بازی فکری سیطره کتان که در دستهی بازیهای صفحهای (boardgame) قرار میگیرد، یکی از محبوبترین بازیهای دسته جمعی در دنیا است. از زمان تولید تا به امروز این بازی توانسته جایزههای متعددی را بهدست آورد و به یکی از پرفروشترین بازیهای فکری تبدیل شود.
در این سالها شرکت سازنده کتان، نسخههای مختلفی از این بازی را عرضه کرده که هر کدام ویژگیهای جالبی دارند. اما اولین نسخهی آن معمولا طرفداران بیشتری دارد. برای شناخت کامل این بازی با آموزش بازی سیطره کتان در ادامه این نوشته همراه شوید.
هدف اصلی در بازی سیطره کتان چیست؟
هدف این بازی ساختوساز و آبادی جزیرهای تخیلی به نام «کتان» است. بازیکنان در این بازی با استفاده از محصولات منابع و معامله با یکدیگر، شروع به ساختن و گسترش خانه و شهر در این سرزمین میکنند. هدف هر بازیکن ساخت بیشترین سازهها و بهدست آوردن بیشترین امتیاز برای پیروزی است. بازی که مناسب برای ۲-۴ بازیکن بوده و میتواند افراد را با دنیای تجارت و دادوستد آشنا کند.
اجزای بازی سیطره کتان
- ۶ قطعه قاب دریا
- ۱۹ قطعه زمین (۴ منبع تولید گوسفند، ۴ منبع تولید گندم، ۴ منبع تولید چوب، ۳ منبع تولید آجر، ۳ منبع تولید سنگ و یک بیابان)
- ۱۸ توکن عددی
- ۱ قطعه چوبی دزد
- ۴ مجموعه قطعه چوبی برای بازیکنان در چهار رنگ که هر کدام شامل ۵ خانه، ۴ شهر و ۱۵ جاده است.
- ۲۵ کارت توسعه شامل ۱۴ کارت شوالیه، ۶ کارت پیشرفت و ۵ کارت امتیازی
- کارتهای منابع شامل جنگل (چوب)، چمن (گوسفند)، مزرعه (گندم)، کوهستان (سنگ)، تپه (آجر) و بیابان که هیچ محصولی تولید نمیکند.
- ۴ کارت هزینه برای ساختوساز که به هر بازیکن ۱ کارت تعلق میگیرد.
- ۲ کارت امتیازی «بلندترین جاده» و «بزرگترین ارتش»
- ۲ تاس به رنگهای قرمز و زرد
- قطعات بندر
آموزش بازی سیطره کتان
آمادهسازی و شروع بازی
۱. ابتدا باید صفحه بازی را آماده کنید. ۶ قطعه دریا را مانند پازل به شکل یک شش ضلعی به هم متصل کنید.
۲. ۱۹ قطعه زمین را در میان این دریا و به صورت تصادفی در کنار یکدیگر بچینید. بهتر است منابع مختلف در کنار هم قرار نگیرند و قطعههای مربوط به یک منبع تا جای ممکن از یکدیگر فاصله داشتهباشند.
۳. توکنهای اعداد را بر خلاف جهت عقربههای ساعت بر روی زمینها قرار دهید. برای هر زمین یک عدد بگذارید. اما بر روی قطعه بیابان باید به جای عدد، قطعه دزد قرار گیرد.
۴. هر بازیکن یک رنگ را انتخاب کرده و ۵ خانه، ۴ شهر و ۱۵ جاده مربوط به آن رنگ را هم در جلوی خود و بیرون از صفحه بازی میگذارد.
۵. برای تعیین بازیکن آغازگر بازی میتوانید به صورت توافقی انتخاب کنید یا تاس انداخته و بازیکنی با بالاترین امتیاز بازی را شروع کند.
۶. تمام بازیکنها بازی را با ۲ خانه و ۲ جاده شروع میکنند. در ابتدای بازی این قطعهها را بر روی صفحه بازی میگذارید. به یاد داشته باشید که در صفحه بازی سیطره کتان محل قرار گرفتن خانهها و جادهها مانند تصویر در کنار زمینهای منابع است. هر یک خانه باید یک جاده به همان رنگ در کنار خود داشتهباشد.
۷. کارتهای توسعه و کارتهای منابع را باید دستهبندی شده در کنار صفحه بازی بگذارید. کارتهای توسعه باید به پشت قرار گرفته تا اطلاعات آنها مخفی بماند. اما روی کارتهای منابع را به سمت بیرون بگذارید تا دیده شود.
۸. در همان ابتدای بازی باید به هر بازیکن یک کارت هزینه ساختوساز دادهشود. این کارت نشان میدهد که بازیکنها برای ساخت خانه، جاده، شهر و خرید کارتهای توسعه به چه منابعی و به چه تعداد نیاز دارند.
۹. دو کارت بلندترین جاده و بزرگترین ارتش هم باید در کنار سایر کارتها در کنار صفحه بازی قرار گیرند.
