کاوش در دنیای پودر شیر خشک: مقایسه جامع بین انواع پودر شیر خشک های صنعتی

پودر لبنی (تهیه شده از شیر تازه دام) به یک قسمت جدایی‌ناپذیر از صنعت غذایی مدرن تبدیل شده است و در ارائه آسانتر و چند منظوره شدن خدمت می‌کند. با وجود انواع مختلفی که در دسترس هستند، مهم است تا ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد آنها را درک کنیم. در این مقاله، به ویژگی‌های چهار نوع پودر لبنی محبوب، یعنی پودر شیر کم چرب، پودر شیر پرچرب، پودر شیرکره و پودر شیر خشک با چربی افزوده می‌پردازیم تا به شما در انتخاب‌های خود کمک کنیم.

مواد اولیه انواع پودر شیر

پودر شیر خشک بدون چربی: پودر شیر خشک اسکیم (بدون چربی) که به آن پودر شیر خشک کم چرب (SMP-Skimmed Milk Powder) هم گفته می شود، با حذف محتوای چربی از شیر تازه تولید می‌شود. در اصل شامل لاکتوز، پروتئین‌ها (شامل کازئین و پروتئین‌های وی) و مواد معدنی ضروری است.

پودر شیر خشک کامل: پودر شیر خشک پرچرب (کامل) (WMP-Whole Milk Powder) که به آن FCMP-Full Cream Milk Powder نیز میگویند، محتوای چربی طبیعی موجود در شیر تازه را حفظ می‌کند. شامل لاکتوز، پروتئین‌ها (کازئین و پروتئین‌های وی)، مواد معدنی ضروری و ویتامین‌ها است.

پودر باتر میلک: پودر باترمیلک یا پودر شیر کره (BMP-Buttermilk Powder) از مایعی که پس از کره‌ زنی باقی می‌ماند به ‌دست می‌آید. حاوی لاکتوز، پروتئین‌ها و مقداری چربی بیشتر از پودر شیر کم چرب است.

پودر شیر خشک پرچرب گیاهی: پودر شیر پر چرب گیاهی (FFMP-Fat Filled Milk Powder) که به آن پودر شیر خشک با چربی افزوده و یا پودر شیر خشک با چربی جایگرین شده گیاهی نیز گفته می شود، ترکیبی از پودر شیر کم چرب و چربی‌های گیاهی است. شامل لاکتوز، پروتئین‌ها، چربی‌های گیاهی و مواد امولسیفایر اضافه شده است.

جدول زیر ترکیبات تقریبی لاکتوز، چربی، پروتئین (SNF) ، مواد معدنی و محتوای کالری را بر حسب درصد برای انواع مختلف شیرخشک نشان می‌دهد:

پودر شیر خشک	کالری (kcal per 100g)	مواد معدنی	پروتئین Solids-Not-Fat (SNF)	چربی	لاکتوز
پودر شیر اسکیم	۳۵۰-۴۰۰	۷-۹%	۳۴-۳۸%	<1.5%	۴۵-۵۵%
پودر شیر کامل	۵۰۰-۵۵۰	۵-۶%	۳۴-۳۸%	۲۶-۲۸%	۳۵-۴۰%
پودر باترمیلک	۳۵۰-۴۰۰	۷-۹%	۳۳-۳۷%	۳-۸%	۴۵-۵۵%
پودر شیر خشک پرچرب گیاهی	۴۵۰-۵۵۰	۶-۸%	۲۵-۳۰%	۱۵-۳۰%	۳۵-۴۵%

توجه داشته باشید که این ارقام تقریبی هستند و بسته به نام تجاری، فرآیند تولید و سایر عوامل می توانند متفاوت باشند. همیشه بهتر است برچسب محصول را بررسی کنید یا برای اطلاعات دقیق تغذیه ای با تولید کننده تماس بگیرید.

ترکیبات تغذیه‌ای انواع پودر شیر

هر نوع پودر شیر دارای ترکیبات تغذیه‌ای خاصی است:

پودر شیر خشک کم چرب یا اسکیم: مقدار کمی چربی و کالری دارد و غنی از پروتئین و مواد معدنی است.

پودر شیر خشک کامل: شامل سطوح متوسطی از چربی، کالری و پروتئین است که روتین تغذیه‌ای متعادلی را فراهم می‌کند.

پودر باترمیلک: مشابه پودر شیر کم چرب با مقدار بیشتری چربی است.

پودر شیر خشک با چربی افزوده: به دلیل اضافه شدن چربی‌های گیاهی، دارای سطوح بالاتری از چربی و کالری است.

قیمت خرید انواع پودر شیر خشک

قیمت پودر های لبنی صنعتی بستگی به عواملی مانند برند، کیفیت و منطقه دارد. به طور کلی، پودر شیر کم چرب معمولاً ارزان‌تر از پودر شیر کامل است، این امر اصولاً به دلیل این است که پودر شیر کم چرب به وسیله حذف چربی شیر کامل تولید می‌شود که هزینه مربوط به فرآوری و نگهداری مؤلفه چربی را کاهش می‌دهد. به صورت تخمینی، قیمت SMP می تواند از ۲.۵ تا ۴ دلار در هر کیلوگرم متغیر باشد و محدوده قیمت خرید پودر شیر کامل می تواند حدود ۳.۵ تا ۵ دلار در هر کیلوگرم باشد.

