ادبیات داستانی کردستان ایران از دهه ۱۳۳۰ تا زمان پیروزی انقلاب، به خاطر ممنوع بودن نگارش به زبان کردی و غالب بودن قدرت شعر و فضای شعری و نمادگرایی بر زمان و مکان، در نوعی رکود نسبی به سر میبرد و در این دوره زمانی هیچ گونه آثار چشمگیری منتشر نشد. بعد از انقلاب ادبیات داستانی کردستان هم توانست گامهای بلندی در این زمینه بردارد. پنج داستان کوتاه به زبان کردی همراه با ترجمه فارسی را برای شما آوردهایم تا با گوشهای از ادبیات کردی آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: داستان کوتاه و زیبای زخم های عشق پائولو کوئیلو
۵ داستان کوتاه به زبان کردی
۱- داستان کوتاه کهژهی قهفهس (فصل قفس)
سوێ له سێلی گرێ خوراو.
پێشهوه شۆ.
ههتا درگای قهسه لێک بکردنهوه گرژینهوه و سڵاوی کرد.
– سڵاو!
– بۆسانی جوان و شۆخه!
– بهڵێ!
– دروشهکان ههتا چهند رۆژیکی تر له ژیر گوڵ و شگۆفه نوقوم ئهبن.
– بهڵێ، بێسهر جوانه!
– لهدوای هاوین ئهیهت و بهر و مێوهکانی خۆش مهزه و ئابدار!
– مێوه…
– لهدوای پایز هاتنهوه و باخ و بۆسان ههڵبهت وێنهگهری خوداس. ئاڵایی، رهنگاوڕهنگ و خوشینک.
– پایز…
– لهدوای زستان له رێگه ئهرهسی؛ ههچهڵ و قهرقهشه لبهر ئیمه ههسی بهڵام خۆشیشه ههیه!.
– زستان…
سهرخوونک نهڕ، هی دوین و دوێ و سهرخوونکی ما، نێوی قهفهسهکی وه لای خۆی وتووێژ دهکرد: پایز… زستان…
سهرخوونک نهڕ، تێنگهیشتاو؛ نێوی قهفهس، چوار کهژهی زیندانه.
ترجمه
نگاهش به نگاهش گره خورده بود.
جلوتر رفت.
برای اینکه در سخن را باز کند، لبخندی زد و سلام کرد.
– سلام!
– باغ زیبایی است؟!
– بله!
– درختان تا چند روز دیگر غرق گل و شکوفه میشوند!
– بله، واقعن زیباست!
– بعد تابستان میآید و میوههای خوشمزه و آبدار باغ!
– میوه…
– بعد پاییز میشود و باغ انگار نقاشی خداست. رنگارنگ و جذاب.
– پاییز…
– و بعد زمستان از راه میرسد؛ مشکلاتی هم برای ما دارد اما خوشیهایی هم دارد!.
– زمستان…
سهرهی نر، هی میگفت و میگفت و سهرهی ماده درون قفساش با خودش زمزمه میکرد: پاییز… زمستان …
سهرهی نر نمیفهمید؛ درون قفس، چهار فصلش اسارت است.
۲- داستان کوتاه زن عاقل
پیاوێکی هەژار هەبوو بێجگە لە گوێدرێژێک هیچی نەبوو٠ هەموو ڕۆژێک دەچوو بۆ دارستان داری بار ئەکرد بە گوێدرێژەکەی و ئەیهێنا دراوسێ دەوڵەمەندەکەی لە پەنجەرەکەیەوە دەیبینی هەموو ڕۆژێک چۆن دار کۆ دەکاتەوە٠
ڕۆژێک لێی پرسی:
ـ ئەبینم هەموو ڕۆژێک دار ئەهێنیتەوە٠ دارەکانت بە چەند دەفرۆشی و ئایلەکەتان چەند نەفەرە؟
ـ لە پێناو ئەم دارانە ۱٠ دینار وەردەگرم و بژێوی ژیانمی لەسەر دەکەم ئایلەکەشمان شەش کەسە.
پیاوە دەولەمەندەکە ۱٠٠ دیناری دا بە پیاوە هەژارەکەو پێی گووت ئیتر هموو ڕۆژێک مەڕۆ بۆ کۆکردنەوەی دار.
دڵم بە حالت دەسوتێت.
