکز شدند. با توجه به تحصیلات تخصصی و تجربه علمی پروفسور وثوق، برنامه‌های تشخیصی و درمانی کودکان مبتلا به سرطان در ایران با تکیه بر برنامه‌های درمانی به‌روز در اروپا و آمریکا اجراء شد و با تلاش‌های مستمر پروفسور وثوق و دکتر مردآویژ آل‌بویه گروه انکولوژی کودکان در ایران، جایگاه ویژه‌ای کسب کرد و مقالات علمی معتبری از سوی این شخصیت‌ها در سطح بین‌المللی انتشار یافت.

پروفسور پروانه وثوق به عنوان پایه‌گذار انکولوژی نوین در ایران شناخته می‌شدند و تلاش‌های علمی ایشان و سایر همکارانشان موجب شد تا رشته انکولوژی و راه‌های تشخیص و درمان بیماری‌های خونی، مطابق با به‌روزترین برنامه‌های درمانی در سطح بین‌المللی، در بیمارستان حضرت علی اصغر اجراء شود.

در ادامه فعالیت‌های پروفسور وثوق در بیمارستان حضرت علی اصغر برای درمان کودکان مبتلا به سرطان، منجر به آشنایی ایشان با سعیده قدس بنیان گذار مؤسسه محک شد. سعیده قدس برای پیگیری درمان فرزند مبتلا به سرطان خود، توسط دکتر مردآویژ آل‌بویه به پروفسور وثوق معرفی شدند. این آشنایی در آن سال‌ها، در راهروهای شلوغ بیمارستان حضرت علی اصغر که آن زمان مملوء از کودکان مبتلا به سرطان بود، دغدغه تشکیل مؤسسه‌ای برای حمایت از کودکان مبتلا به سرطان را در سعیده قدس ایجاد کرد. پس از تأسیس مؤسسه محک در سال ۱۳۷۰ پروفسور وثوق همکاری خود را به عنوان رئیس هیأت امناء محک آغاز کردند.

همیاری خیرین نیک اندیش و متخصصان، موجب شد تا هر آنچه پروفسور وثوق برای درمان کودکان مبتلا به سرطان در ذهنشان متصور بودند، جامه عمل بپوشاند. مهمترین رؤیای پروفسور وثوق تأسیس بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک بود که ساخت آن در سال ۱۳۸۶ کلید خورد. ایشان در آن سال‌ها به صورت داوطلبانه سرپرستی تیم پزشکی این بیمارستان را بر عهده داشتند.

پروفسور وثوق با مهربانی،‌ بردباری، دانش ارزشمند و وارستگی بی‌مثالشان تلاش خود را تا آخرین روز حیات ارزشمندشان برای بهبود و خدمت‌رسانی به کودکان مبتلا به سرطان ادامه دادند. از این استاد فرزانه بیش از ۱۰۰ عنوان مقاله و کتاب در زمینه‌ی بیماری‌های خون و سرطان کودکان بر جای مانده است. ایشان با این‌که از نظر علمی و اجتماعی انسان مطرحی بودند اما هیچ‌گونه تلاشی برای رسانه‌ای کردن فعالیت‌های خود نداشتند. با این وجود، تصویر ایشان تا همیشه به عنوان فردی که زندگی خود را وقف کودکان مبتلا به سرطان کردند، جاودان باقی می‌ماند. پروفسور پروانه وثوق در ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ دیده از جهان فروبستند.