معنی ضرب المثل پیدا کردن دوست آسان است اما نگهداری آن مشکل
این ضرب المثل به زبان ساده توضیح میدهد که تعداد دوستهای ما چندان مهم نیست، بلکه مهم آن است که دوستانی را که پیدا میکنیم، حفظ کنیم و از دستشان ندهیم. این ضربالمثل همچنین بیان میکند که برای حفظ رابطه دوستی، باید یک سری کارها را انجام داد و از انجام یک سری کارها پرهیز کرد. به همین دلیل نگه داشتن دوست سخت است.
امام علی (ع) هم درباره دوستی، سخنی دارند و میفرمایند: ناتوانترین مردم کسی است که دوستی نداشته باشد اما ناتوانتر از آن کسی است که دوستش را از دست بدهد. یعنی کسی که نتواند دوست خوبش را برای خودش نگه دارد و رابطه دوستیاش را از دست بدهد، نشانه ناتوانی او در حفظ این رابطه است.
امام علی در حدیثی دیگر میفرمایند: از دست دادن دوستان، غربت است. یعنی کسی که دوستانش را از دست میدهد احساس تنهایی میکند و آرامش ندارد.
نکاتی که باعث حفظ دوستی میشود
این نکات باعث حفظ دوست میشود:
- دوستمان را خشمگین نکنیم. امام علی (ع) میفرمایند: هر کس دوستش را خشمگین کند، او را از دست میدهد.
- خطاها و اشتباهات او را نادیده بگیریم و او را بابت اشتباهاتی که داشته سرزش نکنیم.
- او را به شکل خصوصی نصیحت کنیم نه در جمع.
- با او صادق باشیم و دروغ نگوییم.
- خوبی او را بخواهیم یا به اصطلاح خیرخواهش باشیم نه اینکه حسودیاش را بکنیم.
- هر چیزی را که برای خود میپسندیم، برای او هم بپسندیم و هر چیزی را که برای خودمان زشت میدانیم برای او هم زشت بشماریم.
- به او بدگمان نباشیم.
- وقتی به درستکاری او اطمینان داریم، اجازه ندهیم حرفهای منفی دیگران درباره او روی ما تاثیر بگذارد.
دوست، هرگز دوست نخواهد بود، مگر آنکه در سه موقعیت، نگهبان دوستش باشد:
یک: در رنج و گرفتاری به کمکش بشتابد.
دو: آبروی او را در غیاب او حفظ کند.
سه: پس از وفاتش، با یاد کردن از او و طلب استغفار برایش، به او نیکی کند.
افرادی که نباید با آنها دوست شویم
طبق فرمایشات امام علی علیهالسلام، با ۴ گروه از انسانها نباید دوست نشوید تا در آرامش باشید:
۱- کوتهفکران بدکار
یعنی از همنشینی و همصحبتی با کسی که اندیشهاش، سست و ضعیف و کارهایش، زشت و ناپسند است، پرهیز کنیم.
۲- احمق
از دوستی با احمق برحذر باشیم، چون او میخواهد به ما سود برساند، ولی به خاطر نادانیاش به ما زیان میرساند.
حضرت علی میفرمایند: با بیخرد و احمق همنشین مباش، چون کار خودش را در نظر تو زیبا جلوه میدهد و دوست دارد تو نیز مانند او باشی.
۳- بخیل
از دوستی با بخیل بپرهیز، چون او در سختترین شرایطی که به او نیاز داری، از کمکرسانی به تو دریغ میکند.
۴- افراد بیخیال
کسی که به فکر تو نیست و به تو اهمیتی نمیدهد، در واقع، دشمن توست.
چرا باید از دوستیهای افراطی پرهیز کنیم؟
امام علی میفرمایند: با دوستت به اندازه معین دوستی کن، شاید روزی دشمنت شود. دشمنت را هم در حد اعتدال دشمن بدار، شاید روزی با تو دوست شود.
انسان اگر به صورت افراطی با کسی دوستی کند، یعنی همه رازهایش را با او در میان بگذارد، اگر روزی دوستش دشمن او شود، ممکن است همه این رازها را برملا کند و به دیگران بگوید و آبروی او را ببرد.
داستان کوتاه درباره دوستی
سارا و نگار از دوران مدرسه با هم دوست صمیمی بودند. آنها همیشه با هم درس میخواندند و تفریح میکردند و همه رازهایشان را با هم در میان میگذاشتند. اما کمکم که بزرگتر شدند، سارا دچار تغییراتی شد. او دیگر مثل گذشته با نگار وقت نمیگذراند و گاهی قرارهایش را فراموش میکرد.
یک روز نگار تصمیم گرفت دلیل رفتار سارا را از او بپرسد. اما سارا به جای توضیح دادن، شروع کرد به داد و بیداد کردن. نگار ناراحت شد و تصمیم گرفت از او فاصله بگیرد. پس از مدتی، سارا متوجه اشتباهش شد و سعی کرد دوستیشان را دوباره زنده کند، اما نگار دیگر تمایلی به دوستی و نزدیک شدن به او نداشت.
سارا فهمید که با یک اشتباه و بیتوجهی، دوستی را که به سادگی به دست آورده بود، از دست داده است. او متوجه شد گاهی اشتباهات کوچک میتواند آسیبهایی بزرگ به روابطش وارد کند. نگهداری دوستیها نیازمند تلاش مداوم برای حفظ اعتماد و تفاهم است و اشتباهات، این اعتماد را از بین میبرند.