پیاوە هەژارەکە پارەکەی دا بە خێزانی و گووتی:
ـ ئەم ۱٠٠ دینارەیان داوە بە من ئیتر هەتاکو ۱٠ ڕۆژ ناڕۆم بۆ دارستان.
دوو ڕۆژ بەسەر ئەم مەسەلەیە ڕۆشت ڕۆژی سێیەم پیاوەکە پرسیاری کرد گووتی بۆ ئیمڕۆ هیچت نەکریوە؟
ـ پارەمان نییە!
پیاوەکە بە سەرسورمانەوە وتی چۆن پارەمان نییە؟ دوو ڕۆژ لەمەوپێش نەبوو ۱٠٠ دینارم یایتێ؟ بەڵام خێزانی گووتی پارەمان نییە٠ پیاوە هەژارەکە بینی چارەی نییە لەگەڵ گوێدرێژەکەی چوو بەرەو دارستان بۆ کۆکردنەوەی دار٠ دراوسێ دەوڵەمەندەکەی لەگەڵ کچەکەی وەستابوو بینی پیاوە هەژارەکە دەچێ بۆ دارستان بە دەنگی بەرز وتی
مەگەر نەمان گووت نابێ برۆی بۆ کۆکردنەوەی دار
پیاوی هەژار وەڵامی دایەوەو گووتی پارەکەم تەواو بووە!
کچی دراوسێکەیان بە باوکی گووت:
ـ گوناح نییە، ژنەکەی کاری ماڵەوە نازانێت کە پارەکەیان تەواو بووە.
پیاوی دەوڵەمەند بە توڕەی بە کچەکەی وت ئەگەر پیاو بێ ئیشبێتوو نەزانێت چی ئەکات بە پارەکەی ژنەکەی چی لە دەستدێ؟ دوای ئەوە پیاوە هەژارەکەی بانگ کرد و گوتی کچەکەم دەدەم بە تۆ زەواجی لەگەڵدا بکەی با بزانم ماڵەکەت چۆن بە ڕێوە دەبات.
کچەکە گوتی: باوکە ئێستا تۆ وا لەگەڵ من ڕەفتارت کرد وا دەکەم خۆت ئاو بڕژی بە دەست ئەم پیاوە هەژارە.
پیاوەکە کچەکە دەباتەوە بۆ ماڵەوەو لەگەڵ ژنی یەکەمی جیا دەبێتەوە. کچی پیاوە دەوڵەمەندەکە زیرەک بوو بە دورینەوەو فرۆشتنیان واکرد بە شەش مانگ ماڵەکەیان گۆڕی بۆ ماڵێکی گەورەتر.
دوای یەک ساڵ ژنەکەی پێیدەڵێ بڕۆ بۆ لای باوکم دەعوەتی بکە بۆ ماڵمان پیاوەکەش ئەم کارەی کرد.
پیاوە دەوڵەمەندەکەی ڕۆیشت بۆ ماڵی کچەکەیو بینی ماڵێکی زۆر شاهانەو خواردنی فراوان لەسەر سفرەکە دانراوە. هەموویان دوای تێربوون لە خواردن مەسینەکە دێنن بۆ دەست شوشتن. پیاوە هەژارەکە کە ئێستا زۆر پارەدار بوو ویستی ئاو برژێت بە دەستی دراوسێکەیان بەڵام دراوسێکە ڕازی نەبوو بەڵام بە پاڕانەوە ڕازی بوو. دوای ئەوە ڕوویکردە بە زاواکەیانوو گوتی ئێستا سەرەی منە ئاو بکەم بە دەستا،لەبەر ئەوەی تۆ لەمن پارە دار تری لەو کاتەدا کچەکەی خۆیدەکاتە ژوورەوەو وتی باوکە گیان نەمگووت کارێک دەکەم ئاو بڕژیت بە دەست ئەم پیاوەدا؟
باوکی دانی نا بەوەدا کە حەق بە تۆ بوو وا دەرکەوت تۆ لە من زیرەکتری
ترجمه
مردی فقیر بود که جز خری باربر چیزی نداشت. هر روز به جنگل میرفت و هیزم بار خر میکرد و میآورد. همسایه ثروتمندش از پنجره میدید که چگونه مرد فقیر هر روز هیزم حمل میکند. روزی از او پرسید:
– میبینم که هر روز هیزم میآوری. هیزمها را چند میفروشی و خانوادهات چند نفر است؟
– در مقابل هیزم ده سکه میگیرم و با این پول نان و خوراکیهای دیگر میخرم و شش نفر هم عائله دارم.