۱۰. نکته آخر برای آموزش بازی سیطره کتان در بخش اول نوع دستهبندی کارتهای منابع و توسعه است. برای منابع باید کارتهای چمن در یک گروه، کارتهای کوهستان در گروهی دیگر و بقیهی این کارتها هم به همین ترتیب دستهبندی شوند. کارتهای توسعه هم از همین الگو پیروی کرده و در گروههای مختلف کارتهای مشابه هم را بگذارید.
قوانین بازی سیطره کتان
در این بازی هر بازیکن در هر نوبت بازی خود، باید ۳ کار مهم را با هم انجام دهد:
- تولید منابع
- تجارت
- ساختوساز
۱. تولید منابع
هر بازیکن با انداختن همزمان تاسها بازی را آغاز میکند. مجموع اعداد دو تاس مشخص میکند که برای تولید منابع از کدام زمین باید منابع مربوطه را برای خود دریافت کند. به عنوان مثال اگر مجموع اعداد ۱۱ شد، باید از زمین شماره ۱۱ در صورت وجود خانه و جاده در کنار آن، محصول خود را دریافت کند. اما نکته جالب بازی سیطره کتان در این بخش این است که هر عددی که بازیکن با انداختن تاس بهدست میآورد، برای تمام بازیکنها در آن نوبت باید استفاده شود. به این معنی که با توجه به مثال، برای عدد ۱۱ هر بازیکنی که در کنار زمین شماره ۱۱ خانه و جاده دارد، باید از محصول آن منبع استفاده کند و یک کارت منبع از بیرون صفحه بازی بردارد.
از این رو میتوان این بازی را یک بازی غیرقابل پیشبینی و تا اندازهای مبتنی بر شانس در نظر گرفت. زیرا تاسها نقش مهمی در تعیین فرصتهای شما دارند. اما بازی سیطره کتان زمانی جذاب تر میشود که تاسها عدد ۷ را نشان دهند. این عدد دزد را وارد میدان میکند.
دزد در بازی سیطره کتان چگونه کار میکند؟
از زمانی که بازیکنی با انداختن تاسها عدد ۷ را بیاورد، دزد کار خود را آغاز میکند.
در قدم اول بازیکنها باید به سراغ شمارش کارتهای منابع خود بروند. بازیکنی که بیشتر از ۷ کارت منابع دارد باید نصف آنها را به صندوق ذخیره کارتهای منابع برگرداند. اعداد فرد به پایین گرد میشوند. یعنی اگر ۹ کارت منابع دارید، ۸ کارت در نظر بگیرید و ۴ کارت را به صندوق برگردانید.
در قدم بعدی بازیکنی که عدد ۷ را در ابتدای این بخش آوردهبود، باید دزد را حرکت دهد. بازیکن میتواند دزد را در هر زمینی بر روی صفحه بازی که تمایل دارد، قرار دهد. سپس از بازیکن دیگری که در کنار این زمین خانه و جادهای دارد، یک کارت منابع میگیرد.
🎯 نکته مهم: بازیکنان دیگری که در کنار زمین دزد و زمین های مجاور این زمین، خانه و جادهای دارند تا زمانی که دزد در آن جاست، از گرفتن کارتهای منابع آن زمینها محروم میشوند.
۲. تجارت
در بازی سیطره کتان ۲ نوع تجارت انجام میشود: تجارت داخلی و تجارت دریایی.
تجارت داخلی: در این تجارت شما می توانید با سایر بازیکنان معامله کنید. شما اعلام میکنید به چه منابع یا کارتهایی نیاز دارید و برای آن حاضرید چه هزینهای و چه کارتی پرداخت کنید. حال باید بازیکنان دیگر تصمیم بگیرند که مایلند با شما معامله کنند یا خیر.
🎯 نکته مهم: بازیکنان فقط میتوانند با بازیکنی که تاس انداخته و ادامهدهنده بازی است معامله کنند.
تجارت دریایی: این تجارت نیازی به حضور دیگر بازیکنان ندارد. در واقع هیچ دادوستدی با اشخاص صورت نمیگیرد. معامله با کارتهای شما و کارتهای صندوق ذخیره کنار صفحه بازی انجام میشود. در این تجارت قانون ۴ به ۱، ۳ به ۱ و ۲ به ۱ حکمفرماست. در قانون ۴ به ۱ اگر به کارتی نیاز داشتید میتوانید با گذاشتن ۴ کارت در صندوق ذخیره، ۱ کارتی که میخواهید، بردارید. اما اگر یک خانه یا شهری در بندر دارید، ۳ کارت و برای بندرهای خاص ۲ کارت در صندوق گذاشته و یک کارت بردارید. بندر هم قطعهای است که بر روی صفحه بازی داخل دریا قرار میگیرد.
۳. ساختوساز
آخرین کاری که هر بازیکن در نوبت بازی خود باید انجام دهد، ساختوساز است. برای این کار به کارت منابع نیاز دارید و تا زمانی که کارتهای منابع شما کافی باشد، هر تعداد خانه، جاده یا شهری میتوانید بسازید.
