علت و عوارض کمبود ویتامین D چیست؟

ستاره | سرویس سلامت – کمبود ویتامین D شایع‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید و بسیار شایع می‌باشد؛ به گونه‌ای که مجله آمریکایی تغذیه بالینی، آن را مشکل جهانی می‌نامد و به عنوان بیماری همه‌گیر شناخته می‌شود. همچنین مطابق یک نظرسنجی در انگلستان، بیش از نیمی از بزرگسالان در انگلستان به کمبود ویتامین D دچار هستند؛ به گونه‌ای که در فصل زمستان و بهار حدودا ۱ نفر از ۶ نفر دارای کمبود شدید می‌باشند.

 

 

ویتامین D چیست؟

ویتامین D برای سلامت بسیار مهم است و نقش مهمی در سلامت ماهیچه‌هاف قلب، ریه‌ها و عملکرد مغز دارد. بدن ما می‌تواند از طریق نور خورشید ویتامین D بسازد. همچنین شما می‌توانید ویتامین D را از طریق مکمل‌ها و رژیم غذایی مناسب دریافت کنید، از قبیل مصرف برخی ماهی‌ها، روغن جگر ماهی، زرده تخم مرغ، فرآورده‌های لبنی غنی شده و غلات.

آنچه که باعث می‌شود ویتامین D در مقایسه با دیگر ویتامین‌ها منحصر به فرد باشد این است که بدن شما می‌تواند با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ویتامین D بسازد. در حالی که شما باید ویتامین‌های دیگر را از مواد غذایی که می‌خورید جذب کنید.

 

چه مدت باید در مقابل نور خورشید باشید تا ویتامین D کافی کسب کنید؟

پی بردن به مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید جهت تولید مقادیر کافی ویتامین D می‌تواند بسیار مشکل بوده و برای هر فردی متفاوت باشد، از این رو توصیه عمومی و کلی وجود ندارد. دلیل این موضوع این است که مقدار زمانی که شما باید در معرض نور خورشید قرار بگیرید به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از قبیل رنگ پوست یا میزان آفتاب سوختگی شما، ضخامت لایه ازن، زمان سال و زمان روز.

اعتقاد بر این است که دوره کوتاه روزانه بدون کرم ضد آفتاب در طول تابستان برای دریافت مقدار کافی ویتامین D مناسب می‌باشد. شواهد نشان می‌دهند که موثرترین زمان روز برای تولید ویتامین D بین ۱۱ صبح و ۳ ظهر است. هرچه سطح بیشتری از پوست در معرض نور خورشید باشد، شانس بیشتری برای کسب ویتامین D وجود دارد.

 

علت کمبود ویتامین D چیست؟

علل شایع برای کمبود ویتامین D عبارتند از:

• مواجهه محدود با نور خورشید: برخی از ما در عرض‌های جغرافیایی شمالی زندگی می‌کنیم، لباس‌های بلند می‌پوشیم یا شغلی داریم که در داخل انجام می‌شود. همچنین استفاده از کرم‌های ضد آفتاب مانع تولید ویتامین D می‌شوند.
• پوست تیره: افرادی که دارای پوست تیره هستند دارای سطوح بالاتر ملانین هستند و این رنگدانه توانایی پوست را جهت تولید ویتامین D کاهش می‌دهد.
• عملکرد کبد و کلیه: این اندام‌ها نقش مهمی را در تبدیل ویتامین D به شکل فعال ایفاء می‌نمایند، بنابراین بیماری‌های کلیه یا کبد توانایی این اندام‌ها را جهت ایجاد فرم بیولوژیک فعال ویتامین D در بدن کاهش می‌دهد.
• رژیم سخت گیاهخواری: منابع غذایی که حاوی ویتامین D هستند اکثرا حیوانی می‌باشند، از قبیل ماهی و روغن ماهی، زرده تخم مرغ، پنیر، شیر غنی شده و جگر گوسفند.
• مشکلات گوارشی: شرایط پزشکی خاص از قبیل بیماری کرون، فیبروز سیستیک، و بیماری سلیاک توانایی روده را جهت جذب ویتامین D از غذا کاهش می‌دهد.
• چاقی: چاقی ممکن است علت سطوح پائین ویتامین D باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین D ممکن است در داخل بافت چربی به دام بیافتد. بنابراین مقدار کمی از آن در گردش خون موجود می‌باشد. کمبود ویتامین D مرتبط با بیماری‌ها و شرایط می‌باشد.