مرد ثروتمند پولی به او داد و گفت این صد سکه را بگیر و دیگر هر روز به هیزمکشی نرو. دلم به حالت میسوزد.
مرد فقیر صد سکه را گرفت و برد به زنش داد و گفت:
– این صد سکه را به من دادند و ده روز به جنگل نمیروم.
دو روز گذشت و روز سوم مرد از زنش پرسید چرا امروز چیزی نخریدی؟
– پولی نداریم!
مرد با تعجب گفت چطور پول نداری؟ مگر همین دو روز پیش صد سکه به تو ندادم؟ اما زنش گفت پولی نداریم. مرد فقیر دید که چارهای نیست. خر را برداشت و به طرف جنگل پی هیزم رفت. مرد همسایه که کنار دخترش ایستادهبود، دید که مرد فقیر به سمت جنگل میرود. با صدای بلند به او گفت:
مگر قرار نبود به هیزم کشی نروی؟
مرد فقیر پاسخ داد پولم تمام شد!
دختر همسایه به پدرش گفت:
– گناهی ندارد، زنش خانهداری بلد نیست که پولش تمام شده.
مرد ثروتمند با بدخلقی به دخترش گفت اگر مرد بیکار باشد و نداند با پولش چکار کند، زن چه کاری از دستش برمیآید؟ سپس مرد فقیر را صدا زد و به او گفت دخترم را به همسریات درمیآورم تا ببینم خانهات را چطور اداره خواهد کرد.
دختر گفت: پدر حالا که تو با من اینچنین رفتار کردی، کاری خواهم کرد که خودت آب به دست این مرد فقیر بریزی.
مرد دختر را به خانهاش برد و زن اولش را طلاق داد. دختر مرد ثروتمند زن عاقلی بود و با دوختن و بافتن و فروختن وسیلهها در عرض شش ماه کاری کرد که کلبه مرد فقیر به خانهی بزرگی تبدیل شد.
بعد از یک سال روزی زن به شوهرش گفت به نزد پدرم برو و به خانه ما دعوتش کن و شوهر نیز چنین کرد.
مرد ثروتمند به خانه دخترش رفت و دید خانهاش بسیار مجلل است و غذاهای فراوانی روی سفره است. همه از غذاها خوردند و سیر شدند و سپس آفتابه لگن آوردند تا مهمانان دستانشان را بشویند. مرد فقیر که حالا بسیار ثروتمند شدهبود خواست روی دست مرد همسایه آب بریزد اما مرد ثروتمند راضی نبود و با اصرار قانع شد. سپس او رو به دامادش کرد و گفت حالا که تو روی دستم آب ریختی، من هم باید آب بریزم تا دستت را بشویی، آخر تو از من پولدارتری. در آن لحظه دخترش وارد اتاق شد و به پدرش گفت پدر جان نگفتم کاری خواهم کرد که به دستان این مرد آب بریزی؟
پدرش اعتراف کرد و گفت آره دختر جان! حق با تو بود. معلوم شد تو از من عاقلتری
بیشتر بخوانید: داستان کوتاه بزرگ مرد کوچک؛ آموزنده و احساسی
۳- داستان کوتاه دو خواهر
پیایی دو دوت داشت که هردکو چن سالی بی شی کردویین و اژ مال بوک چویین. مدتی سر چی و او پیا اژ حال دوتیلی چیی نیزانست که ها چطور اوقات گذرنن ،ی روز ژناکه وه وت مدتیکه اژ دوتیلمو خور نیریم بچو خبر آژو بگر، بوک ور هر دو دوتی کادو سن و جگا چی مال هر دک. رسی مال دتا گپی و دی تنیا نیشتینه ده مال ،بوک و دوت یکتری بغل کردن و نیشتن و دم تقه کردن . بوک اژ دوت گپ حالی پرسی ،دوت هم وت ،بوک گیان بچیم در مال تا ورت بوشم و چین.وه در مال ک رسین دوت زمینه وِر مال نشو دا و وت :
ای زمینه دینی ؟ نوی گنم کاشتیمنه.ار خدا بارونی کل بکری گنم فره دیریم.و آردی ور آذوقه چن سالمو بسه و ور فروش هم آرده فره دیریم.