محدوده قیمت شیر خشک پرچرب گیاهی می تواند متفاوت باشد، اما به دلیل استفاده از چربی گیاهی به عنوان جایگزین جزئی برای چربی شیر، عموماً مقرون به صرفه تر از شیر خشک کامل است. به عنوان یک تخمین، قیمت آن می تواند از ۲.۵ تا ۴ دلار در هر کیلوگرم متغیر باشد.

پودر باتر میلک به دلیل ماهیت خاص خود معمولاً قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع پودر شیر خشک دارد. قیمت می تواند بر اساس عواملی مانند روش های تولید، شهرت برند و در دسترس بودن متفاوت باشد. به عنوان یک تخمین، محدوده قیمت خرید پودر شیر کره می تواند حدود ۴ تا ۸ دلار در هر کیلوگرم باشد.

برترین برندهای پودر شیر خشک در جهان

 تعداد بسیار زیادی برند معتبر، شیرخشک های باکیفیت عرضه می کنند. مهم است که عواملی مانند قابلیت اطمینان، منبع، و شهرت را در نظر بگیرید. در حالی که تعیین “برترین برند” ذهنی است زیرا ترجیحات ممکن است متفاوت باشد، جدول زیر برخی از نام های تجاری معروف را نشان می دهد که برای تولید شیر خشک در جهان شناخته شده اند:

برند (نام تجاری)	کشور مبدا
Nestlé	سوئیس
Fonterra	نیوزلند
Danone	فرانسه
Arla Foods	دانمارک
Dairy Farmers of America	ایالات متحده
Saputo	کانادا
Murray Goulburn Co-operative Co. Limited	استرالیا
Glanbia	ایرلند
FrieslandCampina	هلند
Lactalis	فرانسه

 

شرایط نگهداری و ماندگاری پودر شیر خشک

شیرخشک صنعتی باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید و بوهای شدید نگهداری شود. نگهداری مناسب، طول عمر و کیفیت محصول را تضمین می کند. نکته مهم بعدی بسته بندی پودر شیر خشک است که بایستی دست نخورده، به درستی مهر و موم شده و عاری از هرگونه آسیب یا نشانه ای از دستکاری باشد. بسته بندی مناسب به حفظ کیفیت و تازگی محصول کمک می کند.
کارخانه محصولات چالتافارم برای بسته‌بندی انواع پودر شیر خشک خود از کیسه های پنج لایه با بسته بندی سیل وکیوم بهره می برد که با استفاده از آن از جذب رطوبت، نور و اکسیژن جلوگیری می کند و همچنین مقاومت در برابر ضربه و وزن را به حداکثر می رساند. این نوع بسته‌بندی برای حفظ کیفیت و تازگی پودر شیر در طول مدت زمان نگهداری بسیار موثر است.

زمان ماندگاری انواع پودر شیر خشک صنعتی بسته به عوامل زیادی مانند شرایط نگهداری، بسته بندی و روش های فرآوری می تواند متفاوت باشد. در اینجا یک نمای کلی از مدت زمان ماندگاری تقریبی چهار نوع رایج پودر شیر آورده شده است:

پودر شیر صنعتی بدون چربی: به دلیل عدم وجود چربی که می تواند باعث اکسیداسیون و فساد شود، به طور کلی ماندگاری بیشتری نسبت به بقیه شیر خشک ها دارد. هنگامی که به درستی در یک ظرف دربسته در مکانی خشک و خنک نگهداری شود، شیر خشک بدون چربی حداکثر حدود ۲ تا ۵ سال دوام می آورد.

پودر شیر صنعتی کامل یا پرچرب: شیرخشک کامل به دلیل وجود چربی، ماندگاری نسبتاً کوتاه تری نسبت به شیر خشک بدون چربی دارد. هنگامی که در شرایط مناسب نگهداری شود، شیرخشک کامل می تواند حدود ۱ تا ۳ سال دوام بیاورد.

پودر باترمیلک: عمر پودر باترمیلک حدود ۹ تا ۱۲ ماه است. نگهداری مناسب در جای خشک و خنک برای حفظ کیفیت آن و جلوگیری از جذب رطوبت ضروری است.

پودر شیر خشک با چربی جایگرین شده گیاهی: مدت زمان ماندگاری شیر خشک با چربی گیاهی به طور کلی مشابه پودر شیرخشک کامل (پرچرب) است و در صورت نگهداری مناسب حدود ۱ تا ۳ سال باقی می ماند.

همیشه بسته بندی یا دستورالعمل های تولید کننده را برای اطلاعات دقیق در مورد ماندگاری یک محصول خاص بررسی کنید. علاوه بر این، اگر متوجه تغییر رنگ، بو یا بافت شدید، بهتر است شیر خشک را دور بریزید زیرا ممکن است خراب شده باشد.