 

 

عوارض کمبود ویتامین D

۱.پوکی استخوان: مقادیر کافی کلسیم و ویتامین D برای حفظ تراکم و قدرت استخوان مهم هستند. کمبود ویتامین D باعث می‌شود استخوان از کلسیم تهی شود، همین امر استخوان‌ها را ضعیف نموده و خطر شکستگی را افزایش می‌دهد.

۲.آسم: کمبود ویتامین D با عملکرد پائین ریه و کنترل آسم (به خصوص در کودکان) در ارتباط می‌باشد. ویتامین D ممکن است کنترل آسم را از طریق مسدود نمودن پروتئین‌های عامل التهاب در ریه بهبود بخشیده و همچنین تولید پروتئین دیگر را که دارای تاثیرات ضد التهاب است افزایش دهد.

۳.سلامت قلب: کمبود ویتامین D مرتبط با خطر فشار خون بالا و همچنین خطر افزایش یافته مرگ حاصل از بیماری قلبی عروقی می‌باشد.

۴.التهاب: مشخص شده است که کمبود ویتامین D با التهاب در ارتباط است. این عارضه با با برخی بیماری‌های التهابی از قبیل آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده، لوپوس و بیماری دیابت نوع ۱ در ارتباط می‌باشد.

۵.کلسترول: ویتامین D سطوح کلسترول را در خون تنظیم یم نماید. مشهود است که بدون مواجهه کافی با نور خورشید، پیش سازهای ویتامین D به کلسترول تبدیل می‌شوند.

۶.آلرژی‌ها: مطالعات نشان می‌دهند که کودکانی که دارای سطوح پائین‌تر ویتامین D هستند به احتمال زیاد نسبت به مواد غذایی متعدد دارای آلرژی هستند.

۷.آنفولانزا: برخی مطالعات نشان‌گر ارتباط موجود بین نبود ویتامین D و عفونت‌های تنفسی شایع هستند و نشان می‌دهند، افراد با پائین‌ترین سطوح ویتامین D، به صورت قابل توجهی دارای علل شدید سرماخوردگی و آنفولانزا هستند.

۸.افسردگی: گیرنده‌های ویتامین D در بسیاری از مناطق مغز وجود داشته و در بسیاری از فرآیندهای مغز درگیر هستند. مصرف ویتامین دی می‌تواند نقش مهمی در درمان افسردگی ایفاء نمایند.

۹.دیابت نوع ۲: مطالعات نشانگر همبستگی بین سطوح پایین ویتامین D و توسعه دیابت نوع ۲ هستند. مطالعات مختلف شواهدی را ارائه می‌نمایند که ویتامین D ممکن است از طریق تاثیر بر ترشح انسولین و حساسیت به انسولین به تحمل گلوکز کمک نماید.

۱۰.سلامت دهان و دندان: گزارشات اخیر نشانگر ارتباط قابل توجه بین سلامت پریودنتال و مصرف ویتامین D هستند. همچنین بیماران مسن که سطح پائین ویتامین D دارند نسبت به افرادی با سطح بالای ویتامین D به سرعت دندان‌های خود را از دست می‌دهند.

۱۱.آرتریت روماتوئید: ویتامین D پائین ممکن است نقش موثر در توسعه آرتریت روماتوئید ایفاء نماید. مطالعات نشان می‌دهند زنانی که ویتامین D بیشتری دارند کمتر دچار آرتریت روماتوئید می‌شوند. همچنین در میان افراد کسانی که دچار آرتریت روماتوئید هستند، افرادی با ویتامین D کم دارای علائم فعال‌تر هستند.

۱۲.سرطان:‌کمبود ویتامین D با سرطان در ارتباط می‌باشد. یک مطالعه خاص نشان می‌دهد که بیش از ۷۵% افراد با انواع سرطان‌ها دارای سطح پائین ویتامین D هستند و پائین‌ترین سطوح مرتبط با سرطان‌های پیشرفته‌تر هستند. با این حال، تحقیق مازاد به تعیین این موضوع می‌پردازد که آیا سطوح بالاتر ویتامین D مرتبط با شیوع پائین‌تر سرطان یا میزان مرگ و میر می‌باشند یا خیر.

 

اگر کمبود ویتامین D دارید چه کار باید انجام بدهید؟

با پزشک مشورت نمائید، شمامی‌توانید ویتامین D را از نور خورشید و مواد غذایی دریافت کنید. یک تست خون ساده می‌تواند این موضوع را تعیین نماید که آیا دچار کمبود ویتامین D هستید یا خیر. پزشک شما توصیه می‌نماید که از مکمل های ویتامین D استفاده نمائید. هیچ توافقی در خصوص سطوح ویتامین D مورد نیاز برای سلامت بهینه وجود ندارد و با توجه به سن و شرایط سلامتی متفاوت است.