پیا خیالی اژ بابت زندگی دوت راحت بی و تا ایواره ک دومایی گل اورد مال دتا گپی من و بعد شوم خوارده و استراحت چی مال دوت کوچکی.موهدی رسی دی دوته تنیا نیشتیه دوت کوچک موقع بوکی دی فره خوشحال بی و بغلی کرد.بوک اژه پرسی دوتکم زندگیت چطور گذری؟
دوت وت:بوک گیان بچیم ده حوش تا نشونت بم،چین نو حوش بوک دی د حوش هاجتیله فره هس مثن دوری ، تشت، کوزه،جومیللی اژ خره چننه.
دوت وه بوکی وت:
بوکه دونی؟اگر بارو نواری و هوا تر نو ای هاجتیله هوشک دوعن آسک گرد فروتو سال خویی گذرنیم.
بوک شو من د مال دتاکه و شفق گرد دوما و دتا عناشتا خوارد و چی ویر مال خوعه.
موهدی رسیا مال ژناکه وت :دوتیلمو چطور بین؟
بوک آهی کشیا و وت:
چه بوشم؟هرچه اژ خدا ور هر دوتم بخوازم زندگی اویکی دوتم سخت دو.اگر بارو بواری دوت کوچکمو فقیر دو و ار بارو نواری دوت گپمو همه چیی از دست دی.
ترجمه
مردی دو دختر داشت که هر دو دخترش مدتی بود ازدواج کردهبودند و از خانهی او رفته بودند. مدتی گذشت و مرد نمیدانست حال و روز دختراش چگونه است و چطور زندگی میکنند. روزی همسرش به او گفت مدتهاست از دخترانمان خبر نداریم. برو و از آنها خبر بگیر.
مرد برای هر دو دخترش هدیهای خرید و راهی خانهی هر کدام شد. به خانه دختر بزرگش رسید و دید تنها در خانه نشستهاست. پدر و دختر یکدیگر را در آغوش گرفتتند و نشستند و مشغول صحبت شدند. پدر از دختر بزرگش احوالاتش را پرسید. دختر در جواب گفت:
– پدر جان به دم در خانه برویم تا برایت بگویم. و رفتند.
به دم در که رسیدند دختر به زمین جلوی خانه اشاره کرد و گفت:
– این زمین را میبینی؟ در آن گندم کاشتهایم. اگر خدا بارانی بفرستد، گندم فراوانی خواهیم داشت و آرد آن برای آذوقه چند سالمان کافی است و برای فروش هم آرد زیادی خواهیم داشت.
مرد خیالش از زندگی دخترش راحت شد و تا غروب که دامادش برگشت خانهی دختر بزرگش ماند و پس از صرف شام و استراحت به خانهی دختر کوچکش رفت. به خانهی او که رسید دید دخترش تنها نشسته. دختر کوچک با دیدن پدرش بسیار خوشحال شد و او را در آغوش گرفت. پدر از او پرسید دخترکم زندگیات چطور میگذرد؟
دختر گفت پدر جان! به حیاط برویم تا به تو نشان دهم.
وارد حیاط شدند. پدر دید در حیاط ظرفهای زیادی از جمله بشقاب سفالی، لگن، کوزه، و کاسههای گلی چیده شده. دختر به پدرش گفت:
– پدر میبینی؟ اگر باران نیاید و هوا خیس و مرطوب نشود، این ظروف خشک میشوند و با فروش آنها سال خوبی را خواهیم گذراند.
پدر شب را در خانه دخترش ماند و صبح با داماد و دخترش صبحانه خورد و به سمت خانه خودش راهی شد.
وقتی به خانه رسید همسرش گفت: دخترهایمان چطور بودند؟
پدر آهی کشید و گفت:
– چه بگویم؟ هرچه از خدا برای هر دخترم بخواهم زندگی آن یکی دخترم سخت خواهد شد. اگر باران ببارد دختر کوچکمان فقیر میشود و اگر باران نبارد، دختر بزرگمان همه چیزش را از دست خواهد داد.