🏴 ۱. جاده
برای ساخت جاده به یک کارت منابع آجر و یک کارت چوب نیاز دارید. جادهها باید در مسیری ساخته شوند که خالی بوده و حداقل به یکی از جادهها، خانه یا شهرهای قبلی شما متصل باشد. اولین بازیکنی که بتواند جادهای متشکل از ۵ قطعه بسازد، کارت «بلندترین جاده» را دریافت میکند. اما اگر در ادامه بازی بازیکن دیگری توانست جادهی بلندتری بسازد، این کارت به همراه امتیاز روی آن، به بازیکن جدید داده میشود. بنابراین هیچ تضمینی در ماندن این کارت در اختیار تنها یک بازیکن نیست و به راحتی میتوانید آن را از دست بدهید.
🏡 ۲. خانه
برای ساختن خانه به یک آجر، یک چوب، یک گوسفند و یک گندم احتیاج دارید. داشتن یک استراتژی قوی برای ساخت خانه بر روی صفحه بازی مسئله مهمی است. زیرا هر خانه ۱ امتیاز دارد و شما برای برنده شدن در بازی سیطره کتان به ۱۰ امتیاز نیاز دارید. خانه را باید در یک تقاطع خالی قرار دهید. در نظر بگیرید این خانه باید به یکی از جادههای قبلی شما متصل باشد و همچنین دو تقاطع از خانهها و جادههای دیگر بازیکنان و خانههای قبلی شما فاصله داشتهباشد.
از دیگر دلایل بااهمیت بودن ساختوساز خانه، بهدست آوردن منابع است. هر چه خانههای بیشتری بر روی صفحه بازی در مجاورت سایر زمینهای منابع داشتهباشید، شانس دریافت کارت منابع در هر نوبت تاس انداختن بیشتر میشود.
🏙 ۳. شهر
برای بهدست آوردن شهر به ۳ سنگ و ۲ گندم نیاز دارید. شاید بتوان روش بهدست آوردن شهر در بازی سیطره کتان را شبیه به بهدست آوردن هتل در بازی مونوپولی دانست. زیرا در سیطره کتان شما نمیتوانید شهری بسازید. شما تنها میتوانید با پرداخت کارتهایی که گفتهشده، خانه را به شهر ارتقا دهید. در این صورت به جای مهره خانه، مهره شهر را بر روی صفحه بازی جایگزین میکنید. شهرِ بیشتر یعنی امتیاز و کارتهای منابع بیشتر. هر شهر ۲ امتیاز دارد و اگر در کنار زمین منابعی قرار گیرد، میتواند ۲ کارت منابع از آن زمین دریافت کند.
معرفی کارتهای توسعه
در این بخش از آموزش بازی سیطره کتان با چگونگی عملکرد کارتهای توسعه آشنا میشویم. برای دریافت کارتهای توسعه هم مانند ساختوساز باید هزینه بپردازید. یک کارت گوسفند، یک سنگ و یک گندم هزینه خرید این کارتها است. همانطور که در ابتدا اشاره شد، کارتهای توسعه باید به پشت در کنار صفحه قرار گیرند تا بازیکنان بدون دانستن اطلاعات آنها، انتخاب کنند. بعد از دریافت کارت، طبق دستور نوشته شده بر روی آن، عمل کنید.
🎯 نکته مهم: کارت توسعه را همان لحظه که دریافت کردید نمیتوانید استفاده کنید. باید در نوبت بعدی استفاده شود.
کارتهای توسعه به سه گروه تقسیم میشوند: کارت شوالیه، کارت پیشرفت و کارت امتیازی.
هر بازیکنی که سه کارت شوالیه بهدست آورد، میتواند یک کارت «بزرگترین ارتش» را دریافت کند. اما مانند کارت بلندترین جاده، اگر بازیکن دیگری تعداد کارت شوالیه بیشتری بهدست آورد، کارت بزرگترین ارتش و امتیاز آن را از آنِ خود میکند. به یاد داشتهباشید با یک کارت شوالیه، مانند زمانی که تاس شماره ۷ آوردید، دزد فعال شده و تمام مراحلی که برای تاس شماره ۷ انجام شد، برای این کارت هم باید انجام شود.
به طور کلی استفاده از کارتهای توسعه آسان است. تمام دستورات بر روی آنها نوشته شده و با توجه به آنها پیش بروید. بعد از استفاده از هر کارت، آن را از بازی خارج کنید.
برخلاف سایر کارتهای توسعه، کارتهای توسعه امتیازی، در همان لحظه بهدست آوردن قابل استفاده است. این کارت یکی از محبوبترین کارتهاست چرا که مسیر پیروزی را هموارتر میکند و زودتر ۱۰ امتیاز را بهدست میآورید.
پیروزی در بازی سیطره کتان
آخرین بخش از آموزش بازی سیطره کتان انتخاب برنده میدان است. اولین بازیکنی که به امتیاز ۱۰ برسد، برنده میشود. این امتیاز از طریق کارتهای توسعه امتیازی، ساختوساز و کارتهای بزرگترین ارتش و بلندترین جاده بهدست میآید.
جمعبندی
آموزش بازی سیطره کتان به پایان رسید. اگر شما هم تجربه شرکت در این بازی را دارید، نظرتان را دربارهی آن با ما در میان بگذارید.
منبع: dicebreaker