اجداد و نیاکان ما در گذشتههای دور همواره از منابع طبیعی همچون آب، چوب، سنگ، پوست جانوران و موارد مشابه برای ادامه حیات و رفع نیازهای خود استفاده میکردند. اما با گذشت زمان و افزایش جمعیت، منابع طبیعی به شکل اولیهی خود دیگر نمیتوانست به تنهایی پاسخگوی نیاز جوامع بشری باشد. از این رو بشر با استفاده از تکنولوژی و فناوریهای مختلف و ترکیب عناصر شیمیایی متنوع اقدام به تولید مواد شیمیایی کرد. در این فرآیند میتوان به نقش مهم علم شیمی اشاره کرد. دانشی که به خوبی میتوانست با بررسی خواص عناصر شیمیایی موجود بر روی کره زمین به انسان بیاموزد که چگونه منابع لازم برای زندگی را تهیه کند.
امروزه منابع شیمیایی مختلفی در دنیا وجود داشته که زندگی موجودات کره زمین به ویژه انسانها به آنها وابسته است. در این مقاله به بررسی وضعیت تولید و میزان مصرف منابع شیمیایی گوناگون در جهان که عنوان تحقیق کتاب شیمی پایه یازدهم است، میپردازیم.
وضعیت تولید مواد شیمیایی در جهان
منابع طبیعی به طور کلی به دو دسته تجدیدپذیر مانند آب، هوا، خاک و تجدیدناپذیر مانند مس، آلومینیوم، آهن، نفت، گاز و زغالسنگ تقسیمبندی میشود. با گسترش علم و تکنولوژی و با تکیه بر دانش شیمی، انسانها توانستند با ترکیب منابع تجدیدناپذیر و استفاده از عناصر مختلف موجود در طبیعت مواد شیمیایی گوناگونی را تهیه کنند. از سوی دیگر منابع مهمی که به منظور تولید مواد و منابع شیمیایی مختلف استفاده میشود، در کشورهای دنیا به میزان متفاوتی توزیع شده و میزان مصرف منابع شیمیایی گوناگون در جهان هم با توجه به احتیاجات کشورها، متفاوت است. به همین دلیل ممکن است برخی کشورها نتوانند تمامی منابع شیمیایی مورد نیاز صنایع خود را از منابع موجود در کشور خود تامین کنند، همین اتفاق منجر به ایجاد تجارت جهانی شد. به این معنا که کشورهای سراسر دنیا به خرید و فروش منابع مورد نیاز خود و سایر کشورها روی آوردند.
از گذشته تاکنون کشورهایی مانند امریکا و آلمان همواره در تولید مواد شیمیایی و صادرات آنها به سایر کشورها پیشتاز بودهاند. در میان کشورهای آسیایی، ژاپن با وجود محدودیتی که در منابع نفتی، گاز و زغالسنگ دارد، توانسته جایگاه خوبی در تولیدات مواد شیمیایی به دست آورد. در مقابل در خاورمیانه با وجود داشتن سرمایههای عظیم نفتی، گاز، نمک و بسیاری از منابع مهم اما جایگاه خوبی در تولید مواد شیمیایی نداشته و بیشتر به عنوان وارد کننده فعالیت میکنند.
میزان مصرف منابع شیمیایی گوناگون در جهان
با گسترش کارخانههای تولید لوازم بهداشتی و مراقبتی، صنایع غذایی، کشاورزی، دارویی و تکنولوژی و افزایش جمعیت، نیاز به منابع شیمیایی افزایش چشمگیری پیدا کردهاست. آمارها نشان میدهد که برخی از مهمترین مواد شیمیایی که مواد اولیه ضروری بسیاری از کارخانهها و صنایع در دنیا هستند مانند مواد شیمیایی پایه شامل مواد شیمیایی پتروشیمی و معدنی، لاستیک مصنوعی، مواد شیمیایی تخصصی مانند آمونیاک، اتیلن و اسیدفسفریک بوده که توسط کشورهایی مانند امریکا و برخی کشورهای اروپایی تولید چشمگیری داشته و اغلب از این کشورها به سایر نقاط دنیا فروخته میشود. در کشورهای آسیایی هم بخش اعظمی از منابع شیمیایی مصرفی در صنایع غذایی و صنعت ساختوساز بوده که این کشورها تا اندازهای توانستند بخشی از نیاز خود را تولید کنند.
کلام آخر
امیدواریم مطالب گفته شده در این مقاله برای شما مفید واقع شود. برای دسترسی به پاسخ سایر پرسشها و تحقیقات کتابهای درسی تمامی مقاطع تحصیلی با بخش محتوای کمک درسی سایت ستاره همراه شوید.