۴- داستان کوتاه ملک بهمن و ملک احمد و ملک جمشید
له ڕوژی له ناو ڕوژگار یه باوک بوه که سێ کۆڕ داشتیه وه ناوی (وه گوراوه)مه ڵک بهمان مه ڵک ئه حمێ و مه ڵک جه مشیر. باوکێ ئه ی سێ کۆڕه وه کۆڕه کانێ وت ئه گه ر من مردم تا سێ شو له سه ر قورم نگا بانی بیه ن.کوره گانیش وتن باشه.
تا یه روژ که باوکیان مرد.برا بوچکه ڵه وته براگانی که بان تا شوی یه گله مان بڕواده سه ر قور باوکه و نگابانی بیاد ولی براگانی وتن ئیمه ناچینه سه ر قور باوکمان ئه وه مردیه خوای بیامرزید و ئیمه چه. ولی برا بوچکه ڵه وت من خوه م ت نیا بایه بڕوه مه سه ر قوری باوک.برا بوچکه ڵه گه چاڵی له لای قور باوک که ن جا ڕوییه ناوێ خه فت.
یی ده فه دی که یه سوار وه گه رد چاروای سوریگ دیری ئهتی برو قور باوکی تا بای قور باوکی هه ڵکه نی برا مه ڵک جه مشیرهه ڵسیا چو سوار کوشتو شمشیر و چارواگی برده ماڵ شو دیومیش دواره یه سوار وه گه رد یه چاروای چه رمێ کوشت وه شو سیوم یه سوار وه گه رد چاروای ڕه ش. جا چاروا گان برده ماڵ شاردیانوو. جا چو ئه رای برا گانی وت ولی ئه وانه باوه ڕ نه کردن.
چن ڕوژی چو،جاڕکیشیگ هات و جاڕ کیشا که شای ئو ناوه سێ ئافره ت(دۆد)دیری چاڵی وه دوریان که نیه وتی هه ر که س باز برده ئه و ده س ئه ویده زاوای من.
برا مه ڵک جمشیر سوار چاروای چه رمێ بوو سه ر مل خوی شارده وه چو به رو لای ئافره ته گان وه گه رد چاروا باز برده ئهو ده سو ئا فره ته بوچکه گه نیاده پشکیو هاته ریوو.برا مردم گشتی ده میان منویه تاق هه ر ئه وه تن بزانی یه کیه قێری وه پی چو جا وه گه رد چاروای سور هاتو چو ئافره ته وه سه تینه هاورد وه شونیوو وه گه رد چاروا ڕه شه گه ئافره ت گوراگه هاورد.
جا چوه لای براگانی وت که من ئه و ئافره تانه هاوردمه وتن درو ئه کی.جا وت وه شونما بان تا نیشاندان بیه م برا بردیانه ماڵ خوی ئافره تان نیشانیان دا دواجا ئافره ت گوراگه داده برای گورای وستینه داده برا وستینی جا ئافره ت بوچکه گیش ئه رای خوازد.
ترجمه
روزی روزگارانی پدری بود که سه پسر به نام ملک بهمن و ملک احمد و ملک جمشید داشت. روزی این پدر به پسرانش وصیت کرد که اگر من مُردم سه شب متوالی بر سر قبر من تا صبح بمانید و همه پسران قبول کردند.
یک روز رسید و پدرشان فوت کرد. شب اول ملک جمشید که از همه کوچکتر بود نزد برادرانش آمد و گفت برویم سر خاک پدر اما آنها گفتند ما نمیآییم و هر قدر ملک جمشید اصرار کرد قبول نکردند و ناچار خودش رفت و سه شب سر خاک پدرش ماند.
در این سه شب ملک جمشید سه سوار با اسبهای سفید و قرمز و سیاه را که قصد کندن قبر پدرش را داشتند را کشت و اسبهای جادویی آنان را غنیمت برد.
وقتی از سر خاک برگشت به برادرانش گفت که من سه سوار را کشتهام ولی آنها باور نکردند.
بعد از چند روز یک جار زن آمد و همه جا جار زد که پادشاه آن منطقه سه دختر دم بخت دارد اما یک چالهی بزرگ مثل خندق دورشان کنده و هر کس بتواند به آن طرف برود و از خندق عبور کند، داماد پادشاه میشود. ملک جمشید رفت و هر سه دختر را با استفاده از سه اسب جادویی به آن سوی خندق آورد و به برادرانش گفت که من این دختران را آوردهام.
اما آنها باز هم باور نکردند و ناچار ملک جمشید سه دختر را به برادرانش نشان داد و خواهر بزرگ را به ملک بهمن و وسطی را به ملک احمد داد و آخری را نیز به عقد خود درآورد.