مزه، رنگ و طعم انواع پودر شیر خشک

پودر شیر خشک صنعتی بدون چربی: طعمی ملایم و کمی شیرین با رنگ سفید کم رنگ دارد.

پودر شیر خشک صنعتی کامل: طعمی غنی و خامه ای و رنگ سفید کرمی دارد.

پودر باتر میلک: طعمی تند و کمی اسیدی و رنگ زرد مایل به کرم دارد.

پودر شیر خشک صنعتی با چربی افزوده: مانند پودر شیر کامل، طعم خامه ای با غنای کمی بالاتر به دلیل چربی های گیاهی اضافه شده ارائه می دهد.

کاربرد انواع پودر شیر خشک

کاربرد پودر شیر بدون چربی: ایده آل برای کاربردهایی که به محتوای چربی کم نیاز دارند، مانند شیرینی، اسموتی و شیک های پروتئینی.

کاربرد پودر شیر پرچرب: مناسب برای مقاصد مختلف آشپزی، از جمله پخت، سفید کردن قهوه و چای، شیرینی‌سازی و نوشیدنی‌های مبتنی بر لبنیات.

کاربرد پودر باتر میلک: اغلب در پخت، مخلوط پنکیک و به عنوان تقویت کننده طعم در غذاهای شور استفاده می شود.

کاربرد پودر شیر با چربی گیاهی: اغلب به عنوان یک جایگزین مقرون به صرفه برای پودر شیر کامل در غذا استفاده می شود.

جدول زیر کاربردهای رایج شیرخشک های مختلف لبنی را نشان می دهد:

پودر شیر خشک	کاربردهای رایج
پودر شیر بدون چربی	محصولات پخته شده (کیک، کلوچه، مافین، نان)
	نوشیدنی های داغ (چای، قهوه، شکلات داغ)
	اسموتی و شیک، سوپ و سس
	دسر (کاستارد، پودینگ، بستنی)
	لبنیات
	پنکیک و وافل
پودر شیر پرچرب	محصولات پخته شده (نان، کیک، شیرینی)
	نوشیدنی های داغ (چای، قهوه، شکلات داغ)
	دسر (کاستارد، پودینگ، بستنی)
	سس های خامه ای
	لبنیات (ماست و محصولات تخمیری)
پودر باتر میلک	محصولات پخته شده (پنکیک، بیسکویت، کیک)
	وافل و پنکیک باترمیلک
	سس های مرینیت
	روکش مرغ سرخ شده
	مخلوط نوشیدنی (نوشیدنی های مبتنی بر باترمیلک)
پودر شیر پرچرب گیاهی	مخلوط نوشیدنی (شکلات داغ، خامه قهوه)
	محصولات پخته شده (کیک، کلوچه، شیرینی)
	شیرینی (شکلات، آب نبات)
	بستنی و دسرهای یخ زده
	سس ها و تاپینگ ها

مقدار شیر مورد نیاز برای تهیه ۱ کیلوگرم پودر شیرخشک در صنعت

توجه به این نکته مهم است که نسبت تبدیل واقعی می تواند بسته به فرمولاسیون خاص و فرآیند تولید مورد استفاده توسط تولیدکنندگان مختلف متفاوت باشد. با این حال، در اینجا چند دستورالعمل کلی برای تهیه شیر خشک از شیر پاستوریزه در کارخانجات صنعتی وجود دارد:

پودر شیر بدون چربی: به طور معمول حدود ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم شیر خام برای تولید ۱ کیلوگرم شیر خشک بدون چربی نیاز است.

پودر شیر کامل: معمولاً حدود ۸ کیلوگرم شیر خام برای تولید ۱ کیلوگرم شیرخشک کامل نیاز است.

پودر باترمیلک: معمولاً حدود ۱۰ کیلوگرم شیر برای تولید ۱ کیلوگرم پودر باتر میلک لازم است.

پودر شیر خشک با چربی جایگرین شده گیاهی: مقدار شیر مورد نیاز برای تولید ۱ کیلوگرم شیر خشک پر چرب گیاهی بسته به فرآیند تولید و میزان چربی پودر می تواند متفاوت باشد.

به طور تقریبی میزان رطوبت شیر خام ۸۷.۵، چربی ۳.۹، پروتئین ۳.۱-۳.۲ ، لاکتوز ۴.۸ و مواد معدنی ۰.۸ می باشد. در SMP یا شیر خشک بدون چربی اسکیم میزان تقریبی رطوبت ۵، چربی ۱.۵، پروتئین ۳۴، لاکتوز ۴۵-۵۳ و مواد معدنی ۷.۶-۸.۲ می باشد. در WMP یا شیر خشک پرچرب میزان تقریبی رطوبت ۳.۵، چربی ۲۶-۲۸، پروتئین ۲۴، لاکتوز ۳۸-۴۰ و مواد معدنی ۵-۶ می‌باشد.

مراجع:

[۱] www.chaltafarm.exportdepartment.ir/fa/blog/buttermilk-powder-types-processing-usage

[۲] www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780123849472004657

[۳] www.chaltafarm.exportdepartment.ir/fa/blog/science-verified-benefits-of-milk-powder