۵- داستان پیرزن و گاو
یێک ههبوو یێک تونهبوو ، قهیره خوادی کهس تونهبوو!
له پاش کهلێ ههولییێک قهدیمی و قچک و تێدا ژی خانیێک ههبوو. له ڤی مالا پیرکهک ههبوو کو تهک وه تهنێ گیانێ (زندهگی) خوا ڕهت دهکر. وێ پیرکێ چهند بزن و مریشک و مانگهیێک خوا ههبوو ک ژه وان شیر دهدووت و ماست و مهسکه ، … چێ دهکر و گهپێ خوا دریژ نهکهم گیانێ وێ له وهر وان ههیوانان بوو.
له ڕۆیێکه سار و چاخوونی چهله گرێ زڤستانێ پیرکێ مینا ههر ڕۆ مانگهیێ خوا ژه تێوله ڤهرخست و دا پیشا خوا کو بۆیه سهر جوویێ مهزن و تێراڤ که. ئاڤێ کالێ گێشتی جهمدیبوو و یهخ کربوو و تهنێ خهلکی کهلێ ههنهک دهران سا ئاڤ ڤهخوارنی پێز و دێویر یهخ قهلشتاندبوون.
پیرکێ مانگه ئاجووت و دهرهک سا ئاڤدایینێ پهیدا کر، مانگه ک پر تی بوو بهرڤه ئاڤێ چوو و تا خواست ئوسکورێ خوا دریژ که و ئاڤێ ڤهخوه لنگێ وی له سهر یهخێ شهمتی ئوو غژ بوو و وه سهر پشت دا کهته ههردێ.
پیرک کێمهک ترسیا و وه دهست خوا دا ما و ڕۆ له یهخێ کر و گۆت:
یهخۆ یهخۆ تو چ وه زۆری!
یهخێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما تاڤ من ڤهدهکه؟
پیرکێ گۆت : تاڤا تاڤا تو چ وه زۆری!
تاڤێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما ئهور پیشی تینی من دهگره؟
پیرکێ گۆت : ئهورا ئهورا تو چ وه زۆری!
ئێور گۆت: ئهز ک وه زۆرم چما باران ژه من دهبارێ؟
پیرکێ گۆت : باران باران تو چ وه زۆری!
بارانێ گۆت: ئهز ک وه زۆرم چما ژه ئاسمین دا تهرم سهر ههردێ؟
پیرکێ گۆت : ههردێ ههردێ تو چ وه زۆری!
ههردێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما گیا ژه من هێشن دهکه؟
پیرکێ گۆت : گیا گیا تو چ وه زۆری!
گیێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما بزن شهلپێ من ژی که دهخوه؟
پیرکێ گۆت : بزن بزن تو چ وه زۆری!
بزنێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما گور من بخوه؟
پیرکێ گۆت : گورۆ گورۆ تو چ وه زۆری!
گور گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما سه بدهنه دوو من؟
پیرکێ گۆت : سهیا سهیا تو چ وه زۆری!
سێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما گاڤا تهرم دهرێ مالا خوادیێ خوا وه کهساگۆیێ لێخنه پۆز و بیڤلێ من؟!
پیرکێ گۆت : خوادی خوادی تو چ وه زۆری!
خوادیێ سێ گۆت : ئهز ک وه زۆرم چما مشک بکهڤه ناڤ ههڤرخوونێ و ههڤیرترشێ بخوه؟
پیرکێ گۆت : مشکۆ مشکۆ تو چ وه زۆری!
مشکێ گۆت : ئئهز ک وه زۆرم چما تمیشه پشک ڕادوو من که و من بگره بخوه؟
پیرکێ گۆت : پشک پشک تو چ وه زۆری!
پشکێ گۆت : بهلێ ک وه زۆرم ، سهر کایێ زیرخانێ من ، سهر نڤینان بالا خانێ من !
پیرک ک ژه شرین زمانیا پشکێ پر شا بوو چوو مالا خوادیێ پشکێ و بوو میڤانا وان و زکهک تێر پهلا و گۆشت خوار ، گاڤا ک خواست ڤهگهرێ دهوریێک تژی پهلا گۆشت ژی هانی و دا من ک سا وه ڕا بینم ، لێ من تا دهرا ههولیێ ژی هانی ک سهیی جیناران کره ههفته ههفت ، من ژی دهوری ئاڤیته وهر سێ و گۆت : بگر کهلهفت!
ترجمه
یکی بود یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نبود.
در انتهای روستایی یک حیاط قدیمی بود با یک خانه یک پیرزنی در آنجا زندگی می کرد. این پیرزن چند تا بز و گوسفند و مرغ و یک گاو داشت و از همین طریق زندگی اش را اداره می کرد. او شیر بزها و گاوش را می دوخت و با ان ماست و کره و پنیر و .. درست می کرد.
در یکی از روزهای خیلی سرد و سوزناک چله بزرگ در زمستان چند ساعت از صبح گذشته بود که پیرزن مثل هر روز گاوش را از طویله بیرون آورد تا ببرد کنار رودخانه و آبش بدهد. رودخانه به طور کلی یخ بسته بود و تنها چند جا برای آبخوردن حیوانات توسط مردم سوراخ کرده بودند. پیرزن گاو را رانده و نزدیک یکی از این حفره ها برد تا آب بنوشد . گاو که خیلی تشنه بود به سمت آب رفت و تا خواست گردنش را دراز کند و آب بخورد ناگهان پای گاو روی یخها سر خورد و بر روی پشت افتاد. پیرزن کمی ترسید و باحیرت و تعجب رو به یخ کرد و پرسید:
ای یخ چقدر تو پر زوری!
یخ گفت : اگر من پر زورم پس چرا آفتاب مرا آب می کند؟
پیرزن گفت : ای آفتاب چقدر تو پر زوری!
آفتاب گفت : اگر من پر زورم پس چرا ابرها جلوی نور و پرتوهای منو رو می گیرند؟
پیرزن گفت : ای ابر تو چقدر پر زور هستی!
ابر گفت : : اگر من پر زورم پس چرا باران از من می بارد؟
پیرزن گفت : ای باران تو چقدر پر زور هستی!
باران گفت: اگر من پر زورم پس چرا از آسمان به زمین می روم؟
پیرزن گفن: ای زمین تو چقد پر زور هستی!
زمین گفت : اگر من پر زورم پس چرا گیاه از من می روید؟
پیرزن گفت : ای گیاه تو چقدر پر زور هستی!
گیاه گفت : اگر من پر زورم پس چرا بز می آید و برگ هایم را می خورد؟
پیرزن گفت : ای بز تو چقدر پر زور هستی!
بز گفت : اگر من پر زورم پس چرا گرگ مرا می خورد؟
پیرزن گفت : ای گرگ تو چقدر پر زور هستی!
گرگ گفت : اگر من پر زورم پس چرا سگ ها دنبالم می کنند؟
پیرزن گفت : ای سگ تو چقدر پر زور هستی!
سگ گفت : اگر من پر زورم پس چرا وقتی میرم در خانه ی صاحبم منو با کساگوی (چوب یا آهن مخصوص به هم زدن آتش درتنور) می زند؟
پیرزن گفت : آهای صاحب سگ چقدر تو پر زور هستی!
صاحب سگ گفت : اگر من پر زورم پس چرا موش داخل سفره خمیردان شده و خمیرترش (خمیرمایه) را می خورد؟
پیرزن گفت : ای موش تو چقدر پر زور هستی!
موش گفت : اگر من پر زورم پس چرا همیشه گربه دنبالم می کند و مرا می خورد؟
پیرزن گفت : ای گربه تو چقدر پر زور هستی!
گربه گفت : بله که پر زورم! روی کاه زیرخانه ی من و بالای لحاف و تشک ها بالاخانه ی من!
پیرزن که از شیرین زبانی گربه خیلی خوشحال شده بود شب را به خانه صاحب گربه رفت و میهمان آنها شد و یک شکم سیر گوشت و برنج خورد. زمانی که می خواست برگردد یک بشقاب (دوری) پر از گوشت و برنج با خود آورد و به من داد که برای شما بیاورم. نزدیک خانه بودم که سگ همسایه شروع به پارس کردن کرد و گفت : هفت ، من هم گفتم بگیر کَلَفت!
بیشتر بخوانید: داستان سیمرغ منطق الطیر عطار نیشابوری به زبان ساده
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره به اشتراک بگذارید.